Δέκα ταινίες για «δύσκολους» θεατές, που είδαμε φέτος

Γράφει ο Λευτέρης Κελβερίδης

Η αρχή έγινε πέρσι, όταν η «Πρωινή» μου ζήτησε να διαλέξω κάποιες από τις καλύτερες, κατά τη γνώμη μου ταινίες του 2017.
Φέτος επανέρχομαι, αυτή τη φορά, όμως, με ταινίες που απευθύνονται περισσότερο, σε πιο «ψαγμένους» θεατές. Ιδού λοιπόν η λίστα χωρίς ιδιαίτερη αξιολόγηση.

Μάνα (Dede) Γεωργία – 2017, Σκηνοθεσία: Μάριαμ Κατσβάνι
Αρχέγονες δοξασίες και παραδόσεις συγκρούονται με το άγριο τοπίο μιας απόμακρης περιοχής της Γεωργίας. Τα ήθη επικρατούν της λογικής και η σκληράδα των κατοίκων συμβαδίζει με τον πρωτογονισμό. Πρωτόλειο, οπωσδήποτε, αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρον φιλμ που δεν αφήνει αδιάφορο τον θεατή.

1945 (1945) Ουγγαρία – 2017. Σκηνοθεσία: Φέρεντς Τούρουκ.
Η επιστροφή, μετά τη λήξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου, δύο Εβραίων στην Ουγγαρία, στο χωριό τους, θα γίνει η θρυαλλίδα για να αποκαλυφθούν τα μυστικά και τα ψέματα που έκρυβαν οι υπόλοιποι, μη Εβραίοι, κάτοικοι του χωριού. Η ταινία προβλήθηκε στο περσινό φεστιβάλ κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης.

Γλυκό φασόλι (An) – Ιαπωνία – 2015. Σκηνοθεσία-Σενάριο: Ναόμι Καβάσε.
Απλό, αλλά όχι απλοϊκό, άλλοτε ποιητικό, άλλοτε συγκινητικό αλλά, προπαντός, βαθειά ανθρώπινο, το φιλμ αυτό, που έχει κερδίσει πολλά βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ, μιλάει για τις παλιές αξίες, την παράδοση, τη συνέπεια και τη χαρά της δουλειάς μέσα από την ιστορίας μιας γριούλας που ζητά εργασία, στα εβδομήντα της, σε μια καντίνα, με όπλο της μια μοναδική συνταγή που κατέχει.

Ο επιφανής πολίτης (El ciudadano ilustre) Αργεντινή-Ισπανία, 2016, Σκηνοθεσία: Γκαστόν Ντουπρά, Μαριάνο Κον.
Φορτωμένη με πολλά διεθνή βραβεία, η ταινία διηγείται την ιστορία ενός, βραβευμένου με Νόμπελ, συγγραφέα, που επιστρέφει, ύστερα από πολλά χρόνια, στο χωριό του, στην Αργεντινή, όπου οι παλιοί φίλοι και πατριώτες του θέλουν να τον τιμήσουν. Όλοι, όμως, αποκαλύπτεται στη συνέχεια, πως κάτι περιμένουν απ’ αυτόν.
Η ταινία γίνεται αφορμή να τεθούν ερωτήματα για την τέχνη, για το τι είναι «καλό» και τι «κακό» αλλά και για την ίδια τη διανόηση στην εποχή μας.

Το βιβλιοπωλείο της κυρίας Γκριν (The bookshop) Αγγλία – Ισπανία, 2017. Σκηνοθεσία: Ιζαμπέλ Κοϊξέτ
Το 1959, μια θαρραλέα κοπέλα (Έμιλι Μόρτιμερ), αποφασίζει να ανοίξει, κόντρα στις αντιρρήσεις και τα προσκόμματα μιας μερίδας των κατοίκων μιας μικρής πόλης στην Αγγλία, ένα βιβλιοπωλείο, στα ράφια του οποίου, όμως, βρίσκονται και βιβλία που θίγουν, ενίοτε, τα χρηστά ήθη της μικρής, συντηρητικής κοινωνίας της.
Χαμηλόφωνη «μικρή» ταινία, από την οποία παίρνεις βλέποντάς την πιο πολλά από όσα περίμενες, ιδιαίτερα αν είσαι φίλος των βιβλίων.

Μια φανταστική γυναίκα (Una mujer fantastica) Χιλή – 2017. Σκηνοθεσία: Σεμπαστιάν Λέλιο.
Μετά την εξαιρετική «Γκλόρια», ο Λέλιο επιστρέφει με μια ακόμη πολυβραβευμένη ταινία του, αγγίζοντας ένα πολυσυζητημένο και «επίκαιρο» θέμα: αυτό της αντιμετώπισης μιας/ενός τραβεστί από την σημερινή κοινωνία.

Η προσβολή (The insult), Λίβανος 2017. Σκηνοθεσία Ζιάντ Ντουεϊρί
Πολιτικοκοινωνικό δράμα, υποψήφιο για το OSCAR ξενόγλωσσης ταινίας, το φιλμ μιλάει για την συνεχή κόντρα μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων Λιβανέζων, σε μια χώρα όπου ακόμη και ένα μικρό, ασήμαντο γεγονός, μπορεί να γίνει η αφορμή για να ξυπνήσουν μνήμες που θα αναζοπυρώσουν έχθρες και συγκρούσεις.

Lucky, ΗΠΑ 2017. Σκηνοθεσία: Τζον Κάρολ Λιντς
Κύκνειο άσμα ενός μεγάλου ηθοποιού, του Χάρι Ντιν Στάντον -με περίπου διακόσιες ταινίες στο ενεργητικό του- ο Lucky (όπως είναι γνωστός ο πρωταγωνιστής του φιλμ στους συντοπίτες του) είναι ένας τύπος που περιφέρεται στη μικρή κοινωνία ενός χωριού στην Αμερικανική Δύση, συναναστρεφόμενος διάφορους «παράξενους», όπως και ο ίδιος, τύπους, ανταλλάσοντας σκέψεις, ατάκες και κουβέντες της καθημερινότητας.
Φιλμ αυστηρά για σινεφίλ, που ψάχνουν το κάτι άλλο, τελειώνει με μια σουρεαλιστική εικόνα και τον Στάντον να μας «κλείνει το μάτι», γνωρίζοντας ίσως πως δεν θα τον ξαναδούμε στη μεγάλη οθόνη.

Ψυχρός πόλεμος (Cold war), Πολωνία 2018. Σκηνοθεσία: Πάβελ Παβλικόφσκι
Πολυβραβευμένη τόσο στις Κάννες όσο και στα «Ευρωπαϊκά βραβεία κινηματογράφου», ο «Ψυχρός πόλεμος» αφηγείται τον παθιασμένο έρωτα ενός ζευγαριού από την Πολωνία, στα χρόνια μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και τις δυσκολίες που συναντά η σχέση αυτή για δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια.
Ασπρόμαυρη ταινία, όπως και η εξαιρετική «Ida» παλιότερη του ίδιου σκηνοθέτη, είναι σίγουρο πως θα εντυπωσιάσει όλους τους σινεφίλ με το άκρως στυλιζαρισμένο ύφος της αλλά και την εξαιρετική ερμηνεία της πρωταγωνίστριάς της.

Leave no trace, ΗΠΑ 2018. Σκηνοθεσία: Ντέμπρα Γκράνικ
Μετά το «Winter’s bone», η σκηνοθέτις επιστρέφει με ένα περιβαλλοντικό ρεαλιστικό δράμα που εκτυλίσσεται στο Όρεγκον.
Δύο άνθρωποι, ένας πατέρας και η δεκατριάχρονη κόρη του, έχουν επιλλέξει να ζουν λιτά στο δάσος, «μακριά από το αγριεμένο πλήθος». Κάτι τέτοιο όμως απαγορεύεται από το νόμο αλλά οι πρωταγωνιστές δεν δέχονται να συμβιβαστούν. Έτσι θα βρουν στο τέλος καταφύγιο σε κάποιο άλλο δάσος, κοντά σε μια κοινωνία ανθρώπων που θα τους δεχτεί και θα τους αγκαλιάσει αφού και εκείνοι έχουν επιλέξει τον ίδιο τρόπο ζωής.