Οι λέξεις είναι φλέβες – Νυξ

Γράφει η Ηρώ Καραμανλή

Στην Ορφική Κοσμογονία αναφέρεται πως ο Αιθήρ είναι ένα πρωταρχικό, βασικό δομικό στοιχείο της Δημιουργίας. Είναι η ψυχή του κόσμου, το Θείον Πύρ, ο σπινθήρας που δίνει ζωή σε όλα τα δημιουργήματα. Ο Πλάτων στον «Κρατύλο» ετυμολογεί την λέξη λέγοντας ότι παράγεται από τις λέξεις «αεί» και «θεί» που σημαίνει αυτό που κινείται συνεχώς. Ο Αιθήρ, ταυτίζεται  σε πολλά βασικά σημεία με την «πράνα» των Ινδών, το «κα» των αρχαίων Αιγυπτίων, το «τσι» των Κινέζων, την «οργόνη» του Βίλχεμ Ράιχ κλπ.

Στην ελληνική μυθολογία ο Αιθήρ, ο Μόρος, ο Ύπνος, η Νέμεσις, ο Χάρος, η Έρις και πολλές άλλες θεότητες,  ήταν παιδιά της Νύχτας. Η Νύξ γεννήθηκε από το Χάος με παρθενογένεση, δίχως πατέρα. Η Νυξ ήταν κυρίαρχη αρχέγονη και κοσμογονική μορφή, την οποία φοβόταν και σεβόταν ακόμα και ο ίδιος ο Δίας. Η μορφή της ήταν αυτή μιας όμορφης γυναίκας με μεγάλες μαύρες φτερούγες. Υπήρχε δικό της ανάθημα μέσα στον ναό της Δήμητρας στην Πέργαμο.

Στις 24 Αυγούστου του 1572, ανήμερα του Αγίου Βαρθολομαίου, χιλιάδες Ουγενότοι (Προτεστάντες και Διαμαρτυρόμενοι) σφαγιάσθηκαν στο Παρίσι από τους  Ρωμαιοκαθολικούς με αρχηγό τον άβουλο Βασιλιά Κάρολο Θ’ και την υποκινήτρια μητέρα του, Αικατερίνη των Μεδίκων. Στην ιστορία καταγράφηκε ως μία από τις χειρότερες σφαγές του 16ου αιώνα με την ονομασία «Η νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου». Η φράση χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα και είναι δηλωτική βίαιων και πολύνεκρων συγκρούσεων.

Η ΛΕΞΗ

Νυξ, της νυκτός

Αρχαία ελληνική λέξη (στα Λατινικά : nox -ctis, στα Γοτθικά : nachts  και στα Αγγλικά : night) που προσδιορίζει τη μισή διάρκεια του 24ώρου. Μεταφορικά σημαίνει σκοτάδι και στην ελληνική μυθολογία είναι  η προσωποποίηση της νύχτας. Ο Σουίδας αναφέρει : «Νυξ είναι η σκιά της γης, όχι η τυχαία αλλά αυτή που προκύπτει εξ αιτίας του ήλιου». Μερικές συγγενικές λέξεις είναι : νυκτερίς,  νυκτερεύω  ( περνώ τη νύχτα),  νυκτερινός, νύκτιος, κ.α. Και σύνθετες λέξεις που προκύπτουν από το λήμμα Νυξ ως πρώτο συνθετικό, νυκταλωπία (πάθηση των ματιών),  νυκτηγορία,  νυκτιπλανής,  νυκτίσεμνος,  νυκτιφαής (νυξ και φάος – φως),  νυκτίφαντος,  νυχθήμερος,  νυχθήμερον, κλπ. Γνωστές φράσεις που αφορούν στη νύχτα : νυκτὶ ἐοικώς (σαν τη νύχτα σκοτεινός), πόρρω τῶν νυκτῶν (μέσα στη βαθιά νύχτα),  ἀκρόθι νυκτός  (προς την άκρη της νύχτας, την αυγή).

Η νύχτα κυριαρχεί και στο Σύμπαν. Το  «Παράδοξο του Olber»  που τέθηκε για πρώτη φορά στα 1500 και εξετάζει το ερώτημα «Γιατί το Σύμπαν δεν είναι λαμπερό αφού περιέχει,  σύμφωνα με τους επιστήμονες,  δισεκατομμύρια γαλαξίες και όταν μόνο ο δικός μας Γαλαξίας – που θεωρείται ένας από τους μικρούς Γαλαξίες στο Σύμπαν – περιέχει εκατό δισεκατομμύρια ήλιους;», είναι ένα ερώτημα που μέχρι σήμερα δεν έχει απαντηθεί ξεκάθαρα. Κάποιες επιστημονικές κοινότητες εξετάζουν το ζήτημα της διάλυσης του φωτός μέχρι να φτάσει στη γη. Μία πρόσφατη έρευνα προτείνει ότι το ορατό φως από τους μακρινούς γαλαξίες απορροφάται από τα αέρια και τη σκόνη και επανεκπέμπεται σε υπέρυθρα και υπεριώδη μήκη κύματος που δεν μπορεί να διακρίνει το ανθρώπινο μάτι.

Μία πολύ γνωστή Νύχτα είναι και «Η νύχτα των Κρυστάλλων». Τη νύχτα της 9ης Νοεμβρίου 1938 ξέσπασαν βίαια επεισόδια εναντίον των Εβραίων σε όλο το Ράιχ. Μέσα σε δύο ημέρες πυρπολήθηκαν πάνω από 250 συναγωγές, καταστράφηκαν και λεηλατήθηκαν πάνω από 7.000 εβραϊκές επιχειρήσεις, σκοτώθηκαν δεκάδες Εβραίοι, λεηλατήθηκαν εβραϊκά κοιμητήρια, σχολεία και σπίτια, ενώ η αστυνομία και το πυροσβεστικό σώμα παρακολουθούσαν τα δρώμενα παραμένοντας αμέτοχοι. Την επομένη των πογκρόμ, οι γερμανικές αρχές συνέλαβαν 30.000 Γερμανοεβραίους άνδρες και τους έστειλαν  σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι  έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του ΒΠΠ’. Τα πογκρόμ έμειναν γνωστά ως «Kristallnacht» (Νύχτα των Κρυστάλλων) εξαιτίας των σπασμένων γυαλιών από τις βιτρίνες που γέμιζαν τους δρόμους.

ΠΗΓΕΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ, ΣΚΙΑΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ – ΚΕΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ, ΕΚΔ. ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ

ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ LIDDELL & SCOTT

ΛΕΞΙΚΟ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ – ΑΝ. ΜΑΡΚΑΝΤΩΝΑΤΟΣ

ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΙΔΑ Ή  ΣΟΥΔΑ