Το τεστ των γαλλικών δημοτικών εκλογών

Γράφει από το Παρίσι ο Μιχάλης Μαυρόπουλος

Ποια εντύπωση δίδουν σήμερα στους Γάλλους πολίτες, ψηφοφόρους και μη, τα  πολιτικά κόμματα εν όψει του πρώτου γύρου (15 Μαρτίου) των δημοτικών εκλογών;

Μαύρη και άραχνη, θα έμπαινε κανείς στον πειρασμό να απαντήσει, εάν δεν ήταν οι τελευταίες έντονες κινητοποιήσεις εναντίον του μακρονικού σχεδίου συντάξεως που έδωσε την ευκαιρία να γίνουν οι επεμβάσεις τους ολίγον τι ορατές και ακουόμενες.

Όμως λεχθείτω ευθύς εξ αρχής: αυτή η πολυήμερη κοινωνική αναμπουμπούλα δεν ωφείλετο στους πολιτικούς σχηματισμούς, ανεξαρτήτως εάν και αυτοί εν μέρει επωφελήθησαν, αλλά στα συνδικάτα που και αυτά με την σειρά τους –δεύτερη μεγάλη αλήθεια- εμπνεύσθηκαν από τις επί  δεκατετραμήνου και πλέον σαββατιάτικες διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων που συνετάραξαν  την Γαλλία.

Έξ ου και ο Μακρόν στον τομέα της προσποιητής σπουδαιολογίας χάνει καθημερινώς  έδαφος και το κατασκεύασμά του η «Δημοκρατία Εμπρός» διαλύεται ταχέως εις εξ ων συνετέθη, καθ’ όλες δε τις ενδείξεις θα υποστεί σοβαρή εκλογική ήττα.  Γράφω «κατασκεύασμα διότι δεν πρόκειται περί κλασσικού πολιτικού κόμματος. Ο Jupiter (λατινική έκφραση του Διός με την οποία ο Τύπος αποκαλούσε και αποκαλεί ενίοτε ειρωνικώς τον Μακρόν) συγκέντρωσε γύρω του μια ομάδα λαμπρών πανεπιστημιακών στελεχών, αφιερωμένων ψυχή τε και σώματι στην έννοια της παγκοσμιοποιήσεως φιλοδοξούντων να ενταφιάσουν το «παρωχημένο» όπως ισχυρίζοντο, πολιτικό σύστημα και να το αντικαταστήσουν με ένα μοντέρνο. Αγνόησαν εξοργιστικώς ένα διαμορφωμένο από τρείς και πλέον εκατονταετίες στερεό, πιθανώς κατά τι αποστεωμένο πολιτικό αλλά ακόμη λειτουργικό υπόστρωμα, αποτελούμενο από την Αριστερά και την Δεξιά, πασών αποχρώσεων, και θέλησαν να το αντικαταστήσουν με τις έννοιες «προοδευτικοί» (εμείς) και οι άλλοι οι  κατ’ αυτούς «αντιδραστικοί», δηλ. οι αντιτιθέμενοι σε κάθε καινοτομία, κοντολογής από την μια πλευρά η ελίτ και από την άλλη οι ταπεινές τάξεις.

Η παντελής όμως άγνοια του κλασσικού πολιτικού γίγνεσθαι, είχε σαν αποτέλεσμα την κατάθεση δυο αλαμπουρνέζικων σχεδίων νόμου που κατεκρίθησαν δριμύτατα από το Συμβούλιο Επικρατείας. Το πρώτο αφορά την λεγόμενη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού. Η ανώτατη διοικητική αρχή δικαιοδοσίας απεφάνθη ότι το υποβληθέν κείμενο είναι γραμμένο βιαστικώς  και προχείρως. Στις οικονομικές προβολές (υποθέσεις) των συντακτών, οι νομομαθείς διαπιστώνουν χάσματα και  η συμμόρφωση του κειμένου με το αστικό δίκαιο χαρακτηρίζεται ως ανεπαρκής. Τέλος, οι ειδήμονες νομικοί δείχνονται επιφυλακτικοί όσον αφορά την «οικουμενικότητα» των συντάξεων αφού τουλάχιστον πέντε διαφορετικά καθεστώτα συντάξεως διατηρούνται.

Το δεύτερο αμφισβητούμενο κυβερνητικό σχέδιο, δυσκόλως κατανοούμενο λόγω της τεχνικής και συγχρόνως πολιτικάντικης υφής του, αναφέρεται στις εν όψει δημοτικές εκλογές. Επρόκειτο περί μιας εγκυκλίου του υπουργού των εσωτερικών αφορώσης, στην απάλειψη των πολιτικών αποχρώσεων (απόχρωση = nuanceστο γαλλικό πολιτικό λεξιλόγιο) από τα ψηφοδέλτια των πόλεων των ολιγότερων των 9.000 κατοίκων. Το Συμβούλιο Επικρατείας την απέρριψε και ανάγκασε την κυβέρνηση να την αντικαταστήσει με το όριο των 3.500 κατοίκων υπεράνω του οποίου οι νομάρχες χορηγούν τις πολιτικές ετικέτες στις λίστες  που συμμετέχουν στις δημοτικές εκλογές.

Για ποιο λόγο αυτή  η διορθωθείσα εγκύκλιος επέσυρε την οργή όλων των άλλων κομμάτων; Διότι η μη απονομή από τους νομάρχες της πολιτικής αποχρώσεως στις λίστες των ολιγοτέρων των 9.000 κατοίκων – στην ουσία πρόκειται περί  εξαφανίσεως της πολιτικής ταυτότητος- θα οδηγούσε το πλείστον των κοινοτήτων με ολιγότερους των 9.000 κατοίκων στο σβήσιμο της  πολιτικής τοποθετήσεως, πράγμα που αλλοιώνει τα τελικά αποτελέσματα των εκλογών και τοιουτοτρόπως δεν θα εμφαίνετο το πραγματικό σκορ των κομμάτων με μείωση κυρίως εκείνου του μακρονικού.

Το Συμβούλιο έκρινε ότι η εν λόγω απουσία αποχρώσεως – ετικέτας αποτελεί μια σοβαρή προσβολή της δημοτικής δημοκρατίας, που συνίσταται στην πλήρη και ατόφια γνώση της πολιτικής ταυτότητος των υποψηφίων. Είναι πολύ πιθανόν ότι τα δυο αυτά σχέδια νόμου και άλλοι απαράδεκτοι χειρισμοί της καθημερινότητος –η σμίκρυνση π.χ. του χρόνου αδείας από την εργασία μιας οικογενείας σε περίπτωση θανάτου ενός παιδιού  της- να επιφέρουν μια μεγάλη εκλογική καταστροφή στην μακρονική παράταξη.

To σοσιαλιστικό κόμμα που το σκορ του σε εθνικό επίπεδο δεν υπερβαίνει σήμερα το 6% με 6,5%,  (βουλευτικές του 2017) δηλώνει δια στόματος του γενικού γραμματέως του Ολιβιέ Φώρ ότι σκοπεύει να μεταβάλλει αυτή την τοπική εκλογική αναμέτρηση σε αντιπολιτευόμενη ψήφο στην πολιτική του Μακρόν. Ο σοσιαλιστής ηγέτης ελπίζει ότι οι δημοτικές εκλογές θα δώσουν την ευκαιρία στην Αριστερά να κατακτήσει εκ νέου το χαμένο έδαφος. Βεβαίως οι σοσιαλιστές διατηρούν ακόμη τοπικά ερείσματα αλλά αυτά  μετά το 2001ολοένα αδυνατίζουν ή και χάνονται. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για αυτούς προέρχεται από τους οικολόγους του Γιαννίκ Ζαντό. Εάν ο τελευταίος κατορθώσει και κερδίσει  δήμους συμμαχώντας με την Αριστερά αλλά και με την κλασσική Δεξιά, τότε γράφει, ο Μόντ «οι σοσιαλιστές θα έχουν χάσει ένα μεγάλο μέρος της χρησιμότητός τους».

Οι Οικολόγοι, αυτό ακριβώς επιθυμούν, θα έχουν έτσι αποδείξει ότι δικαίως κέρδισαν τα γαλόνια τους για τις προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις. Με φουσκωμένα τα πανιά χάρις στο ποσοστό που επέτυχαν στις ευρωεκλογές (13,2%  το 2019)  με συμμαχίες ή όχι, φιλοδοξούν να αντικαταστήσουν τους κληρονόμους του Μιτεράν σε μερικές μεγάλες πόλεις. Θα είναι δε ένα επί πλέον ηχηρό ράπισμα στους σοσιαλιστές που είναι ήδη αδυνατισμένοι σε εκλογικό εθνικό επίπεδο λόγω του κατακερματισμού τού κάποτε ισχυρού κόμματος.

Εάν ο  διευθύνων το οικολογικό κόμμα ήταν ολιγότερον μεγαλοσχήμων, υπεροπτικός και φαφλατάς –στάση που ουδόλως εκτιμούν οι Γάλλοι, παράδειγμα ο Μακρόν–  θα ήταν πολύ πιθανόν το κόμμα του να αποτελέσει την απρόσμενη έκπληξη σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση.

Η Μαρίν Λε Πέν, χάρις στο απλό και ταυτοχρόνως άκρως δημαγωγικό  ξενοφοβικό λεξιλόγιό της -μεταξύ άλλων περιορισμό αφίξεως επιπροσθέτων μεταναστών, καταπολέμηση της ξένης εγκληματικότητος και ενίσχυση του γαλλικού εκστρατευτικού σώματος στην δυτική Αφρική- επηρεάζει μεγάλο μέρος του εργατόκοσμου. Διαθέτει δίκτυα υποστηρίξεως κυρίως στο  βορειοανατολικό παραθαλάσσιο τμήμα της χώρας (Nord-Pas-de-Calais), στην ομοίως (εν μέρει) παραθαλάσσια νοτιοανατολική μεσογειακή περιοχή (Occitanie) ως επίσης, και δυστυχώς, σε ορισμένα  προάστια της περιοχής των Παρισίων στα οποία οι μετανάστες είναι πολυπληθείς και τα τέκνα τους παρουσιάζουν δυσκολίες συμβιώσεως με τους εγγενείς. Δεν είναι τυχαίο ότι στις ευρωεκλογές το κόμμα της κέρδισε την πρώτη θέση  (23,7%) προηγηθέν εκείνου του Μακρόν (22,4%). Βεβαίως οι ευρωεκλογές, που διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής, πόρω απέχουν από τις δημοτικές, όπου το πλειοψηφικό επιβάλλει  στον δεύτερο γύρο διάφορες  εκλογικές μη ηθελημένες προτιμήσεις (αποχή, λευκό ή άκυρο) αφού η αρχική κομματική επιλογή του ψηφοφόρου στον πρώτο γύρο, ελθούσα δεύτερη, δεν δύναται να συμμετάσχει στον δεύτερο.

Όσον αφορά τους κομμουνιστές, πρώτο μέλημα τους είναι να συνάψουν παντοίου είδους αριστερές συμμαχίες και κυρίως να διατηρήσουν ένα μέρος, όσον είναι δυνατόν, από την ήδη πληγείσα σοβαρώς «κόκκινη προαστιακή ζώνη» βορείως της πρωτευούσης.

Ιδού δυο παραδείγματα της τωρινής  καταστάσεως που ελκύουν την προσοχή των παρατηρητών: το ΚΚΓ ελπίζει να ξανακερδίσει την πόλη Μπομπινί (Bobigny), έδρα  νομαρχίας, που απώλεσε στις τελευταίες εκλογές το 2014, ως επίσης και να διατηρήσει παντί τρόπω το Σαίν Ντενί (Saint Denis),στην ίδια νομαρχία, που διοικεί από την Απελευθέρωση. Πρόκειται για δυο εργατουπόλεις που επί μακρόν εχαρακτήριζαν την κομμουνιστική  διαχείριση των λαϊκών δήμων. Μια άλλη της ιδίας σχεδόν κατηγορίας, με αυξανόμενο όμως ποσοστό μικροαστικής τάξεως, είναι το Μαλακόφ (Malakoff), νοτίως των Παρισίων,που κυβερνάται από γενιά σε γενιά  (1925) από τους κομμουνιστές εν συνεργασία με άλλες αριστερές δυνάμεις διαφόρων αποχρώσεων. Θα διατηρήσουν για μια ακόμη φορά την πρωτοκαθεδρία τους;  Ιδού το ερώτημα…