«Ελπίδα για έναν καταδικασμένο άνθρωπο»

(La esperanza del condenado a muerte)

Το τρίπτυχο έργο του Μιρό αφιερωμένο στον Puig Antich.*

*Ο Καταλανός αναρχικός και μέλος του Ιβηρικού Κινήματος Απελευθέρωσης (MIL,  Movimiento Ibérico de Liberación), Salvador Puig Antich, είχε ήδη συλληφθεί τον Σεπτέμβριο του 1973, όταν πέθανε ένας αστυνομικός. Η εκτέλεση αυτού του αγωνιστή (Salvador Puig Antich, 1948-1974) έγινε για τους Καταλανούς αυτονομιστές, η αιτία να προχωρήσουν σε περαιτέρω και πιο ριζοσπαστικούς αγώνες για ανεξαρτησία. Αν και δεν ενεπλάκη άμεσα στο θάνατο του Καρρέρο Μπλάνκο, ο Puig Antich καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 2 Μαρτίου 1974. Κατά τη διάρκεια της περιόδου διεθνών εκκλήσεων για επιείκεια, ο Μιρό συνέχισε τις έντονες προετοιμασίες για την αναδρομική έκθεση του Παρισιού και αφιέρωσε ένα από τα σημαντικότερα τρίπτυχα του, το «Ελπίδα για έναν καταδικασμένο άνθρωπο» (La esperanza del condenado a muerte) στον Puig Antich, τον οποίο περιέγραψε ως «νεαρό Καταλανό  αντιφασίστα».

πηγή: https://www.presspublica.gr/oi-kamenoi-pinakes-toy-choyan-miro/

***

  Σακατεμένα, νικημένα

Σακατεμένα, νικημένα,

αποδεκατισμένα από τους βαρβάρους,

τα δάση όσο πάει αφανίζονται,

όμοια με τα φύλλα της σκέψης.

Και κάτι μας αποδιώχνει ήδη από τα λιγοστά δάση

τα εναπομείναντα,

σαν πλάσματα ανεπιθύμητα

που αποδείχθηκαν ανίκανα

να βρουν εκεί μια στέγη.

Έχουμε χάσει την εστία την καλύτερη

ανάμεσα σε όλους τους οίκους της σκέψης∙

την εστία που, μεταξύ άλλων, μας εξασφάλιζε

δυο αρχές θεμελιώδεις:

τη μη σκέψη που σκέφτεται

και τη σκέψη που δεν σκέφτεται.

Έχουμε χάσει τους ιλίγγους της σιωπής,

το σιωπηλό κόσκινο των φύλλων,

την υλιστική μορφή της σιωπής,

το χρώμα της σκέψης που ’χει η σιωπή,

έως και την ίδια τη σκέψη της σιωπής.

Μόνο απομένει να ορθώσουμε το δικό μας δάσος,

βάζοντας στη θέση των κορμών,

των κλαδιών και των φύλλων,

αυτό το σύνθετο κουβάρι

από λέξεις και σιωπές,

αυτό το δάσος που εξίσου εξασφαλίζει

μουσικές μυστικές,

το δάσος αυτό που είμαστε

κι όπου φορές-φορές

ακούς ένα πουλί να τραγουδά.

Ρομπέρτο Χουαρός

***

στη μνήμη του  Βασίλη Μάγγου

 «καταδικασμένος» σε θάνατο

«σακατεμένα, νικημένα»

τόσο άδικα

ακόμη ένα ορθωμένο κορμί

στο δάσος των ιδανικών

των αγώνων

 της ελπίδας.

 καλή αντάμωση!

Ιω

Χουάν Μιρό – «Η ελπίδα του θανατοποινίτη»

Δευτέρα, 02/10/2023 10:51

Η ελπίδα πεθαίνει όπως πάντα τελευταία και αυτό το ήξερε καλά ο περίφημος Χουάν Μιρό όταν ζωγράφιζε το τρίπτυχο για τον καταδικασμένο σε θάνατο αναρχικό Σαλβαδόρ Πουτς Αντίκ.

Στις 2 Μαρτίου 1974 εκτελείται δια στραγγαλισμού μέσα στο κελί του ο τελευταίος μάρτυρας της Φρανκικής δικτατορίας, ο 26χρονος αναρχικός Σαλβαδόρ Πουτς Αντίκ, γράφει στο ΦΩΣ ο Δημήτρης Στεφανάκης.

Ο Σαλβαδόρ Πουτς ήταν μέλος της MIL, μιας οργάνωσης με αναρχικές και μαρξιστικές καταβολές, που δραστηριοποιήθηκε σε ληστείες τραπεζών αλλά απείχε από βομβιστικές ενέργειες και δολοφονίες αστυνομικών. Ωστόσο σε μια ληστεία στις 2 Μαρτίου 1973, ο Πουτς και ένας σύντροφός του ενεπλάκησαν σε μάχη σώμα με σώμα με πέντε αστυνομικούς, ένας εκ των οποίων σκοτώθηκε. Στη δίκη που ακολούθησε και σε ένα όργιο κακοδικίας ο Πουτς καταδικάστηκε σε θάνατο και παρά τη διεθνή κινητοποίηση η ποινή του εκτελέστηκε ένα χρόνο μετά, στις 2 Μαρτίου 1974. Ο νεαρός αναρχικός εκτελέστηκε στο κελί του με την γκαρότα, όργανο στραγγαλισμού με μια διαδικασία εξαιρετικά οδυνηρή που διήρκεσε 20 λεπτά.

Ο Καταλανός ζωγράφος Χουάν Μιρό, πολιτικά ευαίσθητος, παρακολούθησε εξαρχής το ζήτημα της φυλάκισης και της θανάτωσης του Σαλβαδόρ Πουτς. Αποτίνοντας φόρο τιμής στο τελευταίο θύμα του Φρανκισμού φιλοτέχνησε ένα τρίπτυχο το οποίο ονόμασε «Ελπίδα ενός θανατοποινίτη». Το λευκό χρώμα συμβολίζει την ελπίδα και η γραμμή που λιγοστεύει από πίνακα σε πίνακα τη ζωή του κρατουμένου αναρχικού. Ο πίνακας απηχεί σε μια παλιότερη δημιουργία του Μιρό με τίτλο «το κελί του ερημίτη».

Η «Ελπίδα του θανατοποινίτη» ολοκληρώθηκε την προηγουμένη της εκτέλεσης του Σαλβαδόρ Πουτς και ήταν μια πράξη διαμαρτυρίας και αντίστασης στην κατάπτυστη και αιματοβαμμένη χούντα του στρατηγού Φράνκο.

Από την Βικιπαίδεια δίνεται η συνέχεια στο δράμα της θανάτωσης του νεαρού αναρχικού.

Μετά την εκτέλεση του Σαλβαδόρ, οι αντιδράσεις πολλαπλασιάστηκαν — είναι χαρακτηριστικό ότι η αστυνομία επιτέθηκε τη μέρα της κηδείας στον συγκεντρωμένο κόσμο για να τον εμποδίσει να μπει στο νεκροταφείο. Έκτοτε, η ισπανική δικαιοσύνη αρνήθηκε δύο φορές να ξανανοίξει την υπόθεση, παρότι οι αδελφές του και οι δικηγόροι του έχουν ζητήσει την αναψηλάφηση της δίκης, προσκομίζοντας νέα στοιχεία, που αμφισβητούν την υπαιτιότητα του Πουτς για τον φόνο του αστυνομικού.

Ωστόσο, πρόσφατα, η υπόθεση ήρθε ξανά στη δημοσιότητα μέσω… Αργεντινής. Το Δίκτυο Πολιτών κατά των Εγκλημάτων του Φρανκισμού θα ζητήσει την παραπομπή στην αργεντίνικη δικαιοσύνη του Χοσέ Ουτρέρα Μολίνα, υπουργού και κεντρικού στελέχους της φρανκικής δικτατορίας, επειδή υπέγραψε το διάταγμα για την εκτέλεση του Πουτς. Η νομική διαδικασία κατά του φρανκισμού έχει ανοίξει στην Αργεντινή από τον Απρίλιο του 2010, με βάση το γεγονός ότι το Σύνταγμα της Αργεντινής αναγνωρίζει την αρχή της οικουμενικής δικαιοδοσίας για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Ίσως τελικά υπάρξει μια ρωγμή στην ατιμωρησία για κάποια από τα εγκλήματα που διέπραξε η δικτατορία του Φράνκο, ένα από τα πιο αιματοβαμμένα καθεστώτα του περασμένου αιώνα.

Η ταινία Σαλβαδόρ, του Μανουέλ Ουέργα, αποτυπώνει τις δραματικές στιγμές της εκτέλεσης. Πέρα από το πρωτότυπο υλικό, ο σκηνοθέτης επισημαίνει πως για να γραφτεί το σενάριο μίλησαν με το 90% των επιζώντων της εποχής εκείνης.

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος       αέναη κίνηση