Μάριο Μορέτι: Η αξιοπρέπεια της ήττας
«Η πραγματική ήττα είναι όχι πως έχεις χάσει [την επανάσταση στμ]. Η αληθινή ήττα είναι να έχεις κάνει δική σου την ιδέα της ήττας. Το ότι δεν μπορείς να κερδίσεις και να αλλάξεις τα πράγματα».
Ένα πολύ σκληρό λουτρό πραγματικότητας που θα πρέπει να κάνει όποιον δηλώνει κομμουνιστής σήμερα και φιλοδοξεί να ανατρέψει το τρέχον καπιταλιστικό σύστημα και τις κοινωνικές του ανισότητες, γράφει ο Vincenzo Morvillo.
Ένα λουτρό πραγματικότητας που δεν προέρχεται από έναν οποιονδήποτε άνθρωπο. Αλλά από έναν από αυτούς που προσπάθησαν να κάνουν την επανάσταση στα αλήθεια.
Πράγματι, από αυτόν που ανέκαθεν προσδιοριζόταν ως ο επικεφαλής των Ερυθρών Ταξιαρχιών. Αυτή η εκτίμηση τόσο οριστική, τελειωτική, αλλά και τόσο ζοφερή στη δραματική της αλήθεια, εκφωνήθηκε από τον Mario Moretti κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης που είχε, το 2004, με τα παιδιά της Via Pace.
Μια κατηγορία επίδοξων δημοσιογράφων που ενδιαφέρονται για την ιστορία των Ερυθρών Ταξιαρχιών και την απαγωγή του Μόρο. Η ηχογράφηση της συνάντησης βρίσκεται στο Youtube. Οκτώ επεισόδια μιας ώρας το καθένα (σύνδεσμος παρακάτω).
Εβδομήντα επτά χρονών, σαράντα δύο εκ των οποίων πέρασαν πίσω από τα κάγκελα, ο Μορέτι επιστρέφει κάθε βράδυ για να κοιμηθεί στη φυλακή, ζώντας σε καθεστώς ημιελευθερίας. Ένας άνθρωπος με υποδειγματική ηθική και πολιτική συνοχή. Όπως και πολλοί άλλοι σύντροφοι και πολλές άλλες συντρόφισσες ταξιαρχίτες.
«Μπορεί να τα έκανα όλα λάθος, αλλά ξέρω ότι ήμουν πάντα στη σωστή πλευρά. Αυτή των καταπιεσμένων», δηλώνει χωρίς επιφυλακτικότητα. Αλλά πάνω απ’ όλα, ο Moretti ήταν ένας από τους κορυφαίους ηγέτες των Ερυθρών Ταξιαρχιών που ανέλαβε την ευθύνη, μαζί με τον Renato Curcio και την Barbara Balzerani, να κηρύξουν την υπόθεση της οργάνωσης κλεισμένη το 1986.
Ευχόμενοι επιπλέον σε μια πολιτική λύση στην ένοπλη σύγκρουση της δεκαετίας του 1970, την οποία το Κράτος δεν θέλησε ποτέ να ακολουθήσει. Ως εκ τούτου, η απελευθέρωση του Mario Moretti -όπως των άλλων συντρόφων απομονωμένων και διαχωρισμένων στις φυλακές ή ακόμα και στο 41 bis- τώρα που έχουν περάσει περισσότερα από σαράντα χρόνια από αυτά τα γεγονότα και που η Ιταλία είναι μια χώρα που έχει αλλάξει βαθιά (προς το χειρότερο) και στην οποία είναι δύσκολο να δει κάποιος ακόμη και τη σκιά μιας διαμαρτυρίας (πόσο μάλλον του ένοπλου αγώνα) θα ήταν ηθικό και πολιτικό καθήκον για τους δημοκρατικούς θεσμούς που σέβονται τον εαυτό τους.
Το κλείσιμο μιας υπόθεσης που μέχρι τώρα θα έπρεπε να είναι θέμα μόνο των ιστορικών. Από την άλλη, ο Τολιάτι αμνήστευσε τους φασίστες μετά από ένα χρόνο. Ενώ εδώ έχουν περάσει πενήντα χρόνια από την αρχή εκείνης της σύγκρουσης και τριάντα πέντε από το τέλος της, έστω και τυπικά, αλλά η Ιταλία εξακολουθεί να δυσκολεύεται να την αντιμετωπίσει γαλήνια. Όχι μόνο σε ιστοριογραφικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε πολιτικό.
Το σουρεαλιστικό αίτημα έκδοσης που διαβιβάστηκε, πριν από περίπου δύο χρόνια, από τους ιταλικούς θεσμούς στη Γαλλία για δέκα πρόσφυγες που ανήκαν σε κομμουνιστικές ένοπλες οργανώσεις ή εξωκοινοβουλευτικές ομάδες -μια επιχείρηση που ονομάστηκε με έντονη γοτθική αίσθηση Ombre Rosse, Κόκκινες Σκιές – υπογραμμίζει μια απαράδεκτη διωκτική και εκδικητική έννοια της Δικαιοσύνης σε μια χώρα που αυτοαποκαλείται φιλελεύθερη.
Μια στάση που εξάλλου προσεγγίζει το γκροτέσκο αν σκεφτεί κανείς ότι οι δέκα εξόριστοι είναι μεταξύ εβδομήντα και ογδόντα ετών. Αν συνεχίσουν έτσι, θα τους συλλάβουν στο φέρετρο! Αλλά ξέρετε, οι Ερυθρές Ταξιαρχίες προκαλούσαν περισσότερο φόβο από τους φασίστες. Ακόμα και στο PCI/ΚΚΙ και τους αξιοθρήνητους «αριστερούς» κληρονόμους του.
Έτσι ο Moretti να σαπίσει στη φυλακή. Και με το έξτρα τίμημα της προσβολής και της ύβρεως που θέλησαν να τον αναδείξουν, από πάντα, ως «διπλό πράκτορα». Η «Σφίγγα των Ερυθρών Ταξιαρχιών» τον αποκάλεσε, la “Sfinge delle Brigate Rosse”, με ατιμωτική περιφρόνηση, εκείνος ο τιποτένιος απατεώνας Flamigni. Πασνταράν της ψευτοκομουνιστικής ιδεολογίας και φανατικός σημαιοφόρος των ιταλών συνωμοσιολόγων.
Αφήστε τον Moretti να σαπίσει στη φυλακή. Ως υπενθύμιση της επιταγής ότι δεν είναι ποτέ δυνατό να ανατραπεί η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων. Ο Moretti, ωστόσο, προσωποποιεί, με την παραμονή του στη φυλακή και για όσους θέλουν να διαβάσουν την Ιστορία έξω από τους κώνους της σκιάς που προβάλλει η τοξική προπαγάνδα των μηχανισμών εξουσίας και του Τύπου, τη ντροπή ενός Κράτους που έχτισε, πάνω στην εξέγερση των χρόνων ’70, μια αφήγηση γεμάτη ψέματα, συνωμοσία και πολιτική μυθοπλασία.
Μια αφήγηση που έχει μοναδικό σκοπό να καλύψει κάποιες ανείπωτες, ακατανόμαστες αλήθειες για τoυς θεσμικoύς μηχανισμούς και κυρίως για τα δύο βασικά κόμματα που κυριάρχησαν στην ιταλική σκηνή τα σαράντα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου: Dc και PCI.
Ο «συμβιβασμός» των οποίων βύθισε την Ιταλία σε ένα καθεστώς μπλοκαρισμένης δημοκρατίας σε όλο το δεύτερο μισό του 1900. Ανείπωτες αλήθειες που χρησίμευσαν και χρησιμεύουν σήμερα για να συγκαλύψουν τη μικροπρέπεια και τις φρικαλεότητες -όπως υπογραμμίζει ο ίδιος ο Moretti μιλώντας στους φοιτητές του μαθήματος της δημοσιογραφίας- εκείνης της άρχουσας τάξης που κυβερνούσε τη Χώρα κατά τη διάρκεια της κοινωνικής σύγκρουσης.
Πρώτα από όλα, λοιπόν, θα πρέπει να έχει κανείς το θάρρος να αναγνωρίσει ότι από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, σε όλη τη δεκαετία του 1970 και σε όλο το πρώτο μισό της δεκαετίας του 1980, ολόκληρη τη χερσόνησο διέσχιζε ένας εμφύλιος πόλεμος χαμηλής έντασης.
Ότι σε εκείνον τον πόλεμο δεν ήταν σίγουρα το εξωκοινοβουλευτικό και επαναστατικό κίνημα που έριξε την πρώτη βολή, αλλά τα όργανα καταστολής: η Αστυνομία και οι Καραμπινιέροι. Οι σφαγές της Avola, της Battipaglia, του Reggio-Emilia, στις οποίες οι δυνάμεις της τάξης πυροβόλησαν τους διαδηλωτές για να σκοτώσουν, είναι εκεί για να το αποδείξουν.
Μετά ακολούθησαν οι βόμβες. Piazza Fontana, οι επιθέσεις στα τρένα, Piazza della Loggia. Και οι απόπειρες στρατιωτικού-φασιστικού πραξικοπήματος, όπως το «αποτυχημένο» πραξικόπημα Μποργκέζε ή αυτό της Rosa dei Venti.
Πρέπει να αναγνωριστεί ότι οι Ερυθρές Ταξιαρχίες -όπως οι NAP, η Prima Linea και άλλες «ένοπλες οργανώσεις για τον κομμουνισμό»- γεννήθηκαν μέσα σε αυτήν την εξαιρετικά βίαιη κοινωνική σύγκρουση. Μια ταξική σύγκρουση που είδε φοιτητές και εργατικό κίνημα να ενώνονται όπως δεν είχε συμβεί αλλού στην Ευρώπη.
Πρέπει να αναγνωριστεί ότι οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ήταν έκφραση των αγώνων εργοστασίων και, όπως θυμάται πάντα ο Moretti, είχαν στο πλευρό τους χιλιάδες εργάτες. Δεν ήταν λοιπόν εκείνοι οι «τέσσερις φανατικοί ιδεολογικοποιημένοι» και αποσυνδεδεμένοι από την πραγματικότητα που αποφάσισαν ξαφνικά να αρχίσουν να πυροβολούν, όπως θέλησε να πει η Κρατική προπαγάνδα.
Δεν αντέχεις σχεδόν είκοσι χρόνια στην παρανομία αν δεν έχεις ένα κοινωνικό και εδαφικό μπλοκ που να σε στηρίζει και να σε συνοδεύει στη μάχη σου. Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες ήταν το αποτέλεσμα εκείνων των βαθιών αντιφάσεων που εξερράγησαν στην ιταλική κοινωνία και είχαν το θάρρος και τη συνέπεια -μας θυμίζει πάντα ο Moretti- να κάνουν ό,τι ζητήθηκε και φώναζε σε κάθε διαδήλωση ο κόσμος. Τον Ένοπλο Αγώνα και την Επανάσταση.
Οι κληρονόμοι του Κκι, αλλά και κάποιοι άλλοι πολύ «ανταγωνιστικοί» σύντροφοι, θα πρέπει να τα λάβουν υπόψη όλα αυτά μια για πάντα. Όπως υπογραμμίζει ο ίδιος ο Moretti, στην πραγματικότητα, ο συλλογισμός με μανιχαϊστικούς και δυαδικούς όρους «καλά παιδιά» και «κακοί», «εξτρεμιστές δολοφόνοι» και «δημοκρατικοί υπερασπιστές του κράτους»… δεν έχει νόημα.
Η βία δεν ασκήθηκε μόνο από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες ή άλλες ένοπλες ομάδες, αντιθέτως. Η Κρατική βία – όπως προαναφέρθηκε – ασκούνταν και ασκείται πάντα με μεγάλη ανάπτυξη δυνάμεων και μέσων με μοναδικό σκοπό τη διατήρηση ενός πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού μηχανισμού, έστω κι αν είναι βαθιά άδικος, ανέντιμος, κακοήθης.
Είτε, λοιπόν, αυτή η περίοδος πλαισιώνεται μέσα σε μια ιστορική διαδικασία που παρήγαγε μια φλογερή ταξική σύγκρουση σε όλη σχεδόν την καπιταλιστική Δύση. ή οι ίδιοι οι θάνατοι, σε ένα στρατόπεδο και στο άλλο, καταλήγουν να μην έχουν κανένα νόημα.
«Η απλή ηθική κρίση για την ιστορία του ένοπλου ξεσηκωμού και των Ερυθρών Ταξιαρχιών, καθώς και μια πιθανή μου μεταμέλεια μπροστά στους συγγενείς των θυμάτων, δεν θα είχε κάποιο νόημα. Θα ήταν απλώς μια πράξη καθαρής υποκρισίας».
Αυτά λέει ο πρώην ταξιαρχίτης ηγέτης. Ως εκ τούτου, φαίνεται προφανές ότι, βάσει αυτoύ του λογικού εισαγωγικού σημειώματος, τα θεσμικά όργανα αυτής της Χώρας θα πρέπει επιτέλους να αναγνωρίσουν την τεράστια ευθύνη τους για τον θάνατο του αξιότιμου Aldo Moro.
Πράγματι, τον Πρόεδρο των Χριστιανοδημοκρατών, πριν ακόμη σωματικά από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, ήταν ηθικά και πολιτικά οι ηγεσίες της Dc και του Pci που τον σκότωσαν, με την σκοτεινή και παιδαριώδη στάση τους, αποτελούμενη από βέτο και διασταυρούμενους εκβιασμούς στην επιδίωξη της λεγόμενης «γραμμής σταθερότητας».
Το αναγνώρισε ο ίδιος ο Cossiga, τότε υπουργός Εσωτερικών και μετά Πρόεδρος της Δημοκρατίας. «Εμείς σκοτώσαμε τον Μόρο», είπε ο ισοπεδωτής με το [ναζιστικό] Κ. Μια σταθερότητα που το λεγόμενο συνταγματικό τόξο δεν θα επιδίωκε στη συνέχεια κατά τη διάρκεια των απαγωγών του D’Urso και του Cirillo.
Από την άλλη, ήταν ο ίδιος ο Μόρο που κατηγορούσε τους κομματικούς του συντρόφους στις επιστολές που τους απηύθυνε από τη φυλακή του λαού. Ενημερώνοντας ότι δεν θέλει κανέναν εκπρόσωπο των θεσμών στην κηδεία του.
Ακόμη. Πρέπει να έχουμε την ηθική και πολιτική ορθότητα να παραδεχτούμε ότι οι Ερυθρές Ταξιαρχίες και ο ένοπλος αγώνας για τον κομμουνισμό δεν νικήθηκαν ακολουθώντας «δημοκρατικές μεθόδους», αλλά με ειδικούς νόμους, αναστολή των συνταγματικών δικαιωμάτων, βασανιστήρια και εν ψυχρώ δολοφονίες.
Κανείς δεν παραπονιέται, ουδείς κατηγορεί, δεδομένου ότι βρίσκονταν «σε πόλεμο». Το μόνο που ζητά είναι μια πράξη ειλικρίνειας εκ μέρους της Πολιτείας! Τέλος, πιστεύουμε ότι ήρθε η ώρα να σταματήσουμε με την ιστορία ενός κατασκόπου Moretti στην υπηρεσία της Cia ή οποιασδήποτε άλλης ξένης υπηρεσίας πληροφοριών.
Αν ο Moretti είχε υπηρετήσει πραγματικά το Κράτος ως μυστικός πράκτορας στη μεγαλύτερη κομμουνιστική ένοπλη οργάνωση στη Δύση, δεν θα είχε εκτίσει 42 χρόνια φυλάκιση. Μάλλον ούτε το μισό…
Τουλάχιστον αυτό, έστω και για μάλλον στοιχειώδη λογική, θα πρέπει να αναγνωριστεί. Σκεφτείτε μόνο τις σφαγές του Franco Freda και Giovanni Ventura. Στον Stefano Delle Chiaie ή στον «πράκτορα Zero», Guido Giannettini. Που έχουν κάνει λίγη ή καθόλου φυλακή.
Ως εκ τούτου, υπό το φως των όσων έχουν ειπωθεί μέχρι τώρα, θα ήταν καιρός να σταματήσουμε, πιστεύουμε, με αυτήν τη συνωμοσιολογική κατασκευή, τώρα περισσότερο γελοία παρά δραματική, για τις ετεροκατευθυνόμενες ή διεισδυμένες Ερυθρές Ταξιαρχίες.
Πίσω από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες βρίσκονταν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες, δηλαδή εργάτες, τεχνικοί, φοιτητές. Με μια λέξη, ένα όχι μικρό μέρος του προλεταριάτου, πρώτα τσαντισμένο και μετά και οπλισμένο.
Το αναγνωρίζει πλέον η σοβαρή ιστοριογραφία. Πάνω από όλα στο εξωτερικό, αλλά όλο και περισσότερο και στην Ιταλία Και αν επιμείνει κάποιος να συνεχίσει να «ενημερώνεται» διαβάζοντας Flamigni, Imposimato, D’Adamo κ.λπ. ή παρακολουθώντας εκπομπές όπως αυτές του πρόσφατα αποθανόντος Andrea Purgatori – στις οποίες ούτε ο Διογένης με το φανάρι δεν θα μπορούσε να αναγνωρίσει τα ιστορικά γεγονότα – ελεύθερος να το κάνει.
Αλλά δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι εκείνα τα σκουπίδια θα πρέπει να μοιάζουν με αλήθεια. Ένα σκουπιδαριό που νοθεύει, παραπλανεί, μια υποκουλτούρα συνωμοσιολογική που, επιπλέον, συνεχίζει να κρατά έναν άντρα στη φυλακή, έναν κομμουνιστή, έναν σοβαρό, όρθιο, πιστό και ποτέ μετανιωμένο σύντροφο όπως ο Moretti.
