Ο ΝΕΣΤΟΣ, το ποτάμι που αποτελεί το φυσικό σύνορο ανάμεσα σε δυο νομούς, της Καβάλας και της Ξάνθης, και σε δυο περιοχές – της Μακεδονίας και της Θράκης-, έχει συνολικό μήκος 234 χλμ., πηγάζει από την οροσειρά της Ρίλα στην κεντρική Βουλγαρία, και εισχωρεί στην χώρα μας, καλύπτοντας 134 χλμ., για να εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος. Το δε Δέλτα του Νέστου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους υγρότοπους σε ευρωπαϊκό έδαφος – κατατάσσεται ανάμεσα στους πέντε πρώτους-, καθώς διαθέτει τέσσερα διαφορετικά οικοσυστήματα και πολλούς βιότοπους.
Στη μυθολογία, ο Νέστος ή Νέσσος, ονομασία η οποία σχετίζεται με το ρήμα νάσσω, γεννιέται στην αρχή του χρόνου πριν ακόμη γεννηθούν οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456 ποταμούς και 3.000 Νύμφες. Πατέρας του ήταν ο Ωκεανός και μητέρα του η Τηθύς.
Στα Στενά του Νέστου
Στο ποτάμι της ζωής, όπως το αποκαλούν, αναμφίβολα, το ομορφότερο κομμάτι είναι τα Στενά του Νέστου, μήκους 22 χλμ., επονομαζόμενα και Θρακικά Τέμπη. Ενα αληθινό μνημείο της φύσης, ένας βοτανικός κήπος 23.800 στρεμμάτων, που έχει χαρακτηρισθεί ως «Περιοχή Αισθητικού Δάσους», από το 1979.
Για να προσεγγίσετε τα Στενά του Νέστου, φτάνετε στους Τοξότες, (13 χλμ. από Ξάνθη), εκεί, όπου μεταξύ άλλων, βρίσκεται και ο σιδηροδρομικός σταθμός, ο οποίος τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, δυστυχώς δε λειτουργεί, ωστόσο, το τρένο στη γραμμή Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη – Θεσσαλονίκη, κάνει στάση, δίνοντας σας την ευκαιρία να απολαύσετε τη διαδρομή των Θρακικών Τεμπών, στο κομμάτι Τοξότες – Σταυρούπολη και αντίστροφα (σ.σ. στα Tips οι ώρες αναχώρησης του τρένου από Τοξότες και Σταυρούπολη).
Από τους Τοξότες, κατευθύνεστε για τη Γαλάνη, οικισμός χτισμένος πλάι στις γραμμές του τρένου, και μια ανάσα από την είσοδο του μονοπατιού για τα Στενά. Αλλα δυο χιλιόμετρα, όπου στη διαδρομή (1,3 χλμ. και 500 μ. πριν από το μονοπάτι) λειτουργούν δυο ταβερνούλες, και φτάνετε στο πάρκινγκ. Στην είσοδο για τα Στενά θα βρείτε καντίνα, η οποία λειτουργεί καθημερινά, από τις 9 το πρωί έως αργά το βράδυ, σερβίροντας αναψυκτικά, καφέδες, σνακ, μπέργκερ, κοκτέιλ κτλ.
Περίπου 20 με 30 λεπτά της ώρας είναι η διαδρομή με την υπέροχη φύση και θέα στο ποτάμι, μέχρι το κιόσκι, εκεί από όπου θα αγναντέψετε τον τελευταίο μαίανδρο, από τους τρεις συνολικά που έχει ο Νέστος. Η διαδρομή, από το κιόσκι συνεχίζει σε σηματοδοτημένο μονοπάτι και φτάνει μέχρι τις πηγές του εγκαταλειμμένου χωριού Κρωμνικό, καταλήγοντας στο χωριό Κομνηνά.
«Εμείς προτείνουμε την πεζοπορική διαδρομή Κρωμνικό – Γαλάνη διάρκειας 3,5 ωρών, μονοπάτι βατό και εύκολο, ιδανικό για όλη την οικογένεια, όπου μεταξύ άλλων, ο πεζοπόρος θα διασχίσει και το παραποτάμιο δάσος, θα δει και τα ελεύθερα άλογα, εφόσον είναι τυχερός» εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο Ηλίας Μιχαηλίδης, ο οποίος δραστηριοποιείται στην περιοχή εδώ και 22 χρόνια και διατηρεί γραφείο εναλλακτικών μορφών τουρισμού, με βάση στους Τοξότες. Η εν λόγω δράση, που προτείνει, ξεκινάει με αυτοκίνητα από τους Τοξότες για τη θέση Θέας (11 χλμ.) με τη μοναδική θέα στους μαιάνδρους του Νέστου, συνεχίζει για Κρωμνικό (+ 5 χλμ.), περιοχή όπου συνήθως υπάρχει αγέλη με ελεύθερα άλογα και από εκεί ξεκινάει η πεζοπορία.
Θέση Θέας
Από τη Γαλάνη, ακολουθώντας τη σχετική πινακίδα για Λιβερά, Κομνηνά, και ανηφορίζοντας σε δρόμο με συνεχείς στροφές, στο 8ο χλμ. ευθεία ο δρόμος οδηγεί στο εγκαταλελειμμένο χωριό Ιμερα (+ 300 μ.), ενώ συνεχίζοντας φτάνετε στη θέση Θέας. Συνολικά θα διανύσετε από τη Γαλάνη 10 χλμ. και άλλα 300 μ. σε χωματόδρομο μέχρι το κιόσκι. Βρίσκεστε σε υψόμετρο 890 μ. και από εκείνο το σημείο θα θαυμάσετε τους τρεις μαιάνδρους του ποταμού Νέστου, που σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, δημιούργησε ο γιος του Ωκεανού και της Τηθύος ψάχνοντας το δρόμο του ανάμεσα στις άγριες πλαγιές των βουνών.
Ο δρόμος από το σημείο θέας συνεχίζει σε άσφαλτο (σ.σ. παλιά η διαδρομή ήταν χωμάτινη), περνάει από τους εγκαταλελειμμένους οικισμούς Κρωμνικό και Ανω Λιβερά, φτάνοντας στα Κομνηνά. Στο δε σημείο, μεταξύ των δυο οικισμών – Κρωμνικό και Ανω Λιβερά- υπάρχουν ελεύθερα άλογα, που όπως λέγεται τα εγκατέλειψαν οι κάτοικοι των εν λόγω οικισμών. Η πεζοπορική διαδρομή μεταξύ σταθμού Λιβερών και ομώνυμου χωριού είναι διάρκειας περίπου δυο ωρών.
Στα Κομνηνά φτάνετε και από Ξάνθη, ακολουθώντας το δρόμο για Σταυρούπολη (25 χλμ.), διανύοντας συνολικά 30 χλμ.
*
ΘΡΑΚΙΚΑ ΤΕΜΠΗ, διάσχιση με το τρένο από Τοξότες για Σταυρούπολη, ή αντίστροφα, πανέμορφη διαδρομή, από τις σημαντικότερες περιοχές φυσικού κάλλους. Από αυτήν τη διαδρομή περνάει η σιδηροδρομική γραμμή, που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με την Αλεξανδρούπολη, ενώ υπάρχουν τριάντα γαλαρίες τις οποίες κατασκεύασαν Γάλλοι μηχανικοί από το 1896 ως το 1900, επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για να περνάει το τρένο της γραμμής Θεσσαλονίκης – Κωνσταντινούπολης, το περίφημο Orient Express.
Info
-Πώς θα πάτε: Από Αθήνα ακολουθείτε την εθνική οδό για Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια την Εγνατία οδό για Ξάνθη. Για τα Στενά του Νέστου στρίβετε για τα χωριά Τοξότες, Γαλάνη (13 χλμ. από Ξάνθη). Συνολικά θα διανύσετε 700 χλμ. Αλλη επιλογή είναι να φτάσετε αεροπορικώς στο αεροδρόμιο της Καβάλας, στην Χρυσούπολη, και από εκεί οδικώς, ή με το τρένο στην Ξάνθη μέσω Θεσσαλονίκης. Από Θεσσαλονίκη θα διανύσετε 200 χλμ. Από Ξάνθη για Τοξότες, το τρένο αναχωρεί στις 07.36 και 16.33, διαδρομή διάρκειας 10 λεπτών.
-Πού θα μείνετε: Στην περιοχή γύρω από τα Στενά του Νέστου (Τοξότες, Γαλάνη) στο Λυκοδρόμιο Ξάνθης (17 χλμ. από Ξάνθη στη διαδρομή για Σταυρούπολη), στο 4ο χλμ. Ξάνθης – Σταυρούπολης θα βρείτε παραδοσιακούς ξενώνες, οικογενειακές επιχειρήσεις, ενοικιαζόμενες κατοικίες, ξενοδοχείο τύπου σαλέ, ενώ στην πόλη της Ξάνθης λειτουργούν ξενοδοχεία όλων των κατηγοριών.
Tips
-Τρένο: Το τρένο που εκτελεί το δρομολόγιο Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη, κάνει στάσεις, μεταξύ άλλων, στους Τοξότες και στη Σταυρούπολη, δίνοντας σας την ευκαιρία να διασχίσετε τα Θρακικά Τέμπη. Το τρένο από Τοξότες για Σταυρούπολη περνάει στις 07.45 και στις 16.43, ενώ από Σταυρούπολη για Τοξότες στις 12.01 και στις 21.00. Η διαδρομή είναι διάρκειας 40 λεπτών και εισιτήρια βγάζετε πάνω στο τρένο (τηλ. 25410 22581, www.trainose.gr).
-Δραστηριότητες: Τόσο τα Στενά του Νέστου όσο και η ευρύτερη περιοχή προσφέρονται για ποικίλες δραστηριότητες στη φύση. Κανό καγιάκ στο ποτάμι με διαδρομές μεγάλης διάρκειας ή σύντομης, πεζοπορία, ποδηλασία, τοξοβολία, παρατήρηση πουλιών, αναρρίχηση, διαδρομές 4×4, flying fox, SUP είναι κάποιες από τις δραστηριότητες που θα ανεβάσουν την αδρεναλίνη σας. Στην περιοχή δραστηριοποιείται η εταιρία Riverland με βάση στους Τοξότες και πάρκο για τις δράσεις στην είσοδο των Στενών του Νέστου (τηλ. 25410 62488, www.riverland.gr).
-Δέλτα Νέστου: Βρίσκεται στα νότια σύνορα των Π.Ε. Καβάλας και Ξάνθης, με συνολική έκταση περίπου 500.000 στρέμματα. Αποτελεί τμήμα του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροτόπους της χώρας αλλά και της Ευρώπης, λόγω της έκτασης και της ποικιλίας των βιοτόπων του. Οριοθετείται από τα χωριά Νέα Καρβάλη στα δυτικά (νομός Καβάλας), Τοξότες στα βόρεια και Αβδηρα στα ανατολικά (νομός Ξάνθης). Οι πιο διακριτοί βιότοποι του Δέλτα Νέστου είναι οι: λιμνοθάλασσα Ερατεινού, λιμνοθάλασσα Αγιάσματος, λιμνοθάλασσα Κοκάλας, λιμνοθάλασσα ΧαΪδευτού, λιμνοθάλασσα Κεραμωτής, λιμνοθάλασσα Μοναστηριακιού, λιμνοθάλασσα Μαγγάνων καθώς και το παραποτάμιο Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν). Το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Νέστου βρίσκεται στην Κεραμωτή Δ. Νέστου της Περιφερειακής Ενότητας Καβάλας (πίσω από το Γυμνάσιο), τηλ.25910 51831.
-Τοπικές γεύσεις/προϊόντα: Ντόπια κρέατα ψημένα στη σχάρα και στη σούβλα, κατσικάκι ψητό, κρασί, τσίπουρο, μεζέδες συνοδεία τσίπουρου, γιαουρτλού, γλυκά (σαραγλί, καριόκες, μπακλαβάς, καζάν ντιπί, εκμέκ κανταΐφι, σουτζούκ λουκούμ κ.ά.), ξηροί καρποί κτλ.
Πηγή : www.ethnos.gr
