Ο κάθε άνθρωπος αναζητά μια ενασχόληση για να γεμίσει τις κενές ώρες της ημέρας. Κάποιοι αθλούνται, άλλοι διαβάζουν ή παρακολουθούν ταινίες, συλλέγουν αντικείμενα, ασχολούνται με κατασκευές. Ωστόσο, δεν ανήκουν όλα τα χόμπι στην κατηγορία της ευχαρίστησης. Υπάρχει μια δραστηριότητα που ακροβατεί ανάμεσα στην αθώα ικανοποίηση και την επικίνδυνη εξάρτηση. Ονομάζεται «τζόγος» και αποτελεί το «τέρας» με το οποίο αρκετοί συνάνθρωποι μας έρχονται αντιμέτωποι σε καθημερινό επίπεδο. Ο εθισμός στον τζόγο είναι ένα πρόβλημα που διαρκώς διογκώνεται, ωθεί ανθρώπους σε προβληματικές προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις, τους οδηγεί στην οικονομική καταστροφή και σε «σκοτεινές» σκέψεις, που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και στην αυτοκτονία.
Σε μια προσπάθεια να δώσουμε «φως» σ’ αυτό το τόσο ιδιαίτερο ζήτημα, το Betarades.gr έδωσε τον λόγο στην Ψυχολόγο – Ψυχοθεραπεύτρια του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, Ιωάννα Θωμοπούλου. Το δίκτυο KEΘEA ΑΛΦΑ έχει έδρα την Αθήνα και απευθύνεται σε άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τις «νόμιμες» εξαρτήσεις – οι οποίες συχνά δεν αναγνωρίζονται ως πρόβλημα: το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια. Καθότι ο εθισμός στον τζόγο είναι μια ύπουλη ασθένεια, μιας και δεν έχει ορατά συμπτώματα, όπως συμβαίνει με τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ, η κ. Θωμοπούλου μας βοηθά να κατανοήσουμε τις «ρίζες» του προβλήματος και τις ενδείξεις που θα ωθήσουν κάποιον να συνειδητοποιήσει ότι είναι εθισμένος.
«Πολυπαραγοντικό πρόβλημα»
Υπάρχει μια «σωστή» απάντηση στο ερώτημα «γιατί μπορεί να εθιστεί κάποιος στον τζόγο;»; Η κ. Θωμοπούλου απαντά: «Οι αιτίες του εθισμού μπορεί να είναι κοινωνικοί ή άλλοι παράγοντες. Γενικώς, δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη εξήγηση, πρόκειται για ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα. Είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων και σίγουρα έχει να κάνει με την προσωπικότητα του καθενός. Λειτουργούν και συμβάλλουν πολλές καταστάσεις για να προκύψει. Ο κοινωνικός περίγυρος σίγουρα παίζει ρόλο, ενώ ενδεχομένως και το οικογενειακό περιβάλλον. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι αν ένας γονέας είναι εθισμένος αυτό δε σημαίνει ότι το ίδιο θα συμβαίνει και με το παιδί. Παίζουν ρόλο οι πρώτες εμπειρίες στα τυχερά παιχνίδια. Στην πορεία, προκύπτει η δικαιολογία ότι «συνέχισα να παίζω για να καλύψω τα χαμένα» και στο φινάλε το πρόβλημα αποκτά και οικονομικό χαρακτήρα».
Σημάδια – Ενδείξεις
Σύμφωνα με όσα μας αναφέρει η Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, οι κυριότερες ενδείξεις εθισμού ενός ατόμου στα τυχερά παιχνίδια είναι οι παρακάτω:
*Είναι ευερέθιστος, ανήσυχος, ευσυγκίνητος
*Κρύβεται από φίλους και συγγενείς
*Λείπει πολλές ώρες απ’ το σπίτι
*Μπορεί να έχει χαμηλή παραγωγικότητα στην εργασία του
*Απομόνωση – δικαιολογίες
*Συχνά του λείπουν χρήματα, παρά γεγονός ότι έχει σταθερό εισόδημα
*Ζητά και παίρνει δανεικά χρήματα, αρχίζει να μην πληρώνει λογαριασμούς
*Έντονες και συχνές μεταβολές διάθεσης
*Φίλοι αναφέρουν ότι του έχουν δανείσει χρήματα και αρχίζουν να τηλεφωνούν σπίτι
*Χάνονται λεφτά και αντικείμενα απ’ το σπίτι
*Αντιδρά σε υποδείξεις και κριτική
*Αγχώνεται υπέρ το δέον
Ο φαύλος κύκλος
Σαν ένας σκύλος που κυνηγά την ουρά του, η κ. Θωμοπούλου μας εξηγεί ότι ο ασθενής δεν γνωρίζει ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα, αναζητά διαρκώς δικαιολογίες και ζει μέσα στο ψέμα. «Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο. Ο ασθενής έχει πάντα την ψευδαίσθηση ότι θα κερδίσει, στην πορεία αισθάνεται ενοχές για το γεγονός ότι έχασε και στο τέλος έχει ξανά την ελπίδα ότι θα καταφέρει να καλύψει τα χαμένα. Αυτό δε σταματά ποτέ, μέχρι να βρεθεί ο τρόπος με την κατάλληλη θεραπεία. Πρόκειται για ανθρώπους που ζουν μέσα στο ψέμα. Προκειμένου να καλύψουν τις πολύωρες απουσίες τους απ’ το σπίτι ή την έλλειψη χρημάτων, ξεστομίζουν ατάκες όπως «άργησα να φύγω απ’ τη δουλειά» ή «δε μας πλήρωσαν». Αυτές είναι απ’ τις πιο συχνές δικαιολογίες».
Αυξητική τάση αιτήσεων
Όπως μας εξηγεί η έμπειρη Ψυχολόγος του ΚΕΘΕΑ ΑΛΦΑ, οι αιτήσεις για απεξάρτηση παρουσιάζουν αυξητική τάση τα τελευταία χρόνια και αφορούν κατά βάση άνδρες. «Παλιότερα ο εθισμός στον τζόγο γινόταν αντιληπτός με περισσότερη δυσκολία. Ωστόσο, πλέον μπορώ να πω ότι μας προσεγγίζουν πιο πολλά άτομα. Δεν είμαι σε θέση να πω αν ο τζόγος στην Ελλάδα είναι σε αυξητική διαδρομή, ωστόσο τα αιτήματα παρακολούθησης σίγουρα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια», τονίζει και συμπληρώνει αναφορικά με την ταυτότητα των ασθενών: «Σπανίως βλέπουμε γονείς να συνοδεύουν ανθρώπους τις υπηρεσίες μας. Για να σας πω την αλήθεια, στις περισσότερες των περιπτώσεων βλέπουμε συζύγους. Άλλωστε, το μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων αφορά άνδρες. Εντάσσονται κατά μέσο όρο στα 42 έτη ηλικίας, οι περισσότεροι εξ αυτών είναι παντρεμένοι ή σε σοβαρή μακροχρόνια σχέση».
«Σημασία δεν έχει τι παίζεις, αλλά το ότι παίζεις»
Σύμφωνα με όσα μας λέει η κ. Θωμοπούλου, ο εθισμός στον τζόγο δε συνίσταται με βάση την ταυτότητα του παιχνιδιού, αλλά απ’ αυτή καθαυτή την πράξη. «Η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αφορά εθισμό σε νόμιμα παιχνίδια. Σπανίως θα παρουσιαστεί ασθενής εθισμένος σε παράνομες στοιχηματικές δραστηριότητες. Η συχνότερη ενασχόληση είναι τα λεγόμενα παιχνίδια αριθμών, δηλαδή το στοίχημα (σε οποιοδήποτε άθλημα, όχι αποκλειστικά το ποδόσφαιρο), το Κίνο, το Τζόκερ και το Λόττο. Ακολουθεί ο εθισμός στο καζίνο, μετά τα φρουτάκια και έχουμε ακούσει περιπτώσεις και για τους ιπποδρόμους. Ωστόσο, εμάς δε μας απασχολεί η ταυτότητα του τυχερού παιχνιδιού. Η διαδικασία της θεραπείας δεν αλλάζει ανάλογα με το παιχνίδι. Σημασία δεν έχει τι παίζεις, σημασία έχει ότι παίζεις. Εμείς κοιτάμε τη διαδικασία και τους τρόπους με τους οποίους θα βοηθήσουμε τον ασθενή».
Όμως, μέχρι που μπορεί να φτάσει κάποιος για να ικανοποιήσει την αδηφάγα θέληση του για αδρεναλίνη; «Είμαι πολλά χρόνια στο χώρο και υπάρχουν πάρα πολλά περιστατικά. Έχω ακούσει άνθρωπο να μου λέει ότι έπαιξε τα χρήματα που προορίζονταν για την αποπληρωμή του μαιευτηρίου όπου γεννούσε η γυναίκα του. Άλλος έχει πει ότι έπαιξε τα λεφτά του και δεν έχει να πάρει γάλα στο παιδί του», μας εκμυστηρεύεται η κ. Θωμοπούλου.
Απεξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια
Όποιος πραγματικά θεωρεί ότι αντιμετωπίζει πρόβλημα ή αν υπάρχουν συγγενείς και φίλοι που αντιλαμβάνονται εθισμό αγαπημένου τους προσώπου, οφείλουν άμεσα να επικοινωνήσουν με τις υπηρεσίες του ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ. Εκεί, διαμορφώνεται ένα εξατομικευμένο πλάνο θεραπείας ανάλογα με τις ανάγκες του ενδιαφερόμενου, χωρίς να αποκοπεί το άτομο από το περιβάλλον του και τις δραστηριότητές του. Η παροχή των υπηρεσιών είναι δωρεάν, τηρείται το απόρρητο και προστατεύεται η ανωνυμία. Το χρονικό διάστημα παρακολούθησης είναι ανάλογο με τις ανάγκες του ενδιαφερόμενου και κυμαίνεται από 4 έως 18 μήνες.
