Ρεπορτάζ από την τρίτη σε όγκο αλιευμάτων ιχθυόσκαλα της χώρας.
Μια μοναδική ευκαιρία να δούμε από κοντά τα καΐκια να ξεφορτώνουν την ψαριά τους, αλλά και δημοπρασίες ψαριών είχαμε σε πρόσφατο ταξίδι στην Καβάλα…
Η Καβάλα έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε ανερχόμενο προορισμό για καλοκαιρινές διακοπές, όχι μόνο για τους αλλοδαπούς γείτονές της που από παλιά την προτιμούσαν, αλλά και για εσωτερικό τουρισμό, αφού γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια από το Δήμο Καβάλας και άλλους φορείς να αναδειχθεί τουριστικά. Αυτό είχα την ευκαιρία να το διαπιστώσω και προσωπικά, μετά από ένα πρόσφατο τριήμερο ταξίδι στην πόλη, οργανωμένο από την ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ (Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Καβάλα) και τον καβαλιώτη σεφ Νίκο Φωτιάδη, με αφορμή το διεθνές πολυπολιτισμικό Φεστιβάλ Cosmopolis, που γίνεται κάθε καλοκαίρι. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, του φεστιβάλ ο Νίκος Φωτιάδης με τον Ηλία Μαμαλάκη μεγείρεψαν live τοπικά πιάτα.
(c) Στάθης Χαρπατίδης
Η Καβάλα είναι μια μεγάλη πόλη, που διαθέτει σύγχρονες υποδομές για διαμονή και εστίαση, έχει οργανωμένες παραλίες και πλαζ, αλλά και αρκετά μνημεία ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος για τον επισκέπτη. Οπότε, κι εγώ με τη σειρά μου θα την πρότεινα ως εναλλακτικό προορισμό, όσο είναι ακόμα καλός ο καιρός, αλλά και για κάθε εποχή.
Μία εμπειρία που ξεχώρισα από την ολιγοήμερη παραμονή μου στην Καβάλα ήταν η ξενάγηση στην ιχθυόσκαλα, από τον διευθυντή της Χαράλαμπο Μαντά. Το ραντεβού μας ήταν αρκετά πριν ξημερώσει, λίγο πριν τις 5 το πρωί.
Έξω από την αίθουσα, τα γρι γρι πλευρίζουν την αποβάθρα της ιχθυόσκαλας για να μεταφερθεί η ψαριά τους μέσα στην αίθουσα. Οι ψαράδες –ως επί το πλείστον Αιγύπτιοι, που γνωρίζουν την τέχνη από την πατρίδα τους- μέχρι να βγουν στη στεριά κάνουν τη διαλογή των ψαριών σε τελάρα με πάγο, ώστε όταν φτάνει το καΐκι τα περισσότερα να είναι έτοιμα για ξεφόρτωμα. Η διαλογή συνεχίζεται και αφού πλευρίσει το γρι γρι, μέχρι να ολοκληρωθεί το ξεφόρτωμα. Σε κάθε κιβώτιο προστίθεται και τριμμένος πάγος σε φλοίδες, που παράγεται από ειδικό μηχάνημα που διαθέτει η ιχθυόσκαλα και αγοράζεται με το τσουβάλι. Όπως με πληροφόρησε ο κ. Μαντάς, τα καΐκια βγαίνουν για ψάρεμα γύρω στις 5 το απόγευμα και επιστρέφουν στην ιχθυόσκαλα περίπου 12 ώρες μετά, γύρω στις 4-5 τα ξημερώματα.
Η διαλογή των ψαριών μέσα στο γρι γρι
Αυτή την εποχή, στην ευρύτερη περιοχή ψαρεύονται κυρίως αφρόψαρα (γαύρος, σαρδέλα, σαφρίδι, κολιός, σκουμπρί, ζαργάνες, φρίσα) και ορισμένα από αυτά τα ψάρια καλύπτουν και τις ανάγκες άλλων ιχθυόσκαλων, όπως του Κερατσινίου, της Θεσσαλονίκης ή της Πάτρας. Ενδεικτικά για να έχουμε μια εικόνα του μεγέθους των αλιευμάτων, στην ιχθυόσκαλα Καβάλας ξεφορτώνουν περίπου 25 ντόπια καΐκια, που μπορεί να φτάσουν τα διπλάσια τους καλοκαιρινούς μήνες (όταν φτάνουν κι από άλλες περιοχές, όπως Χαλκιδική, Πάτρα, Βόλο). Το 2017 αλιεύθηκαν συνολικά 11.537.803 κιλά αξίας 28.550.000 ευρώ.
Τα ψάρια διοχετεύονται αρχικά στην Καβάλα και στους γειτονικούς Νομούς, αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Υπάρχουν καθημερινά δρομολόγια για τις μεγάλες ιχθυόσκαλες (Κερατσίνι, Θεσσαλονίκη, Πάτρα), που προμηθεύουν στη συνέχεια τις αντίστοιχες αγορές.
Η ιχθυόσκαλα Καβάλας λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο σε 24ωρη βάση. Οι συναλλαγές πραγματοποιούνται από τις 4 π.μ. μέχρι εξαντλήσεως των αποθεμάτων και αφορούν χονδρικές πωλήσεις (δεν γίνεται πώληση σε ιδιώτες).
Μπαίνοντας στη μεγάλη αίθουσα της δημοπράτησης των ψαριών και των γραφείων των εμπόρων παρατηρώ τον αναβρασμό που επικρατεί. Τελάρα με ψάρια και πάγο παντού, άλλα που έχουν ήδη πουληθεί, άλλα που τα συγκεντρώνει κάθε έμπορος για να τα διαθέσει στους πελάτες του, άλλα που δημοπρατούνται επί τόπου.
Ο έμπορος παρουσιάζει το εμπόρευμα στους υποψήφιους πελάτες, ανοίγει το φελιζολένιο κουτί με τον πάγο για να φανούν τα ψάρια, λέει την ποσότητα των ψαριών (πόσα κιβώτια είναι προς διάθεση) και ξεκινά με μια τιμή εκκίνησης. Στη συνέχεια ακούγονται οι προσφορές και αφού συμφωνηθεί η τιμή και η ποσότητα παίρνει ο καθένας τα κομμάτια του, πληρώνει και τα παραλαμβάνει.
Ορισμένα είδη όπως φρίσες, ζαργάνες, γαύρος, σαφρίδι φεύγουν και εκτός συνόρων. Το 95% των εξαγωγών της περιόδου αυτής αφορούν βαλκανικές χώρες και κυρίως τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Εδώ συγκεντρώνονται και ψάρια εισαγωγής, που έρχονται με φορτηγά από ξένες χώρες και περιμένουν να διατεθούν στην εγχώρια αγορά. Για παράδειγμα, όπως μας είπε ο κ. Μαντάς, έρχονται από Τουρκία γλώσσες, γαλέοι, βακαλάοι, σαργοί, ζαργάνες, θράψαλα, μουρμούρες, συναγρίδες, σπάροι, σουπιές, γαρίδες.
Κι επειδή δεν μπορεί ο κάθε πολίτης να μπεί στην ιχθυόσκαλα και να τα παρακολουθήσει όλα αυτά χωρίς ειδική άδεια, σας προτείνω ανεπιφύλακτα, όταν επισκεφθείτε την πόλη της Καβάλας να αναζητήσετε οπωσδήποτε κάποια από τις ψαροταβέρνες που υπάρχουν στη γύρω περιοχή. Προμηθεύονται καθημερινά φρέσκο ψάρι και θαλασσινά κατευθείαν από την πηγή κι έτσι, είναι ο ναός όσων αγαπούν τα προϊόντα της θάλασσας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το «Ουζερί της Φωτεινής» που είχα την τύχη να επισκεφθώ. Σ’ ένα μικρό, παρεΐστικο μαγαζί, η Φωτεινή ψωνίζει καθημερινά τις καλύτερες πρώτες ύλες και η αδερφή της η κυρία Νίνα τις μαγειρεύει με απλό, αλλά νόστιμο τρόπο, ακολουθώντας κυρίως τις τοπικές συνταγές. (Σοφοκλή Βενιζέλου 38, τηλ. 2510 247056).
Φωτογραφίες: Χάρης Ιορδανίδης
