Συγκίνηση και δάκρυα σε μια νοσταλγική βραδιά

Στις 11:30 το βράδυ της 9ης Δεκεμβρίου, η Μαρία Τσουρή ανακοίνωσε τηλεφωνικά στην εορτάζουσα Άννα Πετράκη ότι η επίσημη πανελλήνια παρουσίαση της πρώτης ποιητικής της συλλογής θα φιλοξενούνταν στο Ιμαρέτ. Μεσολάβησε ο εύλογος χρόνος της προετοιμασίας και το βράδυ του Σαββάτου ο χώρος γέμισε ασφυκτικά από παλιές συμμαθήτριες και φίλους, που ταξίδεψαν αρκετά χιλιόμετρα προκειμένου να παραστούν στην εκδήλωση. Άτομα από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τη Δράμα, τη Ξάνθη, την Ελευθερούπολη και τη Θάσο συναντήθηκαν στο ζεστό χώρο του Ιμαρέτ και ευχήθηκαν στην Άννα Πετράκη να είναι καλοτάξιδο το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Όσα δεν έζησα».
Ομολογουμένως, εισέπραξε πολύ αγάπη από την πόλη στην οποία έζησε μια δεκαετία της ζωής της η Άννα Πετράκη. Το άγχος, η προσμονή, η χαρά, η προσδοκία, συμπυκνωμένα μέσα της, την οδήγησαν στη συγκίνηση και όταν έφτασε η στιγμή να αναφερθεί στην αγαπημένη της πόλη, στο χώρο του Ιμαρέτ όπου κάποτε έπαιζε ως παιδούλα, στην παλιά της γειτονιά, στο 7ο δημοτικό όπου έμαθε γράμματα, στις αναμνήσεις που κουβαλά μέσα της, τότε η φωνή της έσπασε. Το δάκρυ της ήταν το μοιραίο αποτέλεσμα σε μια βραδιά που θύμισε περισσότερο reunion παρά βιβλιοπαρουσίαση.
Οι παλιές συμμαθήτριες του Γ2 της τάξης του 1978 που αποφοίτησαν από το πρώτο λύκειο θηλέων, οι συμμαθήτριες από το φροντιστήριο των γαλλικών, γειτονόπουλα από την Παναγία και τον Αϊ Γιώργη, άνθρωποι που συνέδεσαν τη ζωή τους με εκείνη της Άννας Πετράκη την αγκάλιασαν θερμά το βράδυ του Σαββάτου. Κι εκείνη, προκειμένου να τους ευχαριστήσει τους πρόσφερε ένα «αντίδωρο». Ένα ακυκλοφόρητο ποίημα με τίτλο «Για τώρα, για πάντα».
Μέσα από τους στίχους του, η ποιήτρια ευχήθηκε σε όλους να τραγουδούν, να χορεύουν , να αφουγκράζονται το παιδί που κρύβεται μέσα τους, να ζητούν το δίκιο τους, να θυμώνουν όταν και όσο πρέπει, να χαιρετούν περισσότερο κόσμο στο δρόμο, να χαμογελούν, να ανοίγουν τις πόρτες τους σ’ όσους δεν έχουν πια πόρτες γιατί δεν έχουν σπίτια, να γράφουν χορταστικά γράμματα στους μακρινούς τους φίλους, να λαχταρούν τα εύκολα και προσιτά αλλά να φαντάζονται και τ’ άπιαστα, να ονειρεύονται κάποιες στιγμές, να μιλούν και να σωπαίνουν πολύ, να αρθρώνουν σιγανά τα σημαντικά, να αγαπηθούν παράλογα και ν’ αγαπήσουν ακραία, να πετάξουν με τα φτερά της αγάπης αφού είναι η μόνη που έχει αξία στη ζωή, ευχήθηκε σε όλους την ίδια τη ζωή.
Παλιές γνωστές και καινούργιους φίλους της ποιήτριας καλωσόρισε στην εκδήλωση η συμμαθήτριά της Μαρία Τσουρή, ενώ η αδελφή της φιλόλογος Φανή Τσουρή ανέλαβε την εισήγηση των ποιημάτων. Ενόσω εκείνη τηλεγραφικά ανέλυε τα μυστικά των ποιημάτων, η φιλόλογος Γεωργία Βιολιτζή και η δασκάλα Θωμαή Γκερλεκτσή απήγγειλαν αρκετά από τα 62 πονήματα της Άννας Πετράκη.
Η Φανή Τσουρή συμπέρανε ότι τα όσα περιλαμβάνονται στη συλλογή, τα όσα δεν έζησε η ποιήτρια, ήταν όσα ονειρεύτηκε, όσα λαχτάρησε, όσα δεν πραγμάτωσε. Ο ποιητικός λόγος της Άννας Πετράκη, δίνει την αίσθηση μελαγχολικής ψυχάλας ψυχής και σε προδιαθέτει για κάτι ζωντανό. Το κυρίαρχο μοτίβο των ποιημάτων είναι ο έρωτας ως όνειρο, ως ευχή, ως επιθυμία. Οι λέξεις της ποιήτριας αποτελούν καταφύγιο κι ολάκερη η ζωή συμπυκνώνεται μέσα τους.
Εμμονικό και συναρπαστικό είναι το παιχνίδι της ποιήτριας με τις λέξεις. Κυρίαρχη στέκεται η προσμονή για τον έρωτα που γίνεται αέρας, ή ακόμη και ταξίδι. Μπορεί η αγάπη να είναι υπόσχεση, ωστόσο συχνά μέσα στα ποιήματα, ο έρωτας γίνεται πάλη – αγώνας – οδύνη. Το ποιητικό υποκείμενο θέλει να νιώσει τον απόλυτο έρωτα κι απορρίπτει το λιγοστό. Το εφήμερο είναι κάτι μάταιο, σαν κάστρο χτισμένο στην άμμο που χάνεται. Η ποιήτρια τα θέλει όλα αλλά τα βρίσκει μόνο στα όνειρά της.
Η ποίηση της Άννας Πετράκη μαρτυρά άνθρωπο χαμηλών τόνων που έχει πλήρη επίγνωση της αδυναμίας της κι έμμεσα παραδέχεται ότι δε διαθέτει την τέχνη της ευτυχίας. Αγαπά τη νύχτα, που άλλοτε είναι βάλσαμο κι άλλοτε τυραννία. Στα ποιήματά της ο χώρος είναι απροσδιόριστος και βρίσκεται περισσότερο στο μυαλό. Ο χώρος και ο χρόνος υποχωρούν προκειμένου να κυριαρχήσουν έντονα οι αντιθέσεις. Ο υποβλητικός και ρέον λόγος της δημιουργεί εικόνες, τα δε ποιήματα μοιάζουν με ταινίες μικρού μήκους. Τα ρήματα και τα ουσιαστικά δεσπόζουν στα ποιήματα ενώ τα επίθετα είναι προσεκτικά επιλεγμένα και μαρτυρούν στέρηση, πόνο, δυστυχία, έλλειψη, μελαγχολία. Υπάρχουν μάλιστα και κάποια επίθετα λόγιας προέλευσης που παραπέμπουν σε αρχαία τραγωδία. Το ποιητικό έργο της Άννας Πετράκη παρουσιάζει συνοχή και αποτελεί μια ενότητα, χωρίς ωστόσο κάθε ποίημα να χάνει την αυτονομία του.
Τέσσερα εκ των 62 ποιημάτων της συλλογής κοσμούνται από τους πίνακες τους οποίους σχεδίασε η ζωγράφος Ειρήνη Σπυροπούλου, που όπως ομολόγησε προσωπικά στο κοινό πήραν αβίαστα μορφή από τις λέξεις της ποιήτριας. Οι τέσσερις αυτοί πίνακες θα συνοδεύουν παντοτινά το πρώτο βιβλίο της Άννας Πετράκη, γεγονός που τη χαροποιεί ιδιαιτέρως. Ο πρώτος πίνακας αποτυπώνει την αισιοδοξία και την προσμονή, ο δεύτερος την απόλυτη παράδοσης μιας γυναίκας στα συναισθήματά της για ένα άντρα, ο τρίτος απεικονίζει τη γυμνή πλάτης μιας ξαπλωμένης γυναίκας και ο τέταρτος αποτελείται από μια μοναχική γυναικεία φιγούρα με γυρισμένη πλάτη.
Η Άννα Πετράκη επιφύλαξε τα γλυκύτερα λόγια και τις θερμότερες ευχαριστίες της για τις παλιές της συμμαθήτριες, Μαρία Τσουρή και Άννα Τζούμα Μισσιριάν, οι οποίες πραγμάτωσαν την πρώτη παρουσίαση του βιβλίου «Όσα δεν έζησα» στο Ιμαρέτ της Καβάλας. Θερμές ήταν και οι ευχαριστίες στις υπόλοιπες κυρίες του πάνελ που καθεμιά με το δικό της τρόπο συνέργησαν προκειμένου οι απόκρυφες πτυχές των στίχων να ξεδιπλωθούν ευκρινώς για χάρη του κοινού. Κι όταν η εκδήλωση ολοκληρώθηκε, πλήθος κόσμου παρέμεινε στην αίθουσα και περίμενε υπομονετικά για μια χειρόγραφη αφιέρωση της κ. Πετράκη στο αντίτυπο της συλλογής, αλλά και για δυο φιλικά λόγια ενθουσιασμού.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά της η Άννα Πετράκη, αν μη τι άλλο θα κουβαλά στις αποσκευές της νέες αναμνήσεις που θα μπλέξουν με τις παιδικές, καθώς και μπόλικη αγάπη που της επιφύλαξε η Καβάλα της νιότης της.

ΒΟΥΛΑ ΘΑΣΙΤΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ