Προς το τέλος του το πρόβλημα με το φυτοπλαγκτόν

Με τη βοήθεια του κ. Σωτήρη Ορφανίδη, υπεύθυνου ερευνών στο Ινστιτούτο Αλιευτικών Ερευνών της Νέας Περάμου, πληροφορούμαστε πιο αναλυτικά στοιχεία για το πρόσφατο πρόβλημα με το φυτοπλαγκτόν.

Ο κ. Ορφανίδης εξέδωσε σχετική ανακοίνωση την προηγούμενη εβδομάδα. Η συνέντευξη του παρέχει ακόμη περισσότερες πληροφορίες για ένα πρόβλημα που φαίνεται να είναι προς το τέλος του.

Η συνέντευξη

Ερ: Κάθε φορά που υπάρχει ένα πρόβλημα με το φυτοπλαγκτόν πάντα είστε στη διάθεση μας να ενημερώσετε τον κόσμο που ανησυχεί και τρομάζει. Περί τίνος πρόκειται λοιπόν;

Απ: Για το θέμα αυτό έχουμε αναφερθεί και τα προηγούμενα χρόνια. Πρόκειται για το φαινόμενο των αιωρούμενων οργανικών συσσωματωμάτων ή αλλιώς κολλώδη μακροσυσσωματώματα. Ένας δύσκολος όρος. Η βλέννα δηλαδή που εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια θα έλεγα με κάποια περιοδικότητα, χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε το φαινόμενο αυτό, στις ακτές της Καβάλας αλλά και σε όλο το Βόρειο Αιγαίο. Ένα φαινόμενο το οποίο μπορούμε να περιγράψουμε αλλά δεν μπορούμε με ακρίβεια να βρούμε τα αίτια τα οποία το δημιουργούν. Νομίζω ότι αυτές τις μέρες βαίνουμε προς το τέλος. Έχουμε γνωρίσει το φαινόμενο αυτό  ιδιαίτερα το 2010 σε μεγαλύτερη έκταση και ένταση στον κόλπο της Καβάλας.  Βέβαια οι επιπτώσεις του θα συνεχίσουν να μας ακολουθούν και τους επόμενους μήνες ιδιαίτερα τους αλιείς που θα έχουν μια δυσκολία στο να ψαρέψουν και να χρησιμοποιήσουν τα αλιευτικά τους εργαλεία.

Ερ: Για τους κολυμβητές, είναι κάτι πιο απλό;

Απ: Κολλάει πάνω στον ανθρώπινο σώμα αλλά μέχρι τώρα δεν έχουμε κάποια ένδειξη για κάποια λοίμωξη. Νομίζω ότι δε θα δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα. Καλό είναι να το αποφεύγουμε. Είναι μια βλέννα η οποία μπορεί να συγκεντρώσει και άλλους οργανισμούς, μικροοργανισμούς κτλ. Καλό είναι να αποφεύγουμε τις περιοχές όπου το συναντούμε.

Ερ: Είναι ήρεμες οι θάλασσες αυτό το διάστημα. Με μια θαλασσοταραχή θα διαλυόταν πιο εύκολα.

Απ: Ακριβώς. Συμφωνώ απολύτως. Θα δούμε την εξέλιξη του καιρού και νομίζω ότι θα το ξεχάσουμε τις επόμενες εβδομάδες τουλάχιστον εμείς σε ότι  αφορά την οπτική επαφή με το φαινόμενο.

Ερ: Από πού δημιουργείται αυτό το πλαγκτόν;

Απ: Πρόκειται για κάποιους μικροοργανισμούς, κάποια θετικά κύτταρα αυτό που λέμε φυτοπλαγκτόν το οποίο υπάρχει  στη στήλη του νερού, το οποίο εξαιτίας  κυρίως των θρεπτικών υπεραυξάνεται. Βέβαια κάθε αύξηση φυτοπλαγκτού δεν καταλήγει στην αύξηση της βλέννας. Προφανώς υπάρχουν και άλλα φαινόμενα, υπάρχουν και άλλες αιτίες που όλες μαζί οδηγούν σε αυτή την κατάληξη την οποία με ακρίβεια δεν μπορούμε να δώσουμε μια απάντηση. Υποθέσεις κάνουμε.

Ερ: Πρώτη φορά το φαινόμενο αυτό το έχουμε τέλος Απριλίου, αρχές Μαΐου. Τα προηγούμενα χρόνια το είχαμε σε πιο καλοκαιρινή περίοδο.

Απ: Αυτό είναι αλήθεια. Ιδιαίτερα τις προηγούμενες δεκαετίες το 2000 και το 2010 ήταν Φεβρουάριος όπως και το 2018.  Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι υπάρχει μια μετακίνηση από τους θερινούς στους χειμερινούς μήνες. Μάλλον και εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής η οποία  ποια είναι εμφανής σε όλους τους τομείς και βέβαια πολλές φορές είναι και  αυτή που  δημιουργεί ακραία φαινόμενα. Για τα οποία θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι είτε πρόκειται για φυτοπλαγκτόν ή για άλλα γεγονότα.

Ερ: Πρόσφατα κουβεντιάζαμε για τα νερά που υποχώρησαν. Ήταν ένα άλλο πράγμα αλλά πάλι μας είχε απασχολήσει γιατί είχε σχέση με τις δικές μας ακτές.

Απ: Ακριβώς. Είναι ένας συνδυασμός γεγονότων, πραγματικά ένα πρωτοφανές γεγονός. Την άνοδο και την κάθοδο της στάθμης την γνωρίζουμε αλλά σε μεγάλη έκταση και ένταση, είναι ένα θέμα το οποίο δεν τον  έχουμε ξανασυναντήσει τις τελευταίες δεκαετίες.

Ερ: Έχει να κάνει και με την ανθρώπινη παρέμβαση στο  περιβάλλον;

Απ: Σίγουρα όλα τα φαινόμενα αυτά έχουν να κάνουν και με την ανθρώπινη παρέμβαση, είτε άμεσα, είτε εμμέσως. Υπάρχουν κάποια φαινόμενα που εκδηλώνονται με ένα Α τρόπο αλλά η ένταση τους είναι αυτή που καθορίζεται πολλές φορές και από την ανθρώπινη παρουσία.

Ερ: Υπάρχουν ιστορία δεδομένα; Έχουμε τέτοια στοιχεία;

Απ: Η αλήθεια για τις δικές μας ακτές είναι ότι τέτοιου είδους χρονοσειρές, δεν υπάρχουν. Όμως γνωρίζουμε από την Αδριατική θάλασσα ότι η πρώτη καταγραφή του φαινομένου είναι γύρω στο 1729 δηλαδή πάρα πολλά χρόνια πριν. Πιθανόν να υπήρχε και πριν αλλά μιλάμε για την πρώτη καταγραφή. Στις ακτές μας αυτό που καταγράφουμε είναι τις τελευταίες δεκαετίες όπου εδώ πέρα βέβαια έχει συμβάλει πολύ και η ύπαρξη του ινστιτούτου αλιευτικής έρευνας. Αν δεν υπήρχε το ινστιτούτο αλιευτικών ερευνών, φυσικά δεν θα υπήρχαν και αυτές οι μετρήσεις και αυτή η συσσωρευμένη εμπειρία  για να μπορούμε τουλάχιστον να περιγράψουμε ένα φαινόμενο, να μην μας τρομάζει και να μπορούμε να βγάλουμε κάποια συμπεράσματα. Βέβαια να βοηθάμε και τους ανθρώπους, να συμβάλουμε με την τεχνογνωσία μας και τους αλιείς οι οποίοι πλήττονται αυτό το διάστημα και νομίζω ότι χρειάζονται τη βοήθεια μας.

(Στη φωτογραφία η συγκέντρωση του φυτοπλαγκτόν χθες το πρωί σε κόλπο αμέσως μετά την Ιχθυόσκαλα)