Καβάλα 1925: Διαμάχη ντόπιων και προσφύγων για ένα νοσοκομείο

Μία σκοτεινή ιστορία της Καβάλας αλλά και ένα μάθημα ανεκτικότητας προς το ξένο, το άλλο, το διαφορετικό, που πρέπει όλοι να πάρουμε, αποκαλύπτεται σήμερα από ένα δημοσίευμα της εφημερίδας «Αγών» της Δράμας από τις αρχές Μαρτίου του 1925.

Συγκεκριμένα στο φύλλο της Τρίτης 3 Μαρτίου του 1925 η ως άνω αναφερομένη εφημερίδα, φιλοξενεί μια επιστολή Καβαλιώτη με την υπογραφή «Πρόσφυξ» που αναφέρεται στο υπό ίδρυση νέο προσφυγικό νοσοκομείο στην Καβάλα, που με βάση τις καταγγελίες του επιστολογράφου, επιχειρείται από κάποιους επιτήδειους ντόπιους να υπαγάγουν αυτό το νέο νοσοκομείο εις το ήδη υπάρχον Δημοτικόν «…ίνα εξακολουθούσι να νέμωνται και τούτο ως το ήδη υπάρχον Νοσοκομείον».

Η Δραμινή εφημερίδα φιλοξενεί την επιστολή αλλά εκφράζει συγχρόνως τις επιφυλάξεις της τόσο για την ουσία των καταγγελλομένων όσο και για την ακραία γλώσσα που χρησιμοποιεί ο επιστολογράφος της.

Ο σημερινός αναγνώστης πάντως ανακαλύπτει τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι πρόσφυγες τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους στην Καβάλα αλλά και τον ρατσισμό που ένιωσαν στο πετσί τους από την συμπεριφορά ορισμένων ντόπιων.

Μακάρι αυτό να γίνει ένα καλό μάθημα ανεκτικότητας προς το διαφορετικό, για όλους μας.

Η επιστολή που δημοσιεύει η εφημερίδα έχει ως εξής (διατηρήθηκε η ορθογραφία του επιστολογράφου):

Από μηνός ήδη διεξάγεται εις τα διάφορα παρασκήνια αγών εξωφρενικός και άχαρις εκ μέρους ομάδων ενδιαφερομένων δια το μέλλον να ιδρυθεί προσφυγικόν νοσοκομείον, εφόσον το υπάρχον Δημοτικόν εδείχθει πλέον ή ανεπαρκές διά τας ανάγκας της πόλεώς μας της οποίας ο πληθυσμός λόγω της συρροής των προσφύγων ετετραπλασιάσθη. Ο αγών αυτός εκ μέρους κύκλων τινών δύναταί τις να είπη έφθασεν εις σημείον που προκαλεί την αηδίαν και τον αποτροπιασμό. Οι εντόπιοι επηρεάζοντες ωρισμένα άτομα μεθ’ ων συνδέονται, προσπαθούσι να υπαγάγωσι το προσφυγικόν Νοσοκομείον υπό τό ήδη Δημοτικόν. Και τούτο ίνα εξακολουθούσι να νέμωνται και τούτο ως το ήδη υπάρχον Νοσοκομείο.

Η αδράνεια εξάλλου του προσφυγικού κόσμου, αδυνατούντος να διεκδικήση τα δικαιώματά του, αφήνει ατυχώς το έδαφος, εις τούς παρασκηνιακώς δρώντας, ελεύθερον εντελώς και ούτω όπως οι εντόπιοι επιτύχωσι το σατανικόν σχέδιόν των.

Πριν ήδη όμως πάντα ταύτα αχθώσι εις το ποθητόν για τους συμφεροντολόγους τούτους εντοπίους πέρας, είναι ανάγκη επιτακτική να ανανήψη ο προσφυγικός κόσμος και να ανατρέψη απάσας τας ιδιοτελείς ενεργείας των εντοπίων σφετεριστών. Επίσης δέον το Δημοτικόν συμβούλιον να σκεφθή σοβαρώς αφού αντιπροσωπεύει τον λαόν και να μην εμπέση εις την παγίδα των εντοπίων επιστημόνων οίτινες παντοιοτρόπως εργάζονται προς ίδιον όφελος να εφαρπάσωσι την γνώμη του.

Ας μη πλανώνται ο προσφυγικός κόσμος όταν του παρουσιάζωσι ότι τα 9/10 των νοσηλευομένων εν τω Νοσοκομείω πάντοτε αποτελούνται αποκλειστικώς από πρόσφυγας και μόνον το 1/10 από εντοπίους διότι τούτο δεν γίνεται ούτε από το κύρος εκείνων οι οποίοι εν αυτώ υπηρετούσι ούτε από την καλοκαγαθίαν των αλλά διότι ο προσφυγικός κόσμος είνε περισσότερος και διατελεί εις μείζονα πενίαν και συνεπώς ο μη δυνάμενος να υποστεί τα βάρη της κατ ιδίαν θεραπείας.

Εάν οι πρόσφυγες θέλουν να μάθωσι την πραγματικότητα όσον αφορά τα αισθήματα και την τακτικήν των υπηρετούντων εις το Νοσοκομείων δεν έχουσι ή να ενεργήσωσιν έρευναν μεταξύ των νοσηλευθέντων και των προσφύγων ιατρών δια να μάθωσι αφενός μεν την φιλανθρωπίαν και τα αισθήματα των υπηρετούντων προς τους νοσηλευόμενους, αφετέρου δε ποίας υποδοχής και τίνων σχολίων γίνονται πρόξενοι οι αποστελλόμενοι εις το Νοσοκομείων πρόσφυγες με σημειώματα μη εντοπίων ιατρών.

Μετά την έρευνα ταύτην θέλουσι πεισθή ακραδάντως ότι ο μόνος αγών των εντοπίων επιστημόνων δρώντων παρασκηνιακώς προς Δημοτικοποίησιν του ιδρυθησομένου προσφυγικού Νοσοκομείου είναι αγών ιδιοτελής και συνεπώς αγών ποταπός, και τότε ας είπωσι εις αυτούς.

Αποδείξατε κύριοι εντόπιοι ότι το Νοσοκομείον σας είνε Νοσοκομείον το οποίο περιβάλλει με την στοργή την πρέπουσα εις φιλανθρωπικόν ίδρυμα όλον τον πληθυσμόν της πόλεως και ότι αντελήφθητε ότι η πόλις αύτη δεν θα είναι πλέον τιμάριον ωρισμένων ατόμων. Αποδείξατε εμπράκτως ότι δεν χωρίζετε των πληθυσμόν εις ερίφια και πρόβατα και τότε και μόνον θα συγκατατεθώμεν να γίνει το προσφυγικόν παράρτημα του Δημοτικού και συνεπώς ενιαίον Νοσοκομείον.

Μέχρι των αποδείξεων όμως τούτων τας οποίας θέλομεν απτάς, θα εμμείνωμεν εις την ίδρυσιν ανεξάρτητου Νοσοκομείου το οποίο θα λειτουργεί δια τους πρόσφυγας και μόνον με προσφυγικό προσωπικόν, ουδέποτε δε θα εμπέσωμεν εις την ιδιοτελή παγίδα σας την οποία με τόσας σατανικάς ενέργειας και σαρδώνια μειδιάματα εστήσατε.

Σας εγνωρίσαμεν και δεν θα συγκατατεθώμεν να μας υπαγάγητε υπό τας σκέψεις σας, η μειονότης υμάς την πλειονότητα. Και αν δε ακόμη το κατορθώσητε διότι διαθέτητε ίσως τα παρασκηνιακά μέσα, να μην φαντασθήτε ότι μας έπεισατε ποτέ και μας ενικήσατε διότι ουδέποτε θα σας αναγνωρίσουμε ουδέ θα σας συγχωρήσωμεν.

ΠΡΟΣΦΥΞ

(Σ.Σ. Φυσικά προσφυγικό νοσοκομείο στην Καβάλα δεν κατασκευάστηκε και δεν λειτούργησε ποτέ.)

Θ.Θ.