Στη μνήμη του Γιώργου Γραμματικάκη

Ξαναδιαβάζοντας μια συνέντευξη από τον Ιανουάριο του 2013,  (σχεδόν 11 χρόνια μετά)

Του Νίκου Κιούρτη

Είχε βρεθεί τότε στην Καβάλα μετά από πρόσκληση ενός Συλλόγου, νομίζω, και βρήκα την ευκαιρία να του ζητήσω μια συνέντευξη.  Δέχτηκε με χαρά.  Την περίοδο που οι Έλληνες αποστήθιζαν το οικονομικό λεξιλόγιο (spreads, ομόλογα, αρνητικά κεφάλαια, χρεόγραφα…) στα βιβλιοπωλεία εμφανίστηκε το δεύτερο βιβλίο του Γιώργου Γραμματικάκη για τον «Αστρολάβο του ουρανού και της ζωής», αναφερόμενο, μεταξύ άλλων, και στις μαύρες τρύπες  (η δουλειά των οποίων είναι να καταπίνουν και να εξαφανίζουν τους αδύναμους πλανήτες που έχασαν την βαρύτητα και την ενέργειά τους)και η χώρα ολόκληρη, αδύναμη κι αυτή οικονομικά στο έλεος της τρόικας, έμοιαζε τότε να έλκεται πολύ δυνατά από τις  μαύρες τρύπες απανωτών μνημονίων.

Και τα spreads μάθαιναν αναρρίχηση στις γερμανικές Άλπεις. Έχοντας, όμως, μια θετική αντίληψη για τη ζωή και διατηρώντας εμπιστοσύνη προς τους αέναους κύκλους της οικονομίας,  ο Γιώργος Γραμματικάκης έμοιαζε να μη νοιάζεται και τόσο πολύ για την οικονομική κατάπτωση της χώρας, όσο για την παράνοια που κυριαρχούσε ανέκαθεν στην Παιδεία, κι αυτό τον έθλιβε.

Πως ήταν δυνατόν να μη τον ρωτήσω, μεταξύ άλλων,  και για αυτό; Για την  βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος,  το οποίο αποτελεί μέλημα όλων των κυβερνήσεων τα τελευταία 50 χρόνια;

Δεν υπάρχει υπουργός Παιδείας που να μην πείραξε σημαντικά ή ασήμαντα την Παιδεία. Δεν υπάρχει υπουργείο Παιδείας που να μην κατακλύζει όλες τις βαθμίδες της Παιδείας, τότε και σήμερα, με κανονισμούς κι εγκυκλίους, αλλάζοντας, μεταλλάσσοντας ή φέρνοντας τούμπα διαρκώς τα ισχύοντα.

Έτσι κάθε κυβέρνηση πιστεύει ότι «βελτιώνει» την εκπαίδευση. Κι από βελτίωση σε βελτίωση την μετατρέπει συχνά σε κόμπο, σε γόρδιο δεσμό. «Η πολιτική εξουσία», τόνισε επ’ αυτού ο Γιώργος Γραμματικάκης, «ενδιαφέρεται για τις εντυπώσεις και όχι για την ουσία. Την πολιτική εξουσία σπανίως την απασχολεί το τί κρύβεται πίσω από τα προβλήματα, αφού ενδιαφέρεται μόνο για τις εντυπώσεις.

Τί θα άλλαζα αν ήμουν εγώ υπουργός Παιδείας; Τίποτα. Απολύτως τίποτα. Θα άφηνα την Παιδεία ήρεμη για πέντε χρόνια να κάνει τη δουλειά της με την ισχύουσα κατάσταση.  Με αυτό τον τρόπο θα προσπαθούσα να βελτιώσω την καθημερινότητά της που είναι πολύ οδυνηρή.

Και ο μόνος τρόπος να την βελτιώσει κανείς είναι ν’ αφήσει τους ανθρώπους της Παιδείας, τα σχολεία, τα γυμνάσια, τα λύκεια, τα πανεπιστήμια χωρίς διαρκείς εντολές και νομοσχέδια. Προς Θεού πια.  Εγώ θα ήθελα να αφεθούν οι εκπαιδευτικοί μόνοι τους, να βρουν το δρόμο μόνοι τους και να δείτε ότι αυτό θα είναι πολύ καλύτερο από αυτό που κατά καιρούς νομοθετεί η πολιτεία».

Τάδε έφη Γιώργος Γραμματικάκης,  άνθρωπος με μακρόχρονη παραμονή και εμπειρία στον χώρο της Παιδείας (και όχι μόνο),  τον Ιανουάριο του  2013 στην Καβάλα. Αναφέρθηκε και στο πάλαι ποτέ ΤΕΙ της Καβάλας, ότι το γνωρίζει από δημοσιεύματα αλλά και από φίλους και ότι την πορεία του την θεωρεί πολύ αξιόλογη.

Είπε κι άλλα επ’ αυτού: Ότι ο ίδιος ήταν υπέρ της διατήρησης των ΤΕΙ (για την εφαρμοσμένη γνώση που παρείχουν, η οποία τα διαχώριζε από τα πανεπιστήμια) και ότι την γνώμη του αυτή την εξέφρασε πολλές φορές στους υπουργούς Παιδείας  Γ. Παπανδρέου και Π. Ευθυμίου…

Τα τελευταία 11 χρόνια από αυτή τη συνέντευξη του Γιώργου Γραμματικάκη κύλησε αρκετό νερό στ’ αυλάκι. Το ΤΕΙ Καβάλας από Kavala Institute of Technology, έγινε Kavala Tech, ύστερα Eastern Macedonia and Thrace Institute of Technology και τέλος πολιτογραφήθηκε με αρκετή δυσκολία στην καθημερινότητα συνύπαρξης με τα άλλα μέρη, ως μέρος κι αυτό του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος δηλαδή ως «Πανεπιστημιούπολη Καβάλας».

Κι εδώ ταιριάζει το ρητό: Στερνή μου γνώση να σ΄είχα πρώτα, κάλλιο πρώτος στο χωριό παρά τελευταίος στην πόλη. Η μοίρα του, όμως, φαίνεται να του επιφυλάσσει ακόμη μια μετατόπιση και μία νέα αλλαγή ονόματος, διαβάζοντας τις φήμες που κυκλοφορούν, ότι θα αποσπασθεί, λέει, από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος (με έδρα την Θεσσαλονίκη) και θα εναγκαλισθεί το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Κομοτηνής…

Επίλογος

Ο Γιώργος Γραμματικάκης θα προτιμούσε η εκπαίδευση να ασχολείται με την ουσία των προβλημάτων που αντιμετωπίζει καθημερινά και όχι με το φαίνεσθαι ή το ανήκειν:  «Τα σχολεία μας», είπε προς το τέλος της προαναφερόμενης συνέντευξης, «στοχεύουν στην απομνημόνευση κι αυτό είναι ένα από τα δράματα της Παιδείας. Η απομνημόνευση της ύλης πολύ λίγο κρίνει τις πραγματικές ικανότητες των παιδιών».

(Συνέντευξη στον Νίκο Κιούρτη, Χρονόμετρο, Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013, τίτλος «Ο τόπος μας αξίζει να γίνει καλύτερος»)