Το αντάρτικο στον Πόντο

Σε μία πόλη ανέκαθεν φιλόξενη, που ωστόσο τις τελευταίες δεκαετίες έχει αστικοποιηθεί σε βαθμό ανυπέρβλητο κινδυνεύοντας να χάσει την ταυτότητά της, οι σπουδαστές των τεχνολογικών ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έρχονται και παρέρχονται και φεύγουν πικραμένοι, δίχως να νιώσουν ζεστασιά και φιλικότητα, κάποτε ούτε ανθρωπιά απ΄ τη μεριά του ντόπιου πληθυσμού.

Κάποτε όλες οι γιαγιάδες και οι παππούδες, ανάμεσα στης προσφυγιάς τα μπογαλάκια είχαν φυλάξει δίπλα στο χρυσό το σταυρουδάκι τους και την πατροπαράδοτη από χρόνια πανάρχαια ελληνική φιλοξενία, την οποία και πρόσφεραν ολοένα και διογκούμενη σε κάθε ξένο και σε κάθε φαντάρο, απλόχερα ξεπερνώντας τη δική τους φτώχεια και την ακραία οικονομική τους δυσπραγία. Σήμερα κοντεύουμε να φτάσουμε τους Κορίνθιους καταστηματάρχες που αντιμετώπιζαν τους φαντάρους του Κέντρου Νεοσυλλέκτων ως αντικείμενα προς εκμετάλλευση.

Οι σπουδαστές από την άλλη έχουν κάνει κατά καιρούς σοβαρές προσπάθειες για να ενταχθούν όσο γίνεται περισσότερο στην καβαλιώτικη κοινωνία και να συμβάλουν στην πολιτιστική αναβάθμιση της πόλης μας.

Στο σκοπό αυτόν ασφαλώς έχουν άξιους συμπαραστάτες τους καθηγητές τους, οι οποίοι κάποτε τους καθοδηγούν συντονίζοντας τους το έργο τους, όμως η προσπάθεια και τα συγκινητικά της αποτελέσματα ανήκουν δικαιωματικά στους σπουδαστές και στις σπουδάστριες.

Μια τέτοια πετυχημένη και συγκινητική εκδήλωση έλαβε χώρα το βραδάκι της περασμένης Τετάρτης στο αμφιθέατρο της Περιφερειακής Ενότητας. Το θέμα της ήταν το Αντάρτικο στον Πόντο. Τη βραδιά οργάνωσε η Ένωση Ποντίων Σπουδαστών Τ.Ε.Ι. Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο διδάκτορας Θεοδόσης Κυριακίδης, που κατείχε καλά το ιστορικό του αντάρτικο και η επάρκειά του ικανοποίησε και τον αδαή και τον ειδήμονα ακροατή.

Ανάμεσα στο πολυπληθές κοινό παραβρισκόταν και η εγγονή του οπλαρχηγού Παντελή Αναστασιάδη, του ηρωϊκού Παντέλαγα, που μετά την ανταλλαγή έζησε με την οικογένειά του στο Ποντολίβαδο. Η τιμητική πλακέτα που της απονεμήθηκε τη συγκίνησε ιδιαίτερα και κατέθεσε στους παρευρεθέντες τις μνήμες του παππού της από τους αγώνες των Ποντίων πριν από έναν αιώνα.

Την εκδήλωση ενίσχυσαν δύο μονόπρακτα θεατρικά που αναφέρονταν στον όρκο και τη δράση των ανταρτών του Ανατολικού και του Δυτικού Πόντου, καθώς και την έλευση του Ρώσικου στρατού στην Τραπεζούντα και στις υποσχέσεις έμπρακτης βοήθειας του Ρώσου στρατηγού προς τους Πόντιους καπεταναίους.

Ενδιάμεσα ακούστηκαν αντάρτικα τραγούδια του Ανατολικού και Δυτικού Πόντου. Ο νεαρός λυράρης Γιώργος Πουλατσακλής με τη μελίρρυτη Μελίνα Χατζηκαμάνου απέδωσαν τα αντάρτικα του Δυτικού Πόντου, ενώ τα αντίστοιχα του Ανατολικού Πόντου ερμήνευσε με την ώριμη ιωνική φωνή του, αλλά με δωρικότητα σημειωτέα, ο Γιώτης Γαβριηλίδης, συνοδευόμενος από την αισθαντική λύρα του Θανάση Στυλίδη.

Έξοχος ωστόσο σε απόδοση ήταν ο νεαρός τυμπανιστής (νταουλτσής), που αποδείχτηκε άριστος γνώστης του ρυθμού, συχνά περνώντας ομαλά από τους σιγανούς στους πιο αλέγρους και ξεσηκωτικούς τόνους και των δύο προαναφερθέντων σχημάτων. Ως εκ τούτου οι παρευρισκόμενοι, Πόντιοι στην πλειονότητά τους θεατές – ακροατές – ενθουσιάζονταν και καταχειροκροτούσαν τους συντελεστές.

Η βραδιά έκλεισε με έναν πυρρίχιο πολεμικό χορό από εννιά σπουδαστές, με προεξάρχοντα τον ακραιφνή Πόντιο – παλιό μαθητή μας και τώρα άξιο δάσκαλο – Θανάση Γενετίδη, που κατεύθυνε τους χορευτές με τις γνωστές ιαχές, όχι ως πρώτος, αλλά ως ίσος μεταξύ ίσων. Για χρόνια πολλά μπορεί και εμπνέει τα παιδιά, μεταδίδοντάς τους όχι μόνο τη γνώση αλλά και την ψυχή του, μαζί και την υπερηφάνεια της ψυχής του.

Οι χοροί οι ποντιακοί προάγουν, θαρρείς, μια δημοκρατική αντίληψη μέσα από την ομαδικότητά τους. Δεν έχουν στόχο ν΄ αναδείξουν τον πρώτο. Και βέβαια στη θέα της «σέρας», δεν μπορείς εύκολα ν΄ αντισταθείς και να μη «σοροπιάσει». Τα δάκρυά σου βγάζουν όλη τη συγκίνηση για όσους «αίρουν», σηκώνουν τη γροθιά απέναντι σε κάθε τύραννο. Γιατί αυτό σημαίνει «αντάρτης»!