Το ορεινό Καζαβίτι και η ιστορία του κρασιού στη Θάσο (φωτογραφίες)

Γράφει ο Στάθης Χαρπαντίδης

Το Καζαβίτι είναι ίσως το πιο όμορφο και γραφικό ορεινό χωριό του νησιού. Απέχει 4χλμ από τον Πρίνο και 20 χλμ από τον Λιμένα. Χωρίζεται σε Μικρό και Μεγάλο Καζαβίτι, τα οποία απέχουν μεταξύ τους 500μ. Είναι γνωστά επίσης και με το όνομα Μικρός και Μεγάλος Πρίνος αντίστοιχα.

Κεραμικά και πύργοι που βρέθηκαν στην περιοχή μαρτυρούν την εγκατάσταση κατοίκων από το 400πΧ. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, το όνομα του χωριού είναι λατινογενές και προέρχεται από τις λέξεις casa (=σπίτι) και vitus (=κρασί) και μαρτυρά την παράδοση που είχε και συνεχίζει να έχει το Καζαβίτι στην παραγωγή κρασιού.

Η άλλη ονομασία του χωριού ήταν  Τσιγγούρα το αποκαλούσαν έτσι οι παλαιότεροι Θασίτες εξ αιτίας του πυκνού δάσους που των πηγών που αγκαλιάζουν αυτήν τη γη και τη κάνουν τόσο πλούσια. Χαρακτηριστική στο Καζαβίτι είναι η αρχιτεκτονική των πέτρινων σπιτιών, με στέγες από σχιστόλιθο, ξύλινους εξώστες και ζωγραφισμένα ταβάνια.

Τα σπίτια έχουν μείνει ανέγγιχτα από το χρόνο καθώς άρχισαν να εγκαταλείπονται από τις αρχές της δεκαετίας του ’50 για να εγκατασταθούν στον παραθαλάσσιο χωριό του Πρίνου. Τα τελευταία χρόνια όμως άρχισαν να επισκευάζονται και να συντηρούνται από τους ιδιοκτήτες τους και έτσι το Καζαβίτι κατοικείται σχεδόν εποχιακά.

Το κρασί στη Θάσο

Σήμερα στη Θάσο δεν παράγεται κρασί, κάποιοι κάτοικοι που διαθέτουν στο σπίτι τους κληματαριά (συνήθως τη ποικιλία τζορτζίνα) παράγουν μικρές ποσότητες τσίπουρου για οικογενειακή κατανάλωση. Κρίμα για το καταπράσινο νησί αφού κατά την αρχαιότητα το κρασί της Θάσου ήταν διάσημο για την ποιότητα και τις αρετές του.

Αν ανατρέξουμε στην ελληνιστική και κλασική εποχή (από τον 5ο μέχρι το 2ο αι. π.Χ. περίπου) θα εντοπίσουμε τη χρυσή εποχή του Θάσιου οίνου, μέσα από μαρτυρίες, επιγραφές και αντικείμενα που βρέθηκαν σε ανασκαφές.

Ο Μέλας θασίτικος οίνος όπως ονομαζόταν σύμφωνα με αρχαίους συγγραφείς είχε εξαίσιο άρωμα, ενώ σύμφωνα με τα λεγόμενα του Διόνυσου έλεγε πως  έχει άρωμα μήλου και τον θεωρούσε  τον καλύτερο μετά τον Αριούσιο οίνο της Χίου.

Μαθαίνουμε όμως από τον Ρωμαίο φιλόσοφο και ιστοριογράφο Πλίνιο ότι τα σταφύλια της Θάσου είχαν πολύ γλυκές ρόγες και έπρεπε να φτάσουν σε τέλεια ωρίμανση για να τα τρυγήσουν. Το κρασί της Θάσου απ’ τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. κυριαρχεί στις αγορές της κυρίως Ελλάδας, της Μακεδονίας, της Θράκης και στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας.

Ο Θασίτικος οίνος μεταφερόταν σε αμφορείς η χωρητικότητα των οποίων έφτανε τα 20 λίτρα, μάλιστα το νησί εκείνη την εποχή διέθετε 12 εργαστήρια παραγωγής αμφορέων. Τη μεγάλη σημασία που είχε το κρασί για την οικονομία του νησιού μαρτυρούν και νόμοι που βρέθηκαν χαραγμένοι σε μαρμάρινες επιγραφές και αφορούν στην εμπορία του κρασιού.

(Χρήσιμες πληροφορίες αντλήσαμε από το κείμενο «Το κρασί της Θάσου στην αρχαιότητα» της  Χ. Καραδήμα, Αρχαιολόγου της  ΙΘ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων)