Η Barbara Balzerani και το κάλεσμα του δάσους

19 Δεκεμβρίου 2017

Η ανασκόπηση του Militant A (μέλους του συγκροτήματος Assalti frontali) στο βιβλίο της Barbara Balzerani “L’ho sempre saputo”, »Το γνώριζα πάντα» (Derive e approdi).

Βγαίνει αυτές τις ημέρες το καινούργιο βιβλίο της Barbara Balzerani, “L’ho sempre saputo”, που δημοσιεύεται από τον εκδοτικό οίκο DeriveApprodi. Η Barbara Balzerani, την οποίαν για χρόνια αποκαλούσαν “primula rossa” των ερυθρών Ταξιαρχιών, άπιαστη, έρχεται με αυτή τη δουλειά στο έκτο έργο της και για εμάς το να διαβάσουμε τις σελίδες της είναι και το να ψάχνουμε ένα σημάδι, ένα συναίσθημα, μια συγκίνηση, που να μας λέει κάποια πράγματα για εκείνο το γλυκό πρόσωπο που αναστάτωνε τα καλά σαλόνια της ιταλικής μπουρζουαζίας και έβαζε φωτιά στην επανάσταση των χρόνων εβδομήντα.

Και ενώ όλοι οι σύντροφοι της συλλαμβάνονταν, χρόνο με τον χρόνο, αυτή κατάφερνε πάντα να ξεφεύγει και να αντεπιτίθεται την ώρα που ο κόσμος άλλαζε, κι εμείς οι νεαροί εξεγερμένοι που γεννιόμασταν μέσα στα χρόνια ογδόντα την γνωρίζαμε από τις φωτογραφίες που έδινε η αστυνομία στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και σκεφτόμασταν: “Δεν θα την πιάσουνε ποτέ”… “ποιος ξέρει πόσες επιχειρήσεις, πόσα πράγματα θα καταφέρει ακόμη να κάνει”… αντιθέτως μια μέρα την συνέλαβαν και υπήρξαν περισσότερα από είκοσι χρόνια φυλάκισης γι αυτήν.

Σήμερα, στο 2017, διπλωματούχος στην φιλοσοφία και στην συνέχεια στην ανθρωπολογία, μας μεταφέρει σε ένα ταξίδι, διαμέσου της σκοτεινότητας του καιρού μας συνοδεύει στις απαρχές, στην προέλευση του ανθρώπινου είδους, στην αναζήτηση των χαμένων αρχέγονων ενστίκτων, όταν ο άνθρωπος ζούσε σε επαφή με την φύση με τρόπο αρμονικό και οργάνωνε τη ζωή σε κοινότητα, με την ανταλλαγή και την αλληλεγγύη.

Το βιβλίο “L’ho sempre saputo”, »πάντα ήξερα» θυμίζει το »κάλεσμα του δάσους»,  “Il richiamo della foresta” στην κεντρική, βαθύτατη ιδέα του, μα εδώ δεν υπάρχει μια ελεύθερη ζωή όπου να καταφύγεις αφού αποδράσεις βρίσκοντας ξανά τα ένστικτα σου, ο λύκος της Barbara είναι φυλακισμένος στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο και ουρλιάζει ενάντια στην μυθική “πρόοδο”.

Η αφήγηση ξεδιπλώνεται μέσα από σελίδες που φαίνονται να προδιαγράφουν ένα μυθιστόρημα, για να περάσουν στη συνέχεια σε στιγμές που μοιάζουν πανεπιστημιακά κείμενα, παίρνουν φωτιά με επιθέσεις ενάντια στους υπεύθυνους της καταστροφής, για να επιστρέψουν στην οικεία διάσταση μιας σχέσης.

Βρισκόμαστε μέσα σ’ ένα κελί, πίσω από σιδερένια κάγκελα, η Barbara είναι εκεί. Πως κατέληξε εκεί; Το πρώτο κεφάλαιο μιλά για τις μάχες των χρόνων ’60, ταραχώδεις μέρες, πικετοφορίες, διαδηλώσεις ενάντια στους Yankee, χέρια δυνατά που δείχνουν το δρόμο, όπλα, μια εποχή εξέγερσης, όχι ένας ακριβής λόγος, μα μια πρωταρχική γνώση προς πια πλευρά να σταθείς, με ποιους θα είσαι, ποιους θα υποστηρίζεις.

Η συγγραφέας δεν είναι μόνη, μαζί της υπάρχει μια γυναίκα, έτσι την αποκαλεί, »Η γυναίκα», δεν ξέρουμε το όνομα αλλά γνωρίζουμε την κοινωνική προέλευση: “Η γυναίκα” ανήκει σε μια γη αρχαία, σε ένα χωριό, ένα προάστιο, ένα κόσμο από εκείνους που βρίσκονται από κάτω, ανθρώπων που τους εκμεταλλεύονται και τους λεηλατούν, για να ζήσει γίνεται διεθνής μεταφορέας ναρκωτικών ώσπου την αρπάζουν, την τσιμπάνε.

Εκτός απ’ τις δυο πρωταγωνίστριες στο κελί υπάρχει και κάποιος άλλος, μια παρουσία. “Η γυναίκα” υπενθυμίζει την τελευταία της εγκυμοσύνη, διηγείται με μια συγκλονιστική δύναμη για το όταν είχε στην κοιλιά της ένα κουτάβι που κολυμπούσε στο αμνιακό υγρό και για εννιά μήνες, ενώ το θαύμα της ζωής ολοκληρώνονταν και το ανθρώπινο είδος αναπαράγονταν, εκείνο το κορμάκι μετέδιδε οράματα, ιστορίες της Αφρικής, από τις απαρχές και την γένεση, που ταρακουνούν τα θεμέλια και θέτουν υπό αμφισβήτηση “όλα εκείνα που νόμιζα πως ήξερα”.

Τα νεογέννητα έχουν μια αρχική γνώση, μια μνήμη που παραδίδεται στο DNA, τις πρώτες μέρες της ζωής ξέρουν να περπατούν αλλά αμέσως το ξεχνούν, έχουν το ένστικτο να αρ παχτούν σαν να ψάχνουν ένα κλαδί, σαν να νιώθουν πως πέφτουν στο κενό ενθυμούμενα τον καιρό κατά τον οποίο κοιμόντουσαν στα δέντρα.

Έτσι, μέσα στην στενότητα του κελιού, στις μακριές ημέρες που περνούνε μαζί, η  “γυναίκα” εκμυστηρεύεται στην συντρόφισσα της τις ενέργειες που ξεχάστηκαν και της μετέδωσε η κοιλιά, τα σήματα, τις φωνές που μιλούσαν για τα πράγματα που υπήρχαν “πριν”, γι αυτό που υπήρχε »πριν», όταν ο άνθρωπος δεν είχε μολυνθεί από τον εαυτό του.

Είναι μια trance, μια έκσταση, ένα τέχνασμα αφηγηματικό για να μας πει μέσα σε εκατό σελίδες πως η βιομηχανική επανάσταση κατέστρεψε πολιτισμούς που ήταν σοφοί και εκείνη η σοφία που εξολοθρεύτηκε και ξεχάστηκε ήταν σημαντική και δίχως αυτήν προκαλέσαμε θανατηφόρα λάθη, μοιραία.

Η δυτική ιδέα σύμφωνα με την οποίαν εάν δεν έχεις διασχίσει τους μοντέρνους καιρούς είσαι ένας πρωτόγονος, εννοώντας για πρωτόγονο κάτι αρνητικό, κάποιον οπισθοδρομικό, υπήρξε μια καταστροφή.

Και η Barbara μπαίνει στο παιχνίδι. Ο δρόμος της απελευθέρωσης είναι πολύπλοκος, μας λέει, ακόμη κι όταν αυτή τα έπαιξε όλα, την ζωή, την δική της και εκείνη των άλλων, το έκανε μέσα στην ψευδαίσθηση πως η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων θα έφερνε την ευτυχία και πως ο κομουνισμός ήταν το τελευταίο στάδιο της ανάπτυξης.

Μα ίσως εκείνη η ιδέα του τελευταίου σταδίου ήταν αδύνατη διότι  “η ανάπτυξη” υπήρξε μια καταστροφή, και χρειάζεται να επιστρέψουμε στο πρώτο στάδιο, στην ξεχασμένη αρχή, για να βρούμε ξανά οξυγόνο και επαναστατική ελπίδα.

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος infoaut.org