Λευκορωσία, E.E. ΗΠΑ, Ρωσία

Γράφει από το Παρίσι ο Μιχάλης Μαυρόπουλος

Πέραν των καθημερινών επαναλαμβανόμενων κουραστικών  φληναφημάτων (η Γαλλία  ζεί τώρα προεκλογική περίοδο και άρα όλη η προπαγανδιστική πολιτικολογία είναι κατανοητή), τα συμβάντα, διαρκούντος του πρώτου δεκαημέρου του Νοεμβρίου, στα σύνορα Λευκορωσίας – Πολωνίας, προκάλεσαν την φρενίτιδα του οπτικοακουστικού Τύπου, ολιγότερον του εγγράφου. Επρόκειτο, όπως ήδη θα ξέρετε, για την συνάθροιση πολλών χιλιάδων προσφύγων και μεταναστών αφικνουμένων από την Μέση Ανατολή  και επιθυμούντων να περάσουν  από τα σύνορα της Πολωνίας και των άλλων χωρών της Ε.Ε. στην Γερμανία για μια καλύτερη ζωή. Όλοι τούς συμπονέσαμε βλέποντας τις προβαλλόμενες εικόνες από τα μέσα ενημερώσεως τα οποία εκμεταλλεύτηκαν αφειδώς την ευκαιρία για να κατηγορήσουν τον αυταρχικό ηγέτη της χώρας, τον Λουκατσένκο. Η πιο πιθανή αντίδραση του ακροατή-θεατή ήταν να σκεφθεί ότι έχουν δίκαιο. Γιατί πώς να ξεχάσει κανείς την αεροπειρατία τον Μάïo του τρέχοντος έτους του αεροπλάνου της Ryanair της γραμμής Αθήνα-Βίλνιους σχεδιασθείσα από τον Λουκατσένκο και αποβλέπουσα στην σύλληψη του αντιπολιτευόμενου δημοσιογράφου Ρομάν Προτασσεβίτς; Και πώς να μην αμφιβάλλει κανείς για το δυσκόλως πιστευτό σκορ του 80%, με το οποίο κέρδισε τις εκλογές τον Αύγουστο του 2020 ο σημερινός αυταρχικός Λευκορώσος πρόεδρος;

Αναρωτιέται ο αναγνώστης – ακροατής – θεατής για την απόφαση αυτής της ρωσοφώνου χώρας να δεχθεί στο έδαφός της 1^ον  τόσους πρόσφυγες και 2^ον για τους λόγους που οδηγούν την Δύση να αποδοκιμάζει εντονότατα την Λευκορωσία. Διότι, μας λέγουν σε όλους τους τόνους, αυτή η όμορη χώρα της Ρωσίας δεν σέβεται τις τυπικές ελευθερίες του ατόμου εκθειαζόμενες από την Ευρώπη, υπενθυμίζοντάς μας ότι ο Λουκατσένκο κυβερνά την χώρα του σχεδόν δικτατορικώς. Δεν έχουν άδικο, αλλά μήπως η Πολωνία και ιδίως η Ουγγαρία του Ορμπάν τις σέβονται τουλάχιστον εξ ολοκλήρου; Έξ ου και η επιβολή εκ μέρους της Ευρώπης οικονομικών κυρώσεων που πλήττουν την Λευκορωσία. Ό Λουκατσένκο χρησιμοποιεί το κύμα των προσφύγων (το οποίο, υποστηρίζουν ουδέτεροι παρατηρητές, ο ίδιος οργάνωσε) για «να γονατίσει την Ε.Ε.» ξελαρυγγίζεται η γαλλική Δεξιά και μαζί της ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε μια μακρά συνέντευξή του στην συντηρητική Φιγκαρό. Να την γονατίσει, πιθανόν, αλλά τινί τρόπω; Ας μην λησμονούμε ότι η καγκελάριος Μέρκελ εδέχθη προ ετών την είσοδο χιλιάδων προσφύγων και η Γερμανία δεν γονάτισε αλλά ζει και βασιλεύει. Ιδού και κάτι που δεν έγινε γνωστό: ο Λουκατσένκο κριτικάρεται αφειδώλευτα (κατά πολλούς ορθώς) από τα όργανα της μαζικής πληροφορήσεως χωρίς όμως να διευκρινίζουν ότι εδέχθη κατόπιν πολλών πιέσεων την αγορά σε μικρές ποσότητες των εμβολίων κατά του ιού και ότι στην χώρα του ο αριθμός των κρουσμάτων είναι, συμφώνως με τον  ΠΟΥ,  εξαιρετικά χαμηλός (Ο,4 του πληθυσμού) εν αντιθέσει με τις άλλες ανατολικές χώρες. Δεν έγινε επίσης ευρέως γνωστό το γεγονός ότι επιβίβασε (και συνεχίζει να το πράττει) σε αεροπλάνα της χώρας του περί τους 2000 μετανάστες και τους έστειλε πίσω στις χώρες τους. Παραλλήλως δεν διευκρινίζεται η εθνικότητα των αεροπλάνων με τα οποία εγκαταλείπουν τις εστίες τους οι Αφγανοί και Μεσανατολίτες για να αποβιβασθούν στο Μινσκ, πρωτεύουσα της Λευκορωσίας. Είναι λευκορώσικα, άλλης εθνικότητος, τουρκικά; Ήδη η Άγκυρα ανεγνώρισε ότι η αεροπορική εταιρία της Turkisk Airlines εκτελούσε μέχρι πρόσφατα  το δρομολόγιο Άγκυρα—Μινσκ και μόλις τελευταίως διέκοψε την εν λόγω αεροπορική σύνδεση. Προσφάτως έγινε γνωστό ότι οι Αφγανοί πρόσφυγες γίνονται δυσμενώς δεκτοί από τις τουρκικές αρχές που αποβλέπουν στην απομάκρυνσή τους. Μήπως το ίδιο δεν έπραττε η Άγκυρα δια μέσου του Έβρου με την Έλλάδα;  Εξ άλλου σε μια συνέντευξη του Ζοζέφ Μπορέλλι, υπευθύνου της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε., στην γαλλική εβδομαδιαία «Εφημερίδα της Κυριακής», ο διπλωμάτης δήλωσε ότι συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Λευκορωσίας και απεφασίσθη ότι οι αεροπορικές εταιρίες και τα ταξιδιωτικά γραφεία (συμπεριλαμβανομένων και των λευκορωσικών) που επιφορτώνονται με την μεταφορά των προσφύγων θα μπούν στο στόχαστρο των Βρυξελλών, προσέθεσε δε ότι νέες οικονομικές κυρώσεις θα επιβληθούν στην Λευκορωσία. Ο Ευρωπαίος διπλωμάτης κατηγόρησε επίσης το Μινσκ ότι διευκολύνει τις προσπάθειες των  προσφύγων στην παραβίαση των πολωνικών, λιθουανικών και λετονικών  συνόρων με σκοπό την είσοδό τους στην Γερμανία.

Για ένα κριτικά σκεπτόμενο άτομο όλα αυτά τα ερωτήματα, οι απορίες  και κυρίως η έλλειψη συγκεκριμένων, απτών  πληροφοριών πέρασαν χωρίς πολύ σκέψη στο ευρωπαïκό κοινό. Ραδιόφωνο και τηλεόραση δεν αναφέρθηκαν π.χ. 1^ον) στην   διάψευση του Πούτιν ότι δεν είναι αυτός που ώθησε τον Λουκατσένκο σε απαράδεκτες ενέργειες με θύματα τους πρόσφυγες, 2^ον) ότι ο Ρώσος ηγέτης ελπίζει σε μια συνάντηση του Λουκατσένκο με τις γερμανικές αρχές και στην προώθηση μιας λύσεως που έγινε αντικείμενο τηλεφωνικής συνομιλίας με τον Μακρόν την παρελθούσα Τρίτη. Τέλος, εγνώσθη ότι ο Πούτιν συνέστησε στον Λευκορώσο γείτονά του να μην διακόψει την τροφοδοσία της Ευρώπης με το ρώσικο φωταέριο – γκάζι που η  ροή του διασχίζει το λευκορωσικό έδαφος.

Πώς εξηγείται όλη αυτή η φρενίτιδα των μέσων ενημερώσεως γύρω από την Λευκορωσία και τον ηγέτη της Λουκατσένκο; Έμπειροι παρατηρητές της παγκοσμίου σκακιέρας δεν αποκλείουν ότι σε αυτό το γεωπολιτικό παιχνίδι ο μείζων παράγων να είναι το φωταέριο – γκάζι. Οι τιμές του εκτινάσσονται στα ύψη και οι ενδιαφερόμενοι: Λευκορωσία, Ευρώπη, ΗΠΑ και Ρωσία προσπαθούν να επωφεληθούν όσο μπορούν περισσότερο αυτής της παρτίδος. Η πρώτη, που η μεταφορά από την Ρωσία αυτού του είδους ενέργειας διασχίζει το έδαφός της, αποβλέπει στην με όρους πώλησή του στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ με αντάλλαγμα την διαγραφή των κυρώσεων, τα  δε κράτη της Ε.Ε. στοχεύουν στην όσο το δυνατόν χαμηλότερη τιμή αγοράς του και, τέλος, η Μόσχα στο να χειρίζεται μόνη της την στρόφιγγα της ροής του φωτοαερίου μη επιθυμούσα να την κλείσει προς την Δύση. Παραφράζοντας τον γνωστό στίχο του Ελύτη «ο καθείς και τα όπλα του», θα λέγαμε ο καθείς και τα συμφέροντα του…