Οι δύο όχθες της νοσταλγίας

Πραγματοποιήθηκαν χθες το απόγευμα στη δημοτική καπναποθήκη τα εγκαίνια έκθεσης με τίτλο οι δύο όχθες της νοσταλγίας. Ιστορίες προσφυγικών οικογενειών. Πρόκειται για έκθεση του ιδρύματος «Ανταλλαγέντων Λωζάνης» μία από τις παράλληλες εκδηλώσεις του 58ου φεστιβάλ Φιλίππων.
Πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης χθες το πρωί δόθηκε συνέντευξη τύπου στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημαρχείου στην οποία παραβρέθηκαν εκπρόσωποι του ιδρύματος όπως επίσης η δήμαρχος Δήμητρα Τσανάκα, η πρόεδρος της Δημωφέλειας Αναστασία Ιωσηφίδου, αλλά κι ο εκπρόσωπος του ινστιτούτου κοινωνικών κινημάτων και ιστορίας καπνού Καβάλας Γιάννης Βύζικας.
Μετά τα εγκαίνια της έκθεσης αργά χθες βράδυ, πραγματοποιήθηκε μουσική εκδήλωση στην παραλία, από τη χορωδία του ιδρύματος «Ανταλλαγέντων Λωζάνης» και τη χορωδία Καβάλας Προνόμιον.
Πίσω από αυτή την πρωτοβουλία υπάρχει η συνεργασία του Δήμου Καβάλας με το ίδρυμα «Ανταλλαγέντων Λωζάνης», και το ινστιτούτο κοινωνικών κινημάτων και ιστορίας καπνού. Στη συνέντευξη τύπου αλλά και στην εκδήλωση χθες το απόγευμα παραβρέθηκαν μουσουλμάνοι Τούρκοι πολίτες, οι πρόγονοι των οποίων ήταν μόνιμοι κάτοικοι Καβάλας. Αποχώρησαν από την Καβάλα με τη συνθήκη της Λωζάνης. Οι περισσότεροι φαίνεται ότι εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη και την ευρύτερη περιοχή της. Χαρούμενη η δήμαρχος Δ. Τσανάκα ευχαρίστησε το ίδρυμα «Ανταλλαγέντων Λωζάνης», για τη συνεργασία του με την πόλη της Καβάλας και το καλωσόρισε. Ήταν για μια εκδήλωση που περικλύει μεγάλη συγκίνηση είπε η δήμαρχος και απευθυνόμενη προς πολίτες Τούρκους, οι πρόγονοι των οποίων ζούσαν στην περιοχή της Καβάλας τους είπε ότι γι΄ αυτούς υπάρχει στην Καβάλα μια δεύτερη πατρίδα.
Η Α. Ιωσηφίδου δεν έκρυψε τη συγκίνησή της, καθώς όπως είπε και η ίδια είναι παιδί προσφύγων. «Παρακολούθησα – είπε – εκδήλωση στο Δήμο Πάντερμαν στην Τουρκία, Εκεί παραβρέθηκαν μουσουλμάνοι, οι πρόγονοι των οποίων προέρχονταν κι από την Καβάλα». Η κα Ιωσηφίδου είπε επίσης ότι βουλευτής του τούρκικου κοινοβουλίου έχει στενές σχέσεις μες την Καβάλα. Τον έχει συναντήσει κι έχει μιλήσει μαζί του, καθώς οι πρόγονοί του ήταν κάτοικοι Καβάλας.
Στη συνέντευξη μίλησε κι ο κ. Καρανταγί, 101 ετών. Γεννημένος στα Γιάννενα, έφυγε με την ανταλλαγή πληθυσμών κι εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη. «Ζήσαμε μαζί 400 χρόνια. Είμαστε αδέλφια» είπε ο κ. Καρανταγί. Ακόμα πιο μεγάλο ενδιαφέρον είχαν οι δηλώσεις που έκανε ο εκπρόσωπος του ιδρύματος «Ανταλλαγέντων Λωζάνης» κ. Εφερ. Κατάγομαι είπε από τη Νέα Απολλωνία. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών μετοίκησα στην Ανατολική Θράκη. Ο σεισμός του 1999 μας ένωσε, είπε ο κ. Εφέρ. Για το ίδρυμα Ανταλλαγέντων Λωζάνης είπε ότι βλέπει τα πράγματα από την ανθρωπιστική τους πλευρά. «Συνεχίζουμε μέσω του ιδρύματος – συμπλήρωσε – τη φιλική σχέση που δημιούργησε ο σεισμός του 1999».
«Το ίδρυμα – κατέληξε – θέλει να συσφίξει τις σχέσεις των δύο λαών».
Ο Γ. Βύζικας αναφέρθηκε στη συνεργασία του ινστιτούτου κοινωνικών κινημάτων και ιστορίας καπνού, με το ίδρυμα «Ανταλλαγέντων Λωζάνης». Χαρακτήρισε τον κ. Εφέρ έναν από τους σημαντικότερους ανθρώπους που γνώρισε καθώς έψαχνε να βρει τις σχέσεις της Καβάλας με μουσουλμάνους των οποίων οι οικογένειες μπορεί σήμερα να ζούνε στην Τουρκία, είχαν όμως εγκατασταθεί και έζησαν για πολλά χρόνια στην περιοχή της Καβάλας.
Το έντυπο που κυκλοφορεί σχετικά με την έκθεση, οι δύο όχθες της νοσταλγίας αναφέρει: «Η παρουσία της έκθεσης στην Καβάλα αποσκοπεί στην αλληλογνωριμία ανάμεσα σε δύο πληθυσμούς που μοιράστηκαν τη δραματική εμπειρία της υποχρεωτικής μετακίνησης αποτελεί συνεισφορά σε μία νέα οπτική της ιστορίας. Κοινό σημείο στις προσφυγικές μαρτυρίες αποτελεί το παράπονο να γεννιέσαι σε μία χώρα, να μεγαλώνεις σε άλλη, να αισθάνεσαι ξένος και στις δύο. Η έκθεση βασίζεται σε προφορικές μαρτυρίες και φωτογραφίες Ελλήνων και Τούρκων που οι ίδιοι ή οι πρόγονοί τους υποχρεώθηκαν να εκπατρισθούν από τη γενέθλια γη, είτε με τη μικρασιατική καταστροφή το «22, είτε με τη συνθήκη της Λωζάνης το «23».
Σημειώνουμε ότι η έκθεση θα λειτουργεί στη δημοτική καπναποθήκη Καβάλας Δευτέρα έως Παρασκευή, 9.00 το πρωί με 2.00 το μεσημέρι μέχρι και την 1η Αυγούστου. Η είσοδος στο κοινό είναι ελεύθερη.