Σαν σήμερα, στις 6 Δεκεμβρίου του 1949, έγιναν στην Καβάλα και στη συνοικία της Παναγίας, παρουσία μάλιστα του πρίγκηπος της Αιγύπτου Αμπρ Ιμπραήμ, τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντος του ιδρυτού της Αιγυπτιακής δυναστείας των Φαρούκ, και αναμορφωτή της σύγχρονης Αιγύπτου Μωχάμεντ Άλι.
Για να φτάσουμε όμως στην μέρα εκείνη προηγήθηκαν 25 ολόκληρα χρόνια από την στιγμή που «έπεσε» η ιδέα – πρόταση την οποία μάλιστα διεκδικούν τόσο η τότε Αιγυπτιακή κυβέρνηση όσο και η ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο από πλευράς της οποίας δηλώνεται κατηγορηματικά ότι «η εν λόγω πρόταση εγένετο τη πρωτοβουλία ημών προς τον σκοπόν της μεγαλυτέρας συσφίξεως των μετά της Αιγύπτου σχέσεων».
Όπως και να ‘ναι πάντως η πρώτη ιδέα για την κατασκευή και τοποθέτηση ανδριάντος του Μωχάμεντ Άλι γίνεται αμέσως μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923 οπότε και στη συνοικία της Παναγίας εγκαθίστανται οι πρόσφυγες και γίνεται μια προσπάθεια διαμόρφωσης της πλατείας όπου βρίσκεται το σπίτι του Μωχάμεντ Άλι και μάλιστα από την τεχνική εταιρεία του μετέπειτα υπουργού στην κυβέρνηση Μεταξά, Κωνσταντίνου Μανιαδάκη.
Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι στην Αίγυπτο ζει ένα μεγάλο κομμάτι του Ελληνισμού της εποχής που αριθμεί περί τα 200 χιλιάδες άτομα και φαίνεται πολύ πιθανόν ότι τα απολύτως θεμιτά κίνητρα ύπαρξης και επιβίωσης όλων αυτών των ανθρώπων οδήγησαν τους επικεφαλής της ελληνικής κοινότητος να κάνουν αυτή την πρόταση η οποία ωστόσο εξέφραζε και τα συναισθήματα όλου αυτού του κόσμου για την προσωπικότητα του Μωχάμεντ Άλι. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τέλος πάντων ήρθε αυτή η πρόταση κατασκευής και τοποθέτησης του ανδριάντος στην γενέτειρά του την Καβάλα.
Βέβαια το γενικότερο πολιτικό και οικονομικό κλίμα, οι ανακατατάξεις στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας, το οικονομικό μέρος της κατασκευής του αγάλματος λόγω της συμμετοχής στις δαπάνες και της Ελληνικής κυβερνήσεως αλλά και η απασχόληση εκείνη την εποχή του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη με άλλες εργασίες και ιδιαίτερα με την κατασκευή του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτου μπροστά στην σημερινή Βουλή, καθυστερεί μια δεκαετία περίπου την ολοκλήρωση της κατασκευής του ανδριάντα.
Υπάρχει μάλιστα και σχετική δυσαρέσκεια από πλευράς Αιγύπτου και μάλιστα από τον ίδιο τον βασιλέα της χώρας εκείνη την εποχή και απόγονο του Μωχάμεντ Άλι, Φουάτ τον Α’.
Αργότερα οι σχέσεις αποκαθίστανται, ο Δημητριάδης συνεχίζει την δουλειά του και ο Φουάτ μάλιστα του στέλνει σε δύο κιβώτια τόσο το αυθεντικό σπαθί του Μωχάμεντ Άλι όσο και την στολή του «…ίνα χρησιμεύσουν κατά την εκτέλεσιν του αγάλματος…».
Ο Δημητριάδης ολοκληρώνει τελικά την φιλοτέχνηση του ανδριάντα ο οποίος μεταφέρεται και τοποθετείται «δαπάναις της ελληνικής κυβερνήσεως» στην Καβάλα τον Μάιο του 1934.
Η τοποθέτηση βέβαια του αγάλματος δεν σημαίνει τίποτα. Για τα επίσημα αποκαλυπτήρια αναμένεται στην Καβάλα τους επόμενους μήνες ο Αιγύπτιος μονάρχης γεγονός το οποίο θεωρείται για την εποχή υψίστης σημασίας και κρατά σε εγρήγορση την Ελληνική κυβέρνηση. Δυστυχώς η επίσκεψη αυτή δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ διότι ο Φουάτ ο Α’ ασθενεί και δύο χρόνια αργότερα, το 1936. πεθαίνει και τον διαδέχεται ο Φαρούκ.
Ακολουθεί η δικτατορία Μεταξά, ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, ο ελληνικός εμφύλιος και τελικά τα αποκαλυπτήρια γίνονται σαν σήμερα, ανήμερα του Αγίου Νικολάου το 1949 παρουσία του Αιγύπτιου πρίγκηπα Αμπρ Ιμπραήμ.
Παραθέτουμε το πλήρες ρεπορτάζ της εφημερίδας «ΕΜΠΡΟΣ» της Αθήνας από την μέρα των αποκαλυπτηρίων.
Εγένετο χθες εις την Καβάλαν η τελετή των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντος του Μωχάμετ Άλη
ΚΑΒΑΛΑ 6 (του απεσταλμένου μας Δ. Αβραμόπουλου). – Η πόλις της Καβάλας μετά των περιχώρων υπεδέχθη σήμερον με πρωτοφανή κοσμοσυρροήν τον Αιγύπτιον πρίγκιπα Άμρ Ιμπραήμ ο οποίος αφίκετο ενταύθα δια να παραστή εις τ΄ αποκαλυπτήρια του ανδριάντος του Μωχάμετ Άλη, ιδρυτού της Αιγυπτιακής Δυναστείας.
Τα αεροσκάφη της ΤΑΕ, τα οποία διετέθησαν δια την μεταφοράν λοιπών επισήμων, προσεγειώθησαν εις το αεροδρόμιον της Καβάλας την 11ην πρωινήν. Του ενός αεροσκάφους επέβαινον εκπροσωπούντες την Κυβέρνησιν, οι υπουργοί Προνοίας κ. Καραμανλής, Βορείου Ελλάδος κ. Κορόζος, Δημοσίων Έργων κ. Νικολαϊδης, ο Διευθυντής Εθιμοτυπίας του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Βικέλας, ο επίτιμος τελετάρχης του Βασιλέως κ. Μπενάκης καθώς και ο αντισυνταγματάρχης κ. Μπαλοδήμος υπασπιστής του Βασιλέως, ως εκπρόσωποι αυτού εις την τελετήν. Ετέρου αεροσκάφους επέβαινον οι αντιπρόσωποι του ελληνικού και ξένου τύπου.
Την 11ην π.μ. ακριβώς το αεροσκάφος το φέρον τον Αιγύπτιον πρίγκιπα μετά της ακολουθίας του και του Αιγυπτίου πρέσβεως προσεγειώθη εις το αεροδρόμιον Αμυγδαλεώνος. Τούτον υποδέχθησαν οι εξ Αθηνών αφιχθέντες υπουργοί και λοιποί επίσημοι, ο Μητροπολίτης Καβάλας κ. Χρυσόστομος, ο Γεν. Διοικητής Θράκης κ. Ξηροτύρης, ο Διοικητής Γ.Σ.Σ. αντιστράτηγος Γρηγορόπουλος, οι νομάρχαι Καβάλας, Ξάνθης και Έβρου κ.κ. Παπαρρηγόπουλος, Σιμόπουλος και Καψής, οι βουλευταί κ.κ. Γρηγοριάδης και Θεολογίτης, ο υποστράτηγος κ. Λάιος, ο δήμαρχος κ. Λολίδης, ο διευθυντής των Βακουφικών Βασιλικών κτημάτων κ. Χουσεΐν Φαχμή, το προξενικόν σώμα, αι πολιτικαί και στρατιωτικαί αρχαί της πόλεως και αντιπροσωπείαι οργανώσεων και συλλόγων. Τμήμα στρατού απέδωκε τας κεκανονισμένας τιμάς.
Ο πρίγκιψ αφού επεθεώρησε το τμήμα εχαιρέτησε δια χειραψίας τους επισήμους και τας αντιπροσωπείας του λαού και ακολούθως επέβη αυτοκινήτου κατευθυνθείς εις το μέγαρον της Εθνικής Τραπέζης. Η πόλις της Καβάλας ήτο σημαιοστόλιστος και παρουσίαζε εορταστικήν όψιν ενώ πλήθη κόσμου κατέκλυσαν τας οδούς δια να επευφημήσουν τον υψηλόν ξένον.
Δια την απόδοσιν τιμών, κατέπλευσεν από της πρωΐας εις τον λιμένα της Καβάλας το Αιγυπτιακόν πολεμικόν «Μωχάμετ Άλυ» καθώς και το ελληνικόν «Πλωτάρχης Πλέσσας».
Την 12ην μεσημβρινήν ο πρίγκιψ συνοδευόμενος υπό της ακολουθίας του έφθασε εις την πλατείαν όπου ο ανδριάς του Μωχάμετ Άλυ. Τμήματα στρατού καθώς και αγήματα του Αιγυπτιακού και Ελληνικού ναυτικού είχον παραταχθή και απέδιδον τιμάς. Επίσης οι πρόσκοποι και μαθηταί των σχολείων.
Ευθύς ως αφίκετο ο Πρίγκιψ έλαβε τον λόγον ο υπουργός Β. Ελλάδος κ. Κορόζος όστις αφού ανέπτυξε την προσωπικότητα του Μωχάμετ Άλυ ανέφερε τους από μακρών ετών δεσμούς οι οποίοι συνδέουν τας δύο χώρας, τονίσας ιδιαιτέρως ότι η «Ελλάς είναι υπερήφανος αναλογιζόμενη ότι εις το Ελ Αλαμέιν κείνται οι ηρωϊκοί της νεκροί, φρουροί των κοινών ιδανικών των δύο λαών μας».
Απαντών ο Πρίγκιψ ετόνισε μεταξύ άλλων ότι «τόσα συμφέροντα και τόσα ιδεώδη ενώνουν τους δύο λαούς μας εν τη μεσογειακή των αλληλεγγύη ώστε, καίτοι όντες φιλοξενούμενοι, δεν αισθανόμεθα εις ξένον τόπον». Μετά τον λόγον του ο Πρίγκιψ προέβη εις την αποκάλυψιν του ανδριάντος ενώ τα στρατιωτικά τμήματα παρουσίαζον όπλα και η μουσική ανέκρουε τους εθνικούς ύμνους Αιγύπτου και Ελλάδος. Είτα ο Πρίγκιψ κατέθεσεν στέφανον και ηκολούθησεν η κατάθεσις στεφάνων εκ μέρους του Βασιλέως Παύλου, της κυβερνήσεως, των ενόπλων δυνάμεων, του Μητροπολίτου Καβάλας, του Ελληνοαιγυπτιακού συνδέσμου και διαφόρων εργατικών και επαγγελματικών οργανώσεων.
Ακολούθως ο Πρίγκιψ επεσκέφθη την παρακειμένην οικίαν ένθα εγεννήθη ο Μωχάμετ Άλυ η οποία χρησιμοποιείται ήδη ως Μουσείον, καθώς τα μνημεία της Μάμμης και του Πάππου του και είτα παρηκολούθησε παρέλασιν. Μετά ταύτα μετέβη εις το Δημαρχείον και ενεχείριησε εις τον νομάρχην επιταγήν εκ 2000 αιγυπτιακών λιρών εκ μέρους του Βασιλέως Φαρούκ, δια τους πτωχούς της πόλεως.
Εν συνεχεία παρεκάθησεν εις γεύμα παρατεθέν υπό του Δήμου και εδέχθη τας αρχάς της πόλεως ζητήσας μετ΄ ενδιαφέροντος πληροφορίας περί των αφορώντων τους κατοίκους και την πόλιν ζητημάτων.΄
Τας απογευματινάς ώρας ο Πρίγκιψ μετά της ακολουθίας του καθώς και οι λοιποί επίσημοι επέστρεψαν αεροπορικώς εις Αθήνας.
