Η πόλη και ο θησαυρός: Η έκφραση στη Μητρόπολη

24/11/2023

«Από το παράθυρο του πούλμαν έβλεπε την πόλη του σιγά σιγά να απομακρύνεται. Ήταν σίγουρος. Πατρίδα όχι, ποτέ δεν είχε. Αλλά πόλη ναι, σίγουρα είχε».

Όταν πιάνεις στα χέρια σου ένα βιβλίο με τέτοιο τίτλο, το λιγότερο που περιμένεις από αυτό είναι να σε κάνει να νιώσεις πως διαβάζοντάς το μεταφέρεσαι με κάποιον παράξενο τρόπο στους αστικούς δρόμους που περπατούσε ο συγγραφέας του την εποχή που το έγγραφε, πως κοιτάς τους ίδιους λερωμένους τοίχους, βλέπεις τους ίδιους αγχωμένους ανθρώπους να σε προσπερνούν στο πεζοδρόμιο, μυρίζεις την ίδια καπνιά, ακούς τους ίδιους θορύβους από παράθυρα και μπαλκόνια.

Η αλήθεια είναι πως δεν πρόκειται για εύκολο στόχο και ίσως μια τέτοια εκ των προτέρων προσμονή να αποτελεί αδικία για ένα έργο. «Η πόλη και ο θησαυρός» του Λεωνίδα Βλάσση, όμως, αυτή η συλλογή ποιημάτων, σύντομων ιστοριών και σκέψεων που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Red n’Noir, καταφέρνει να ανταπεξέλθει με το παραπάνω.

Λιγότερο τέχνη με τη mainstream (και ελαφρώς τετριμμένη) έννοια της λέξης, πολύ περισσότερο προσπάθεια έκφρασης ενός ανθρώπου που έχει βιώσει στο πετσί του όλες τις αντιφάσεις της σύγχρονης μητρόπολης, το βιβλίο αφήνει στις σελίδες του να αγκαλιαστούν ο ρεαλισμός της ταξικής ματιάς με τον δύοντα ρομαντισμό της άγριας μητροπολιτικής νεολαίας των δεκαετιών του ‘80 και του ’90, ένας συνδυασμός που σε μεγάλο βαθμό καθόρισε και σχημάτισε τον λεγόμενο Χώρο και έδωσε εκείνα τα συνάμα βίαια και ευαίσθητα χαρακτηριστικά στο ανταγωνιστικό κίνημα της εποχής.

Άκρως βιωματικό, γραμμένο με απλό, καθημερινό, ενίοτε παιχνιδιάρικα slang λεξιλόγιο, σε μεταφέρει σαν μέσα από αποκομμένα κινηματογραφικά καρέ (σα να ταξιδεύεις στον κόσμο των ταινιών του Jarmusch) σε μνήμες και φαντασιώσεις ενός νου που πασχίζει να κρατηθεί λογικός μέσα σε έναν κυκεώνα κοινωνικοπολιτικών ταραχών και δυσκολιών καθημερινής επιβίωσης, ενώ την ίδια στιγμή συνεχίζει να προχωρά μπροστά, πάντα μπροστά, αναζητώντας τον θησαυρό της πόλης, την ευτυχία στην ουσιαστική κοινωνική συναναστροφή, στον έρωτα και στη συντροφικότητα.

Με διαρκή σκαμπανεβάσματα διάθεσης, από το χιούμορ σε μια υποβόσκουσα μελαγχολία που όμως δεν εκπίπτει ποτέ στον κυνισμό, δεν προσπαθεί να αποτελέσει πολιτικό μανιφέστο, παραμένει όμως από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα διαποτισμένο με τις πολιτικές θέσεις, τις ιδέες, τις ελπίδες ενός ανθρώπου που δεν παύει στιγμή να προσβλέπει στην αλλαγή.

Και αυτό ακριβώς είναι, εν τέλει, η ουσία και η ομορφιά του. «Η πόλη και ο θησαυρός» είναι μικρό και βολικό ανάγνωσμα, σχεδόν βιβλίο τσέπης. Πράγμα θετικό, καθώς ταιριάζει απόλυτα με το περιεχόμενό του. Μπορείς να το ξεφυλλίσεις περπατώντας στον δρόμο, να το έχεις μαζί σου για να αράξεις στα σκαλιά ή σε ένα καφενείο και να το διαβάσεις τμηματικά, με ανάκατη σειρά, όπως ακριβώς μια εφημερίδα.

Γραμμένο όπως είναι για να αποτυπώσει τις εμπειρίες του συγγραφέα του, τις σκέψεις και τις εικόνες του καθώς ζει στην πόλη, έτσι ακριβώς μέσα σε αυτή την πόλη μπορεί να διαβαστεί και να βιωθεί καλύτερα (σωστότερα, θα μπορούσε να πει κανείς) απ’ ό,τι στην ήσυχη μοναχικότητα ενός δωματίου.

Όπως άλλωστε διατυπώνεται ήδη από τον υπότιτλο στο εξώφυλλο: ο θησαυρός είναι η πόλη. Και η πόλη είναι οι άνθρωποί της, η ζωή στους δρόμους της, οι αντιθέσεις της και η κοινωνική οργή της, αυτή η οργή που την κρατάει ζωντανή σαν καρδιοχτύπι κάτω από το τσιμέντο και το ατσάλι και τις λαμπερές διαφημίσεις που μάταια προσπαθούν να καλύψουν τον πόνο και την αδικία που τη διαμορφώνουν.

«Αυτό που μετρούσε δεν ήταν το σημείο της άφιξης, αλλά η επιλογή της αναχώρησης. Έφευγε μακριά, αν και ήταν σίγουρος ότι αργά ή γρήγορα θα γυρνούσε».

Ρωμανός Γ.

ένα απόσπασμα: …»Τα χνώτα της παγκόσμιας ιστορίας μύριζαν άσχημα, το τείχος του Βερολίνου έτριζε και μερικούς μήνες αργότερα θα έπεφτε με πάταγο, επανενώνοντας το Ράιχ. Σύντομα η κόκκινη σημαία στο Κρεμλίνο – από καιρό ξεθωριασμένη – θα κατέβαινε από τον ιστό της.

Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού φυσούσε βίαιος ο άνεμος της Νέας Τάξης Πραγμάτων, και ο θρίαμβος της Pax Americana θα καθρεπτιζόταν για ακόμη μια δεκαετία, αδιατάρακτος, επάνω στα υαλοπετάσματα των Δίδυμων Πύργων του World Trade Center.

O Θείος Σαμ είχε νικήσει τον ψυχρό πόλεμο, μετά από τον οποίο οι πολλαπλασιασμένοι θερμοί πόλεμοι θα γίνονταν πλέον σε ζωντανή τηλεοπτική σύνδεση. Δεν είχε νικήσει όμως μοναχά με τη φωτιά και το σίδερο της κατάκτησης εδαφών και αγορών.

Είχε νικήσει γιατί είχε κατακτήσει τα μυαλά και τις καρδιές νέων αλλά και πρεσβύτερων γενιών κάθε γωνιάς του πλανήτη, που τραγουδούσαν Go West και είχαν για ομφάλιο λώρο το CNN. Είχε νικήσει, αλλά όχι οριστικά, όπως νόμιζε»….

ένας πραγματικός μικρός θησαυρός, εξαιρετικό βιβλίο από έναν εξαιρετικό άνθρωπο! Ευχαριστούμε

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος   αέναη κίνηση