Franco «Bifo» Berardi: «Θα δούμε-θα πάρουμε μέρος στην οριστική κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης»

04/12/2020, 01 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2020 |

Μεταφράσαμε αυτή την ενδιαφέρουσα συνέντευξη του «Bifo» από την Pagina12 σε επιμέλεια της María Daniela Yaccar στην οποία προσπαθεί να εντοπίσει ορισμένες τάσεις που προκύπτουν από την κρίση του καπιταλιστικού πολιτισμού η οποία ενθαρρύνεται από την πανδημική εμπειρία.

Καλή ανάγνωση

Ο συγγραφέας του «The Factory of Unhappiness-La fabbrica dell’infelicità-Το εργοστάσιο της δυστυχίας» πιστεύει ότι αυτό το τέλος του κύκλου «θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια ουσιαστικά χαοτική πολιτική και στρατιωτική κόλαση.

Το χάος είναι ο πραγματικός κυβερνήτης της πανδημικής εποχής.» Ο Bifo μιλά επίσης για εμβόλια, περιβάλλον, αρετή και τους ανθρώπινους δεσμούς που βυθίζονται σε μια «επιδημία της μοναξιάς».

«Βρισκόμαστε επάνω σε ένα κατώφλι που μπορεί να διαρκέσει χρόνια «, λέει ο Φράνκο» Bifo «Berardi, ιταλός συγγραφέας, φιλόσοφος και ακτιβιστής, σε διάλογο με την Página / 12. Σε μια στιγμή που» δεν είναι για συμπεράσματα «, αναλύει το σενάριο και προβλέπει εναλλακτικές λύσεις.

Γράφει, σε ένα μεγάλο e-mail, ότι «το χάος είναι ο κυβερνήτης του χρόνου» και ότι είναι πιθανή »μια τελική κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης» και η ανάπτυξη αυτόνομων κοινοτήτων με επίκεντρο την ισότητα. Μην πιστεύετε στη δύναμη του Κράτους.

Η πραγματική δύναμη, γι’ αυτόν, είναι στον καπιταλισμό. Αντιμετωπίζει διάφορα θέματα που αναδημιουργούν αυτό το συνολικό γεγονός που είναι η πανδημία. Το εμβόλιο, το περιβάλλον, η αρετή, οι ανθρώπινοι δεσμοί βυθίστηκαν σε μια «επιδημία της μοναξιάς».

Στην καραντίνα, εκτός από τη ζωγραφική, ο Bifo έγραψε ένα πολύ πρωτότυπο και λογοτεχνικό κείμενο που ονομάζεται «Chronicle of Psychodefllation-Cronaca della psicodeflazione-Χρονικό της ψυχικής ύφεσης», το οποίο περιέχει έναν ορισμό του κοροναϊού: «σημειωτικός ιός», «ψυχωτική στερέωση» που «πολλαπλασιάζεται στο αγχωμένο σώμα της παγκόσμιας ανθρωπότητας» και εμπόδισε την «αφηρημένη λειτουργία της οικονομίας».

Είναι διαθέσιμο στον ιστότοπο του εκδοτικού οίκου Caja Negra, ο οποίος έχει επίσης δημοσιεύσει τους τίτλους «Futurability-Futurabilità-Μελλοντολογία» και «Phenomenology of the End-Φαινομενολογία του Τέλους-Fenomenologia della Fine»». Στη συνέχεια, ο Bifo έγραψε «Πέρα από την κατάρρευση».

Ο μπολονιέζος συγγραφέας που γεννήθηκε το 1949 έχει μια ιστορία. Συμμετείχε στις επαναστατικές εξεγέρσεις του ’68 [και του ’77], ήταν φίλος του Félix Guattari και του Foucault. Ίδρυσε περιοδικά, δημιούργησε εναλλακτικά ραδιοφωνικά και κοινοτικά τηλεοπτικά σήματα.

Μερικά από τα πιο σημαντικά βιβλία του είναι το Factory of Unhappiness, Post-Generation Alpha, Felix και The Uprising. Η Tinta Limón Ediciones πρόκειται να κυκλοφορήσει το El Umbral. Χρονικά και Διαλογισμοί. Είναι επί του παρόντος καθηγητής της Ιστορίας των κοινωνικών μέσων στην Ακαδημία της Brera του Μιλάνο.

Με τον κοροναϊό η φιλοσοφία παρέμεινε στο επίκεντρο της σκηνής. Ποια είναι η αποστολή σου σε αυτή την πανδημία;

-Είναι η ίδια για χιλιάδες χρόνια: κατανόηση, σύλληψη, οργάνωση της συλλογικής σκέψης. Ο φιλόσοφος προσπαθεί να μετατρέψει αυτό που αντιλαμβανόμαστε στην κοινή εμπειρία σε έννοιες που φωτίζουν το μονοπάτι. Είναι πολύ απλό, αλλά ίσως η άσκηση γίνεται προβληματική. Εάν αυτό που καταλαβαίνουμε για την πραγματικότητα συνεπάγεται ότι δεν υπάρχει μια ηθική, πολιτική ή επιστημονική διέξοδος από μια κατάσταση, εάν η φιλοσοφική φαντασία δεν μπορεί να φανταστεί άλλο τρόπο εκτός από τη βαρβαρότητα, έναν άλλο ορίζοντα σε σχέση με την εξαφάνιση, η δουλειά γίνεται πολύ δύσκολη. Πρέπει να αναγνωρίσουμε και να διηγηθούμε αυτό που φαίνεται αναπόφευκτο από την άποψη της κατανόησης, αλλά ταυτόχρονα να θυμόμαστε πάντα ότι ίσως το απροσδόκητο ανατρέπει τα σχέδια του αναπόφευκτου. Αυτή είναι η αποστολή της φιλοσοφίας: να φαντάζεται το απρόβλεπτο, να το παράγει, να το προκαλεί, να το οργανώνει.

Στο Στο Πέρα από την κατάρρευση-Beyond the Collapse, θέτεις δύο σενάρια: «Αυτό που απομένει από την καπιταλιστική δύναμη-εξουσία θα επιδιώξει να επιβάλει ένα τεχνο-ολοκληρωτικό σύστημα ελέγχου. Αλλά η εναλλακτική λύση είναι εδώ τώρα: μια κοινωνία απαλλαγμένη, ελεύθερη από τους καταναγκασμούς της συσσώρευσης και της οικονομικής ανάπτυξης». Πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια εναλλακτική λύση;

-Οι τρέχουσες συνέπειες της πανδημίας και του αποκλεισμού (περιορισμός) είναι πολύ αντιφατικές. Υπάρχουν αποκλίνουσες, ακόμη και αντίθετες, τάσεις στην οικονομική σφαίρα, αυτή της εξουσίας. Από τη μία πλευρά, βλέπουμε την κατάρρευση των διαρθρωτικών κόμβων της οικονομίας. Η κατάρρευση της ζήτησης, της κατανάλωσης, μια μακροπρόθεσμη υποτίμηση που τροφοδοτεί την κρίση της παραγωγής και της ανεργίας, σε μια σπείρα που μπορούμε να ορίσουμε ως ύφεση, αλλά είναι κάτι περισσότερο από μια οικονομική ύφεση. Είναι το τέλος του καπιταλιστικού μοντέλου, η έκρηξη πολλών εννοιών και δομών που κρατούν μαζί τις κοινωνίες. Ταυτόχρονα, βλέπουμε την τεράστια ενίσχυση του καπιταλισμού της πλατφόρμας και των ψηφιακών εταιρειών συνολικά. Η σχέση μεταξύ του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της κατάρρευσης της παραγωγικής οικονομίας φαίνεται ακατανόητη: η Wall Street επιβεβαιώνει τη θετική, σχεδόν θριαμβευτική της τάση-trend. Υπάρχει μια τεράστια οικονομική φούσκα που θα μπορούσε να εκραγεί στο εγγύς μέλλον; Ή, αντίθετα, σημαίνει ότι η οικονομικός παραλογισμός έχει γίνει εντελώς ανεξάρτητος από την πραγματικότητα της κοινωνικής οικονομίας; Πιστεύω ότι τον επόμενο χρόνο θα δούμε-θα πάρουμε μέρος στην τελική κατάρρευση της παγκόσμιας οικονομικής τάξης, η οποία θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια ουσιαστικά χαοτική πολιτική και στρατιωτική κόλαση. Το χάος είναι ο πραγματικός κυβερνήτης της εποχής της πανδημίας. Ένα χάος που δεν μπορεί να εξημερώσει ο καπιταλισμός. Δεν υπάρχουν ορατές πολιτικές εναλλακτικές στο εγγύς μέλλον. Υπάρχουν ταραχές, εξεγέρσεις. Θα υπάρξουν. Όμως κανείς δεν μπορεί να φανταστεί καμία ενοποιητική πολιτική στρατηγική

Έγραψες ότι η ισότητα, «κατεστραμμένη στο πολιτικό φαντασιακό των τελευταίων 40 χρόνων», θα μπορούσε να αποκτήσει σημασία. Δεν είναι αυτή η ιδέα σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει εδώ και τώρα; Ο ιός έχει επιδεινώσει τη φτώχεια, την ανεργία και τις ανισότητες.

-Στην χαοτική κατάσταση που μπορεί να αναπτυχθεί, οι αυτόνομες κοινότητες θα πολλαπλασιαστούν, ισότιμα ​​πειράματα επιβίωσης. Φυσικά, σήμερα υπάρχει μια προσπάθεια από τις επιχειρηματικές δυνάμεις, τη μαφία, τους νεοφιλελεύθερους να κατακτήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο από τον κοινωνικό πλούτο, από τους φυσικούς και νομισματικούς πόρους. Αλλά αυτό δεν θα σταθεροποιήσει τίποτα. Όλα τα μέτρα σταθεροποίησης που προσπαθούν οι πολιτικές κυβερνητικές δυνάμεις στην Ευρώπη όπως αλλού δεν μπορούν να σταθεροποιήσουν κάτι μακροπρόθεσμα. Η ανάπτυξη δεν θα επιστρέψει ούτε αύριο ούτε ποτέ. Η επίγεια οικοσφαίρα δεν θα το επιτρέψει. δεν το επιτρέπει. Η ζήτηση δεν θα αυξηθεί, όχι μόνο επειδή οι μισθοί πέφτουν, αλλά και επειδή η κρίση που προκαλείται από τον ιό δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι ουσιαστικά ψυχική, πνευματική: είναι μια κρίση ελπίδων για το μέλλον. Σε αυτήν την κατάσταση πρέπει να φανταστούμε μορφές αυτόνομης μετα-οικονομικής ζωής, αυτοπαραγωγής όσων είναι απαραίτητα, ένοπλης αυτοάμυνας ενάντια στην εξουσία, παγκόσμιου συντονισμού πληροφορικής και πληροφόρησης.

Τι πιστεύεις ότι αυτή η πανδημία σημαίνει για την παγκόσμια γεωπολιτική τάξη;

-Το χάος παίρνει το προβάδισμα. Δεν υπάρχει αντικειμενικά. Υπάρχει χάος όταν τα γεγονότα που επηρεάζουν την ύπαρξή μας είναι πολύ περίπλοκα, γρήγορα, έντονα για μια συναισθηματική και συνειδητή επεξεργασία. Ο ιός, αόρατος και ακυβέρνητος, έφερε το χάος σε ένα ορισμένο επίπεδο. Δεν μπορώ να προβλέψω πού η κατάρρευση θα έχει τα πιο αισθητά αποτελέσματα. Αυτό που μου φαίνεται πολύ πιθανό είναι μια διαδικασία εμφυλίου πολέμου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες στο Dallas News δεν θα υπάρξει ένας εμφύλιος πόλεμος, αλλά μια χαοτική κατάσταση μόνιμου τρόμου. Οι αμερικανοί πολίτες συνεχίζουν να αγοράζουν πυροβόλα όπλα, παρόλο που υπάρχουν ήδη περισσότερα από ένα όπλα για κάθε πολίτη, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών και των παππούδων. Ο τραμπισμός δεν ήταν μια προσωρινή τρέλα. Είναι η έκφραση της λευκής ψυχής μιας Χώρας που γεννήθηκε και ευημερούσε χάρη στη γενοκτονία, την εκτόπιση, τη μαζική σκλαβιά. Οι παγκόσμιες επιπτώσεις της αποσύνθεσης των Ηνωμένων Πολιτειών δεν μπορούν να προβλεφθούν.

Μόλις εμφανιστεί ένα εμβόλιο, πιστεύεις ότι η ανθρωπότητα θα χαλαρώσει και η οικολογική βλάβη θα βαθύνει ξανά ή θα επανεξεταστεί η σχέση με το περιβάλλον; Υπάρχει ο κίνδυνος να ζούμε σε μια κατάσταση μόνιμης πανδημίας;

-Φυσικά υπάρχει. Ο Covid ήταν ένας από τους ιούς που μπορούν να εξαπλωθούν μεταδοτικά. Δεν μπορώ να εμβαθύνω την πιθανότητα ενός αποτελεσματικού εμβολίου διότι δεν είμαι ένας βιολόγος, αλλά δεν νομίζω ότι η εμπειρία του κοροναϊού θα τελειώσει με το εμβόλιο. Η πανδημία του 2020 υπήρξε μόνο η αρχή μιας περιόδου παγκόσμιων καταστροφών – βιολογικών, περιβαλλοντικών και στρατιωτικών. Η επίδραση της πανδημίας στο περιβάλλον είναι επίσης αντιφατική. Από τη μία πλευρά, υπήρξε μια μείωση της κατανάλωσης ορυκτής ενέργειας, μια διακοπή της βιομηχανικής και αστικής ρύπανσης. Από την άλλη πλευρά, η οικονομική κατάσταση αναγκάζει την κοινωνία να αντιμετωπίσει άμεσα προβλήματα και να αναβάλει μακροπρόθεσμες λύσεις. Και δεν υπάρχει μια μακρά προθεσμία περιβαλλοντικής κρίσης, επειδή οι επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη έχουν ήδη εκδηλωθεί. Αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να φανταστούμε (και να προτείνουμε) τη δημιουργία αυτόνομων κοινοτικών δικτύων που δεν εξαρτώνται από την αρχή του κέρδους και της συσσώρευσης. Kοινότητες ολιγαρκούς επιβίωσης.

Η Maristella Svampa, αργεντινή κοινωνιολόγος, υποστηρίζει ότι η μεταφορά του αόρατου εχθρού στον πολιτικό λόγο κρύβει την περιβαλλοντική διάσταση του ιού. Συμπίπτει;

-Συμφωνώ. Ο Covid-19 είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση έκτακτης ανάγκης από την κατάρρευση του περιβάλλοντος. Οι πολιτικές ελίτ δεν μου φαίνονται ικανές να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, αυτό που λένε δεν μου φαίνεται πολύ σημαντικό. Η πολιτική στο σύνολό της είναι ανίσχυρη. Τι κάνουν οι «καλοί» πολιτικοί (όπως ο Conte στην Ιταλία); Εφαρμόζουν την υποχρεωτική υγειονομική πειθαρχία, υποκύπτουν στην επιστημονική απόφαση, η οποία αντικαθιστά την πολιτική απόφαση. Τι κάνουν οι κακοί (Bolsonaro, Trump….); Απορρίπτουν την επιστημονική απόφαση και επιβεβαιώνουν την αυτονομία της πολιτικής. Αλλά η πολιτική έχει γίνει ένα παιχνίδι χωρίς έννοια, δίκιο, χωρίς γνώση. Η δύναμη-εξουσία του πολιτικού είναι τρέλα, εκδίκηση, θυμός ενάντια στην αδυναμία. Εάν η πολιτική ήταν έκφραση της βούλησης κατά τη σύγχρονη εποχή, είναι πλέον νεκρή επειδή η ανθρώπινη βούληση έχει χάσει την αποτελεσματικότητά της επί της πραγματικής διαδικασίας.

Πώς πιστεύεις ότι θα είναι οι σχέσεις μετά την πανδημία; Πώς είναι τώρα;

-Η πανδημία σηματοδοτεί μια ανθρωπολογική αβυσσαλέα διάρρηξη. Να σκεφτούμε την πιο ανθρώπινη πράξη απ’ όλες: το φιλί, την προσέγγιση των χειλιών, το σταδιακό και γλυκό χάδι της γλώσσας μέσα στο στόμα ενός άλλου ανθρώπου. Αυτή η πράξη έχει γίνει η πιο επικίνδυνη και αντικοινωνική που μπορούμε να φανταστούμε. Τι επίδραση θα έχει αυτή η καινοτομία στο συλλογικό ασυνείδητο; Μια φοβική ευαισθητοποίηση στο σώμα και το δέρμα του άλλου. Μια επιδημία μοναξιάς και επομένως κατάθλιψης. Σε κοινωνικό επίπεδο, η απομάκρυνση συνεπάγεται το τέλος κάθε αλληλεγγύης. Σε επίπεδο του ασυνείδητου είναι ισοδύναμη με την ατομική βόμβα. Πρέπει να ανακαλύψουμε εκ νέου τη συναισθηματικότητα, την επιθυμία, την αφή, το σεξ, αλλά … έχουμε την ψυχική δύναμη να το κάνουμε; Δεν νομίζω. Αλλά το επαναλαμβάνω δυναμικά: είμαστε σε ένα κατώφλι, δεν μπορούμε να ξέρουμε πώς θα βγούμε από την ταλάντωση στην οποία συλλαμβάνεται το ασυνείδητο.

Ο Agamben έγραψε για τον περιορισμό της ελευθερίας, «που καλωσορίστηκε στο όνομα μιας επιθυμίας για ασφάλεια που προκλήθηκε από τις ίδιες κυβερνήσεις που τώρα παρεμβαίνουν για να την ικανοποιήσουν». Τι πιστεύεις για τον έλεγχο του κράτους με την πανδημία στο παρασκήνιο;

-Το Κράτος ταυτίζεται όλο και περισσότερο με τις μεγάλες εταιρείες ελέγχου στον κυβερνοχώρο, πληροφορικής, οι οποίες αποκτούν τεράστιες ποσότητες δεδομένων. Δεν υπάρχει πλέον ως πολιτική, εδαφική οντότητα. Εξακολουθεί να υπάρχει στα κεφάλια των επιθυμούντων την κυριαρχία στα δεξιά και στα αριστερά. Δεν υπάρχει πολιτική, έχει χάσει όλη τη δύναμή της. Το Κράτος δεν υπάρχει ως οργάνωση της συλλογικής βούλησης, δεν υπάρχει δημοκρατία. Αυτές είναι όλες οι λέξεις που έχουν χάσει τη σημασία τους. Το Κράτος είναι το σύνολο της υποχρεωτικής υγειονομικής πειθαρχίας, των τεχνοοικονομικών αυτοματισμών και της βίαιης οργάνωσης της καταστολής ενάντια στα συνδικαλιστικά κινήματα. Ο τόπος της εξουσίας δεν είναι το Κράτος, μια σύγχρονη πραγματικότητα που ολοκληρώθηκε με το τέλος του νεωτερισμού. Ο τόπος της εξουσίας είναι ο καπιταλισμός στην σημειωτική, ψυχική, στρατιωτική, οικονομική μορφή του: τις μεγάλες εταιρείες κυριαρχίας στο ανθρώπινο μυαλό και την κοινωνική δραστηριότητα.

Στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, η διχοτομία που εμφανίζεται στα ευρωπαϊκά φιλοσοφικά κείμενα (καπιταλισμός-κομμουνισμός) δεν αντηχεί με τον ίδιο τρόπο. Εδώ σκεφτόμαστε περισσότερο όσον αφορά την παρούσα κατάσταση. Πώς διαβάζεις την πανδημία σε σχέση με δύο σενάρια με διαρθρωτικές διαφορές όπως η Λατινική Αμερική και η Ευρώπη;

-Στη Λατινική Αμερική υπήρξε μια ιδιαίτερη δύναμη, ένας λόγος για νεο-κυριαρχία αριστερός, αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε αριστερό λαϊκισμό, σύμφωνα με την εκδοχή των Laclau, Jorge Alemán και άλλων. Η Λουλιστική εμπειρία, η εμπειρία Kirchnerist, αυτή του Evo στη Βολιβία και ο chavismo είναι πειράματα λαϊκής, δημοκρατικής κυριαρχίας με κοινωνικές προθέσεις. Ήταν πολύτιμες, ίσως περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένες εμπειρίες. Όμως στο τέλος απέτυχαν όλες, επειδή η πολυπλοκότητα της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης δεν αφήνει περιθώρια ελιγμών σε εθνικό επίπεδο, προκαλώντας τη βία της αντίδρασης. Η πανδημία είναι απόδειξη της αδυναμίας της δράσης στην εθνική διάσταση. Φυσικά, θα μπορούσε να υπάρξει μια ορθολογική διαχείριση της πανδημίας, όπως αυτή της Αργεντινής, και ένας ανεύθυνος και γενοκτονικός τρόπος όπως αυτός της Βραζιλίας. Αλλά στο τέλος η πανδημία προκαλεί μια παγκόσμια αποκάλυψη που καμία ορθολογική πολιτική δεν μπορεί να αποτρέψει. Σημειώνει επίσης την οριστική αποτυχία όλων των κυρίαρχων υποθέσεων, αριστερών και δεξιών.

Τι πιστεύετε για τα κινήματα της «αντι-καραντίνας»; Έχει αναληφθεί η ιδέα της ελευθερίας από την άκρα δεξιά;

-Η λέξη «ελευθερία» είναι μια παρανόηση της σύγχρονης φιλοσοφίας και της πολιτικής σκέψης. Όποιος μιλά για ελευθερία στην εποχή των τεχνοοικονομικών αυτοματισμών δεν ξέρει για τι πράγμα μιλάει. Ο εχθρός της ελευθερίας δεν είναι ο πολιτικός τύραννος, αλλά οι μαθηματικοί δεσμοί της χρηματοδότησης και εκείνοι οι ψηφιακοί δεσμοί της υποχρεωτικής σύνδεσης. Υπάρχει μια οντολογική ελευθερία, που σημαίνει ότι ο Θεός αποφάσισε να μην καθορίσει την κατεύθυνση της ανθρώπινης ζωής, αφήνοντας έτσι την ελεύθερη βούληση στους ανθρώπους. Όμως το ζήτημα του οποίου οι οργανισμοί συντίθενται καθορίζει βαθιά τη δυνατότητα δράσης του οργανισμού. Και το κοινωνικό ζήτημα, η οικονομία, η ασθένεια, ο ιικός πολλαπλασιασμός είναι οι πραγματικοί δολοφόνοι της ελευθερίας. Η νεωτερικότητα μπόρεσε να εφεύρει έναν χώρο αληθινής ελευθερίας: η ισχύς της σύγχρονης πολιτικής (από τον Machiavelli έως τον Λένιν) υπήρξε η ικανότητα να επιλέγει στρατηγικά και να ενεργεί τακτικά με τέτοιο τρόπο ώστε να λυγίζει όχι όλη την πραγματικότητα, αλλά τους σχετικούς χώρους της κοινωνικής πραγματικότητας, τεχνικής, ακόμη και ιατρικής. Το τέλος του νεωτερισμού σηματοδοτεί επίσης το τέλος αυτής της οριακής ελευθερίας: η δημιουργία τεχνοοικονομικών αυτοματισμών έχει καταστρέψει την πολιτική δύναμη της βούλησης. σκότωσε τη δημοκρατία. Η λέξη ελευθερία σήμερα σημαίνει μόνο ελευθερία εκμετάλλευση εκείνων που δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, να καταστούν σκλάβοι των άλλων, να σκοτώνουν αφρικανούς που θέλουν να επιβιώσουν μεταναστεύοντας στην Ευρώπη. Η ελευθερία σήμερα είναι μια δολοφονική λέξη. Μόνο η ισότητα είναι μια λέξη που μπορεί να αποκαταστήσει κάτι ανθρώπινο μεταξύ των ανθρώπων.

«Πιστεύω ότι η σημερινή πανδημία σηματοδοτεί την οριστική έξοδο από τη σύγχρονη εποχή της επέκτασης και την είσοδο στην εποχή της εξαφάνισης «, έγραψες. Έχεις φανταστεί ποτέ πόσος χρόνος μας έχει απομείνει; Είναι αναπόφευκτη η εξαφάνιση;

-Πρώτα απ’ όλα, δεν είμαι ένας μάντης. Όταν λέω ότι μπαίνουμε στην εποχή της εξαφάνισης, εννοώ ότι στον μελλοντικό ορίζοντα το μόνο γραμμικό συμπέρασμα των υφιστάμενων τάσεων (υπερπληθυσμός, ρύπανση, υπερθέρμανση του πλανήτη, μείωση του κατοικήσιμου χώρου, πολλαπλασιασμός στρατιωτικών δαπανών, πολλαπλασιασμός πολέμων, ψυχωτική επιδημία ) δεν συνεπάγεται άλλη ρεαλιστική προοπτική εκτός από την εξαφάνιση του ανθρώπινου πολιτισμού (που ήδη εκδηλώνεται) και του ανθρώπινου είδους (που φαίνεται όλο και πιο πιθανή). Αλλά είμαι πεπεισμένος ότι το αναπόφευκτο συχνά δεν πραγματοποιείται επειδή το απρόβλεπτο τείνει να επικρατεί.

Επιστροφή του θανάτου

Ένα από τα πολλά πράγματα που τροποποιεί ο ιός είναι ο τρόπος με τον οποίο βιώνονται ο θάνατος και οι μονομαχίες. Στο Πέρα από την κατάρρευση αναφέρεσαι στην επιστροφή του θανάτου στη σκηνή του φιλοσοφικού λόγου. Πώς να διαβάσουμε αυτή την αλλαγή;

-Τον θάνατο τον κάναμε πέρα, τον αρνηθήκαμε, τον διαγράψαμε στη φαντασιακή σκηνή της νεωτερικότητας. Ο καπιταλισμός ήταν η πιο επιτυχημένη προσπάθεια επίτευξης της αθανασίας. Η συσσώρευση κεφαλαίου είναι αθάνατη. Η ανθρώπινη ζωή ταυτίζεται με το αφηρημένο προϊόν της και καταφέρνει να ζήσει αθάνατα στην αφαίρεση. Κατά συνέπεια, απορρίπτουμε την ιδέα της ατομικής μας θνησιμότητας, επειδή θεωρούμε τη ζωή ως ιδιωτική-ατομική ιδιοκτησία που δεν μπορεί να τελειώσει. Η συστηματική καταστροφή του περιβάλλοντος είναι η απόδειξη ότι δεν πιστεύουμε στη θνησιμότητα: δεν έχει σημασία αν σκοτώνουμε τη φύση, διότι είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσουμε τη συσσώρευση κεφαλαίου, την αιωνιότητα μας. Αλλά η πανδημία μας αναγκάζει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει ο θάνατος, που είναι το πεπρωμένο κάθε ζωντανού όντος. Η αφαίρεση έχει χάσει τη δύναμή της, τα χρήματα δεν μπορούν να κάνουν τίποτα μπροστά στον θάνατο. Το πρόβλημα είναι ότι δεν μιλάμε (μόνο) για το άτομο, μιλάμε για την εξαφάνιση του ανθρώπινου είδους ως ορίζοντα της εποχής μας.

Εικονική ασθένεια

«Όταν η πανδημία τελικά διαλύεται (εάν υποθέσουμε πως συμβεί), μπορεί να έχει επιβληθεί μια νέα ψυχολογική ταυτοποίηση: το διαδικτυακό-online ισοδυναμεί με ασθένειa», έγραψες. Μπορείς να εμβαθύνεις αυτό και πού θα αφεθεί, που θα μείνει το σώμα;

-Κάτι πολύ ενδιαφέρον θα μπορούσε να επαληθευτεί: μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα κατά το οποίο η σωματική σχέση αντικαταστάθηκε από τη διαδικτυακή, μπόρεσε να επιβεβαιωθεί μια ψυχική ταυτοποίηση της διαδικτυακής-online διάστασης με την ασθένεια, με μια περίοδο μοναξιάς και φόβου. θα διορθώσει την κατάσταση η ταλάντευση-η παλινδρομική κίνηση; Με μια επιδημία αυτοκτονικού αυτισμού ή μια έκρηξη απελευθερωτικής επιθυμίας; Δεν γνωρίζουμε, αλλά μπορούμε να σκεφτούμε τις εναλλακτικές λύσεις που σχεδιάζονται στο κατώφλι.

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος    infoaut.org