Η Σαπφώ Αγγελούδη προσφέρει στην πόλη της ένα πολύτιμο δώρο. Μοναδικό – μνημειώδες – έργο ζωής η δίτομη ιστορία του Δήμου Καβάλας
Ολοκληρώθηκε η έκδοση και βρίσκεται ήδη στις αποθήκες του Δήμου Καβάλας για να παρουσιαστεί και να κυκλοφορήσει σύντομα, το δίτομο έργο 650 περίπου σελίδων της συμπολίτισσας αρχιτέκτονος Σαπφώς Αγγελούδη με θέμα την ιστορία των δημάρχων της πόλης και την εξέλιξη και τον εκσυγχρονισμό της Καβάλας από την απελευθέρωσή της μέχρι σήμερα.
Πρόκειται για ένα μνημειώδες έργο, σίγουρα ό,τι πληρέστερο, ακριβέστερο και πλουσιότερο έχει κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα για την ιστορία της Καβάλας, ένα έργο ζωής για την ίδια την Σαπφώ Αγγελούδη που εργάστηκε άοκνα και μεθοδικά για περισσότερο από έξι χρόνια, ταξίδεψε σε όλη την Ελλάδα για να συλλέξει πολύτιμες πληροφορίες, να συγκεντρώσει άγνωστα στοιχεία, να διασταυρώσει εξαντλητικές λεπτομέρειες και να φέρει στο φως της δημοσιότητας δεκάδες νέες και άγνωστες φωτογραφίες ώστε να μας παρουσιάσει τελικά ένα μοναδικό ντοκουμέντο, μια ανεκτίμητη παρακαταθήκη για την ιστορία και τη διαδρομή αυτής της πόλης από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα.
Το έργο χωρίζεται σε δύο τόμους – μέρη. Στον πρώτο τόμο παρατίθενται οι βιογραφίες των 36 ανθρώπων που διατέλεσαν δήμαρχοι ή και δημαρχεύοντες Καβάλας από τις 26 Ιουνίου 1913 που απελευθερώθηκε η πόλη μέχρι σήμερα.
Η παράθεση των βιογραφιών γίνεται με πάρα πολλά στοιχεία, άγνωστες λεπτομέρειες από την ζωή και την δράση των δημάρχων, τις οικογενειακές τους καταβολές αλλά και με την δημοσίευση εντελώς άγνωστων φωτογραφιών που βλέπουν για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.
Είναι κυριολεκτικά άπειρες οι πληροφορίες, τα στοιχεία και οι λεπτομέρειες αυτών των βιογραφιών. Μερικές φορές έχουν και ένα χαρακτήρα χιουμοριστικό.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι στη διάρκεια της χούντας οι γείτονες στην συνοικία της Αγίας Βαρβάρας του τότε δημάρχου Ευαγγελίου, του πήγαιναν –με δική του παρότρυνση και προτροπή- προς φύλαξη όσα βιβλία ήταν «επικίνδυνα» να προδώσουν τις πολιτικές τους πεποιθήσεις αφού στο σπίτι εκείνου δεν επρόκειτο ποτέ να κάνουν έρευνα οι αρχές. Έτσι ο γιος τού τότε δημάρχου αφηγείται σήμερα με εύθυμη διάθεση ότι μεγάλωσε μελετώντας την …Σοβιετική εγκυκλοπαίδεια!
Ατελείωτες είναι οι λεπτομέρειες και τα στοιχεία του έργου αυτού της Σαπφώς Αγγελούδη. Στη βιογραφία του Δημήτρη Λαμπαδίτη που διατέλεσε δήμαρχος για πέντε μήνες το 1945, αναφέρεται ότι το 1937 με τη δική του νομική υποστήριξη και συμβολή αγοράστηκε το σημερινό δημαρχείο από την Ανώνυμη Εταιρία Καπνών Ανατολής και Πέραν Θαλάσσης, χρησιμοποιώντας διάταξη που εφάρμοζε συμψηφισμό με το φόρο καπνού που όφειλε η εν λόγω εταιρία στο Δήμο.
Στους 36 δημάρχους ή δημαρχεύοντες που κατείχαν τον δημαρχιακό θώκο για μερικές μέρες ή και για πολλά χρόνια εκτός των γνωστών ονομάτων που τους γνωρίζουμε οι περισσότεροι είτε γιατί έχουν θητεύσει προσφάτως είτε γιατί άφησαν εποχή, υπάρχουν και πολλοί (οι περισσότεροι ίσως) που δεν γνωρίζουμε όχι μόνον ότι υπήρξαν δήμαρχοι Καβάλας αλλά ούτε καν έχουμε ακούσει ποτέ το όνομά τους.
Παραθέτω μερικά: Αντώνιος Θεοχαρίδης, Γεώργιος Γιαννόπουλος, Νικόλαος Γιαβάσογλου, Δημήτριος Εμμανουηλίδης, Γεώργιος Μπαρμπαλέξης, Στέφανος Ησαΐας και πολλοί άλλοι.
Επίσης στον πρώτο τόμο του έργου της Σαπφώς Αγγελούδη υπάρχει η ιστορία των τριών κτηρίων που χρησιμοποιήθηκαν μέχρι σήμερα για δημαρχεία καθώς επίσης στο τέλος του τόμου και πολλά στατιστικά και συγκριτικά στοιχεία για όλους όσους διατέλεσαν δήμαρχοι.
Τον περισσότερο χρόνο κατέχει ο αείμνηστος Λευτέρης Αθανασιάδης με 16 συνεχή χρόνια ως δήμαρχος και το λιγότερο ο Γεώργιος Μπαρμπαλέξης με 11 μόλις μέρες!
Ο δεύτερος τόμος είναι άλλος ένας ανεκτίμητος θησαυρός πολύτιμων και μοναδικών, στοιχείων, αρχείων, πληροφοριών και φωτογραφιών που παρατίθενται με τάξη και μεθοδικότητα.
Στον τόμο αυτό ανακαλύπτουμε και μαθαίνουμε μια ατέρμονη σειρά από γεγονότα και κυρίως από έργα εκσυγχρονισμού που έγιναν στην πόλη τα τελευταία 100 χρόνια, επί της θητείας ποιών δημάρχων έγιναν αλλά και πικραινόμαστε συγχρόνως πολύ ανακαλύπτοντας πόσα κτήρια μεγάλης αισθητικής και αρχιτεκτονικής αξίας έχασε η Καβάλα στο βωμό της ανοικοδόμησης και της αντιπαροχής.
Το δίτομο έργο της Σαπφώς Αγγελούδη εκδόθηκε με έξοδα του Δήμου Καβάλας και για το λόγο αυτό άλλωστε η συγγραφέας ευχαριστεί μεταξύ των άλλων ιδιαίτερα και τη δήμαρχο Δήμητρα Τσανάκα.
Όμως το έργο αυτό δεν θα πρέπει να μείνει στα κουτιά και πολύ περισσότερο δεν θα πρέπει να δίδεται ως δώρο σε διάφορους επίσημους επισκέπτες στο Δημαρχείο ή για δημόσιες σχέσεις. Αυτό το έργο θα πρέπει άμεσα να παρουσιαστεί στο κοινό σε μια λαμπρή εκδήλωση που θα μπορούσε να γίνει μέσα στον Ιούνιο και να ενταχθεί μάλιστα στα «Ελευθέρια» και να διατεθεί άμεσα επίσης προς πώληση τόσο στο τουριστικό περίπτερο του Δήμου όσο και στα βιβλιοπωλεία με μια τιμή που να καταδεικνύει και την πραγματική του αξία.
Προσωπικά και σαν Καβαλιώτης νιώθω ευγνώμων απέναντι στην Σαπφώ Αγγελούδη και θέλω να της εκφράσω και δημόσια τον θαυμασμό μου για το τεράστιο και ανεκτίμητης αξίας έργο που παραδίδει στην πόλη και τους συμπολίτες της θέτοντας συγχρόνως και το μέτρο για όσους ασχολούνται ή φιλοδοξούν να ασχοληθούν με την τοπική μας ιστορία.
Θόδωρος Θεοδωρίδης
*** Στη φωτογραφία που δημοσιεύουμε δεν είναι το Μανχάταν. Είναι η Καβάλα των αρχών του 20ου αιώνα. Περίπου το 1905. Η σπάνια αυτή φωτογραφία κοσμεί το εξώφυλλο του δεύτερου τόμου του έργου της Σαπφώς Αγγελούδη. Αυτήν την πόλη αντίκρισαν αξιωματικοί και ναύτες των πλοίων του ελληνικού πολεμικού ναυτικού «Δόξα», «Ιέραξ» και «Πάνθηρ» όταν αποβιβάστηκαν στην Καβάλα στις 26 και 27 Ιουνίου 1913 και μονολογούσαν ότι δεν πίστευαν στα μάτια τους ότι υπήρχε τέτοια πόλη.
