«Απέσβετο και λάλον φως» μας χαρίζει η ποιήτρια Άννα Ε. Πετράκη

Δεκέμβρης, σωτήριον έτος 2021, απόγευμα Πέμπτης και μόλις 48 ώρες πριν τα Χριστούγεννα, στη Νέα Πέραμο παραδίδεται ο φάκελος με το «δώρο», με το αντίτυπο της δέκατης κατά σειρά ποιητικής συλλογής της φιλολόγου – ποιήτριας Άννας Ε. Πετράκη. Την παράδοση δεν κάνουν οι γνωστοί τρεις Μάγοι αλλά ο ταχυμεταφορέας, όπως αρμόζει στο σήμερα. Μέσα από τον φάκελο αναδύεται«Απέσβετο και λάλον φως», με τον εξαιρετικά ταιριαστό με το περιεχόμενο του βιβλίου πίνακα του εξωφύλλου να έχει φιλοτεχνηθεί από τον αγιογράφο και ζωγράφο Αρχέλαο Μακρή. Το σχήμα της δέκατης συλλογής (από τις εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ) γνωστό και προσφιλές. Το περιεχόμενο αυτή τη φορά είναι της απολύτου αρεσκείας μου, αφού, όπως πολλάκις έχουμε συζητήσει με την Άννα, τα χαϊκού της είναι το αγαπημένο μου ποιητικό είδος.

Η Άννα ήδη μας είχε προϊδεάσει μέσα από το προφίλ της στα κοινωνικά δίκτυα κι έτσι γνώριζα πως το δέκατο «χάρτινο παιδί της» έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο. Αυτή τη φορά η ποιήτρια, εκτός απόκλασική φιλόλογος, γίνεται για χάρη των αναγνωστών της και ιστορικός. Τα μικρά της θαύματα έχουν ως αφετηρία την απαρχή του χρόνου και τη μεγάλη έκρηξη (Big Bang) που γέννησε τη ζωή, φτάνουν δε έως το σκληρό και αδυσώπητο σήμερα με τον πλανήτη να πολιορκείται από τον θανατηφόρο κορωνοϊό. Μέσααπό τα χαϊκού η Άννα διατρέχει την ιστορία του Ελλαδικού χώρου, χωρίζοντας το περιεχόμενο σε Α’ και Β’ μέρος.

Το πρώτο αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία, στην αρχαία ελληνική ιστορία, στη μεσαιωνική – βυζαντινή και τη νεότερη, έως την Επανάσταση του 1821. Το δεύτερο μέρος αναφέρεται στα χρόνια μετά το 1821 έως τη σύγχρονη εποχή. Πάνω από κάθε χαϊκού υπάρχει ένας αριθμός.

Κάποιος αναγνώστης ίσως αναρωτηθεί γιατί αυτή η αρίθμηση δεν ξεκινά από το 1 αλλά από το 61.

Υπάρχει ωστόσο εξήγηση, την οποία γνωρίζουν οι θαυμαστές και πιστοί αναγνώστες των ποιητικών συλλογών της Άννας. Το πρώτο χαϊκού με αριθμό 1 περιλαμβανόταν στη συλλογή «Ζωή σε 9/8…»(2016), οι αριθμοί 2 – 58 περιλαμβάνονταν στη συλλογή «Ακραίο… σχεδόν» (2017), οι αριθμοί 59 – 60 στη συλλογή «Της μνήμης και της λησμονιάς – Πικρόχολα και μελίρρυτα» (2017), ενώ στο τελευταίο της πόνημα τα χαϊκού αρχίζουν από το νούμερο 61 και τερματίζουν στο 211. Κοντολογίς, η Άννα διατηρεί μια ενιαία και συνεχιζόμενη αρίθμηση αυτών των μικρούτσικων, «ζουμερών» και αγαπημένων μουποιημάτων.

ΤΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΕΝΟ ΒΙΩΜΑ ΜΙΑΣ ΣΤΙΓΜΗΣ

Για όσους έρθουν πρώτη φορά σε επαφή με την ποίηση της Άννας Ε. Πετράκη, πρέπει να εξηγήσω ότι το χαϊκού είναι η πλέον σύντομη μορφή ποίησης στον κόσμο και προέρχεται από τη μεσαιωνική Ιαπωνία.

Παραδοσιακά, αποτελείται από 17 συλλαβές, τοποθετημένες όλες σε ένα στίχο ή -για έμφαση- σε τρεις, που έχουν όμως μια αυστηρή διάταξη, δηλαδή 5 συλλαβές ο πρώτος στίχος, 7 συλλαβές ο δεύτερος και 5 ο τρίτος. Μέσω της Άννας έμαθα ότι τα μικρούλια χαϊκού συλλαμβάνουν το συμπυκνωμένο βίωμα μιας στιγμής και το επεκτείνουν στην αιωνιότητα.Έτσι εύχομαι και ελπίζω να συμβεί με την ποίηση της φίλης μου.

Ως άριστη εκπαιδευτικός, πέρα από τη συστηματική διδασκαλία της ανεξάντλητης ελληνικής γλώσσας που μου κάνει με κάθε νέα της συλλογή, με ωθεί να αναζητώ διευκρινίσεις και γνώσεις στο διαδίκτυο.

Όταν είδα στο προφίλ της το εξώφυλλο της νέας συλλογής και ειδικά όταν διάβασα τον τίτλο «Απέσβετο και λάλον φως», αναζήτησα την ακριβή ερμηνεία. Έμαθα λοιπόν ότι πρόκειται για παραφθορά της φράσης «Απέσβετο και λάλον ύδωρ». Η συγκεκριμένη φράση έχει σχέση με τον θρύλο του Ορειβάσιου, ο οποίος, ως απεσταλμένος του αυτοκράτορα Ιουλιανού του «Παραβάτη», επισκέφθηκε το λεηλατημένο πλέον μαντείο των Δελφών, προκειμένου να προσφέρει τα δώρα και τις υπηρεσίες του αυτοκράτορά του.

Από τη δελφική Πυθία έλαβε την απάντηση:

Εἴπατε τῷ βασιλεῖ, χαμαὶ πέσε δαίδαλος αὐλά,

οὐκέτι Φοῖβος ἔχει καλύβην, οὐ μάντιδα δάφνην,

οὐ παγὰν λαλέουσαν, ἀπέσβετο καὶ λάλον ὕδωρ

Δηλαδή:

«Πείτε στον βασιλιά, το μεγαλόπρεπο μέγαρο έπεσε στο έδαφος.

Ο Φοίβος Απόλλων δεν έχει πια την κατοικία του,

ούτε τη δάφνη που προφητεύει,

ούτε την πηγή που μιλάει.

Και το νερό που μιλάει έχει στερέψει κι αυτό».

Η «ΑΥΛΑΙΑ» ΑΝΟΙΓΕΙ

Η Άννα ανοίγει την «αυλαία» της ιστορικής της αναδρομής κάπως έτσι:

(αρ. 61)

Άναρχος χάος.

Η μεγάλη έκρηξη.

Η πρώτη μορφή.

(αρ. 62)

Μετακινήσεις

των εμβρυϊκών κόσμων·

συσσωματώσεις.

(αρ. 63)

Εγεννήθησαν

ο Ουρανός και η Γαία·

χρυσή εποχή.

(αρι. 64)

Ύδωρ, Αέρας,

Φωτιά και Χώμα εις έν·

αρχή αρμονίας.

(αρ. 65)

Γεννήτορες Διός

ζεύγος αινιγματικό

Κρόνος και Ρέα.

Η ανάγνωση της συγκεκριμένης συλλογής γίνεται συναρπαστική, αφού ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι μέσα σε λίγες γραμμές, με τη βοήθεια λέξεων – κλειδιών, ταξιδεύει πίσω στον χρόνο και παρακολουθεί κρυφά τη δημιουργία του υπαρκτού μας κόσμου, κάνοντας «στάσεις» σε αξιομνημόνευτα γεγονότα και σε χρονικές περιόδους. Οι σημαντικότερες στιγμές της Ελλάδας σε εκατόν πενήντα ένα χαϊκού και οκτώ μεγαλύτερα ποιήματα.

Όπως κάθε φορά που διαβάζω νέα συλλογή της Άννας, έτσι και με το καινούργιο της δημιούργημα, κάποια χαϊκού «άστραψαν» μπροστά μου τραβώντας το ενδιαφέρον μου. Ίσως γιατί πραγματεύονται αγαπημένα για μένα θέματα:

(αρ. 70)

Εννέα Μούσες

αιθέρια βλαστάρια

της Μνημοσύνης.

(αρ. 74)

Ηφαίστεια λάβα

τον Πρίγκιπα των Κρίνων

κατακρημνίζει.

(αρ. 76)

Περνά αγέρωχος

των Λεόντων την Πύλη

μελλοθάνατος.

(αρ. 82)

Μελίρρου Ομήρου

άφθαρτα δύο έπη

κτήμα ες αεί.

(αρ. 86)

Διονυσιακή

λατρεία σε θυμέλες

θεάτρου απαρχή.

(αρ. 92)

«Ή ταν ή επί τας».

Πειθόμενοι πατρίδι

ενθάδε κείνται.

(αρ. 97)

Εκούσια θανή,

της Αντιγόνης ωδή

ο άγραφος νόμος.

(αρ. 107)

Πάνδημος θρήνος.

Αλέξανδρος ώχετο.

(Ήτανε θνητός;…)

(αρ. 136)

Ενάντιοι καιροί.

Έτοιμη η Κερκόπορτα.

Σιμά το τέλος.

(αρ. 137)

Σιωπή θρηνούσα

κραυγή ολολύζουσα

«Πόλις εάλω!»…

(αρ. 145)

Αντίστασης κάστρα

κλέφτες και αρματολοί

Ζαλόγγου χοροί.

(αρ. 155)

Ξεριζώνεται

από την Ιωνία

ο ελληνισμός.

(αρ. 156)

Ξεβράζουν οι ακτές

ανέστιους πρόσφυγες

Μικρασιάτες.

(Αρ. 160)

Τολμά ο λαός,

βροντοφωνάζει «ΟΧΙ!»,

τα πατρώα τιμά.

Η ΛΑΓΝΕΙΑ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ

Σαν χθες μου φαίνεται ήταν που έσφιξα για πρώτη φορά το χέρι της Άννας Πετράκη στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιμαρέτ, ένα Σαββατόβραδο, τέλος Φλεβάρη του 2016, καλύπτοντας την παρουσίαση της πρώτης συλλογής της «Όσα δεν έζησα». Αμέτρητες φορές τής έχω επαναλάβει ότι οι στίχοι της με βοηθούν να εκφραστώ, με βοηθούν να ανασύρω από το υποσυνείδητό μου στοιχεία που υποβόσκουν και απλά περιμένουν μια ευκαιρία ώστε να αναδυθούν απελευθερωμένα. Της έχω επίσης επισημάνει ότι με αφετηρία την πέμπτη συλλογή «Αθήνα, 2021 μ.Χ.» άρχισε σταδιακά να «κοινωνικοποιεί» τη θεματολογία της. Δεν κουράζομαι να επαναλαμβάνω ότι για μένα η φιλόλογος Άννα Ε. Πετράκη, Αθηναία στην καταγωγή, που λόγω οικογενειακών συγκυριών του παρελθόντος έγινε κατά το ήμισυ Καβαλιώτισσα, είναι η αγαπημένη μου ποιήτρια. Ως επίλογο, μαζί με τις ευχαριστίες μου και τις ευχές μου για το νέο της «χάρτινο παιδί», κράτησα την αποκάλυψη του κορυφαίου, κατά την άποψή μου, ποιήματος της συλλογής της. Η «Λαγνεία του Τρόμου» είναι ό,τι πιο πραγματικό –αληθινό – τρομακτικό έμεινε στο μυαλό μου, αφού έτσι ακριβώς κυλά σήμερα η ταραγμένη ζωή μας!

ΒΟΥΛΑ ΘΑΣΙΤΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ