Στο 8ο Συνέδριο Καβαλιώτικων Μελετών που γίνεται αυτές τις μέρες στη Μεγάλη Λέσχη, συμμετείχε και ο πρώην πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αναστάσιος Μάνθος με εισήγησή του που είχε θέμα: “Το αποτύπωμα της οικογένειας Δ. Τόκκου στην Καβάλα”. Μ’ αυτήν την αφορμή οι συμπολίτες μας Βασίλης Λιόγκας και Θόδωρος Θεοδωρίδης απέστειλαν στον κ. Μάνθο την παρακάτω επιστολή:
Αξιότιμε κύριε Πρύτανη, Με αφορμή το συνέδριο τοπικής ιστορίας της Καβάλας στο οποίο συμμετέχετε τις προσεχείς μέρες αλλά κυρίως με αφορμή το θέμα της εισήγησής σας, θέλουμε να σας πληροφορήσουμε για τα παρακάτω:
Το εμβληματικό και μεγάλης αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας και σημασίας για την Καβάλα μέγαρο Τόκκου πρόκειται στο αμέσως προσεχές διάστημα να υποστεί μια σημαντική υποβάθμισή του ως διατηρητέου κτιρίου και έργου τέχνης με επακόλουθη απομείωση της πολιτιστικής, αρχιτεκτονικής, ιστορικής και οικονομικής αξίας του, έναν θανάσιμο τραυματισμό λόγω της ανέγερσης ακριβώς δίπλα, του Κειμηλιαρχείου της Ιεράς Μητροπόλεως Φιλίππων Νεαπόλεως και Θάσου.
Τα θέμα έλαβε το προηγούμενο χρονικό διάστημα μεγάλες διαστάσεις και απασχόλησε την τοπική κοινή γνώμη. Παρά τις καίριες παρεμβάσεις ειδικών επιστημόνων, εκλεκτών μελών της τοπικής κοινωνίας με βαθιά γνώση του θέματος και οι οποίοι επεσήμαναν σε όλους τους τόνους την ανεπανόρθωτη ζημιά που θα επιφέρει στο μέγαρο Τόκκου το υπό ανέγερση Κειμηλιαρχείο, η Μητρόπολη και προσωπικά ο Μητροπολίτης δεν μεταπείστηκαν και επιμένουν με τη σύμφωνη δυστυχώς γνώμη του Υπουργείου Πολιτισμού και των τοπικών αρχών.
Οι αρχαιολόγοι Χάιδω Κουκούλη[1], Μιχάλης Λυχούνας[2], Κώστας Τσουρής[3] και οι αρχιτέκτονες Αργύρης Μπακιρτζής[4], Σωτήρης Παναγόπουλος [5]και Γιάννης Νεστορίδης[6] αλλά και άλλοι επιστήμονες και πανεπιστημιακοί του ύψους του Τάση Παπαϊωάννου και Κωνσταντίνου Μανωλίδη[7], τόνισαν τον κίνδυνο να τραυματιστεί θανάσιμα όχι μόνον το μέγαρο Τόκκου αλλά και όλη η εικόνα της οδού Κύπρου όπου συγκεντρώνονται έξι μοναδικής αξίας κτίρια που έχουν χαρακτηριστεί με ειδικό νόμο ως “έργα τέχνης χρήζοντα ιδιαίτερης κρατικής προστασίας”.
Η ανέγερση του Κειμηλιαρχείου πέραν της ανεπανόρθωτης ζημιάς που θα επιφέρει στο μέγαρο Τόκκου και γενικότερα στον ευρύτερο περιβάλλοντα χώρο, εξωθεί και σε αποβολή τον ιστορικό Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών από την επί 65 χρόνια εμβληματική του έδρα.
Το διώροφο σήμερα κτίριο του Συνδέσμου, γνωστό ως Στέγη του ΣΦΓΤ κτίστηκε το 1958 από τον Σύλλογο Καπνεμπόρων και η χρήση ολόκληρου του ισογείου του παραχωρήθηκε το 1960 ΕΣΑΕΙ στον Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας και οι καπνέμποροι στέγασαν τα γραφεία τους στον όροφο.
Στις αρχές του 2003 αφού στο μεταξύ το καπνεμπόριο είχε παρακμάσει και ο Σύλλογος Καπνεμπόρων είχε από χρόνια διαλυθεί, συγγενείς και κληρονόμοι τους απανασύστησαν τον Σύλλογο με έναν αποκλειστκά σκοπό. Να παραχωρήσουν με δωρεά το κτίριο στην Μητρόπολη Φ.Ν.Θ.
Ο τότε μητροπολίτης, μακαριστός Προκόπιος, είχε δηλώσει κατηγορηματικά και σε όλους τους τόνους ότι ολόκληρο το ισόγειο θα παραμείνει στο σύνολό του στη χρήση του Συνδέσμου και η Μητρόπολη θα χρησιμοποιούσε μόνο τον όροφο για να στεγάσει το μουσείο βυζαντινών εικόνων και τη βιβλιοθήκη της Μητροπόλεως.
Δυστυχώς ο νέος μητροπολίτης αθέτησε την υπόσχεση του προκατόχου του και προχωρεί στην προσθήκη και άλλου ορόφου επί του υφιστάμενου κτιρίου, δημιουργώντας έναν τυφλό όγκο τριάμισυ ορόφων ύψους δεκατεσσάρων μέτρων που κυριολεκτικά θα εξαφανίσει και θα “θάψει” το μέγαρο Τόκκου, θα κλείσει ολοσχερώς την δυτική του πλευρά όπου υπάρχουν και λειτουργούν κανονικά δύο παράθυρα αλλά θα αλλοιώσει και όλα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που δίνουν τη μεγάλη ιστορική αξία του κτηρίου.
Κύριε Πρύτανη
Θα σας παρακαλούσαμε να λάβετε υπ’ όψιν σας στην εισήγησή σας όλα αυτά τα στοιχεία και τις πληροφορίες που σας παραθέσαμε με την επιστολή μας αυτή. Σας ευχαριστούμε
Θόδωρος Θεοδωρίδης, δημοσιογράφος
Βασίλης Λιόγκας, μηχανολόγος μηχανικός
Σημειώσεις – παραπομπές
[1] «Έχω καθήκον να διατυπώσω τις απόψεις μου…» – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
[2] Το ουσιώδες και ταυτόχρονα δροσερό κείμενο της αιώνιας έφηβης Χάϊδως Κουκούλη, ενός ανθρώπου που συνέδεσε τη ζωή της με την αρχαιολογία στην περιοχή και τη βόρεια Ελλάδα. Πέρα από την ισχύ των επιχειρημάτων της (είναι πολύ στενάχωρη ιστορία πως μια υπόθεση καλών προθέσεων – η έκθεση επιτέλους των κειμηλίων της Μητρόπολης – κατέληξε τόσο πικρά σε μιαν εξόχως άστοχη μελέτη αλλοίωσης του ωραιότερου δρόμου της πόλης και απειλή ενός ιστορικού φορέα της) το κείμενο γοητεύει με τη συγκρότηση και τη ροή του. Παλιάς κοπής αρχαιολόγοι με στιβαρή φιλολογική παιδεία και λογοτεχνικές αναζητήσεις! Να είναι γερή να μας προσφέρει και άλλα τέτοια!
[3] ΕΤΕΧΘΗ ΗΜΙΝ ΚΕΙΜΗΛΙΑΡΧΕΙΟΝ- Απορίες ενός λωτοφάγου – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
[4] Να γελάς και να κλαις: Σχόλιο του Αργύρη Μπακιρτζή – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
[5] Η ιστορία καταγράφει, κείμενο του Σωτήρη Παναγόπουλου – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
[6] Η άποψη του Γιάννη Νεστορίδη για το έργο της Ιεράς Μητρόπολης στο κτίριο της Στέγης – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
[7] Η εκδήλωση και η επόμενη γενική συνέλευση των μελών της Στέγης – Καβάλα, Πρωϊνή, Ραδιόφωνο, Εφημερίδα της Καβάλας, νέα, καβάλα ειδήσεις, μικρές αγγελίες
Ο κ. Αναστάσιος Μάνθος έλαβε την επιστολή και ευχαρίστησε του δύο συμπολίτες μας για την ενημέρωση. Στη διάρκεια της παρουσίασης της εργασίας του στο Συνέδριο και προφανώς σεβόμενος τους διοργανωτές, δεν έκανε κάποια αναφορά στο θέμα.
Ωστόσο ανέφερε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Τονίζοντας την μεγάλη αισθητική, αρχιτεκτονική και ιστορική αξία του μεγάρου Τόκκου είπε ότι ακόμη και η Μεγάλη Λέσχη που είναι ένα μοναδικής ομορφιάς κτήριο, καταδυναστεύει με τον όγκο του το αριστουργηματικό μέγαρο Τόκκου.
Θέλοντας δηλαδή να πει στην ουσία πόσο περισσότερο θα το τραυματίσει ο υπό ανέγερση τερατώδης λαμαρινένιος όγκος του Κειμηλιαρχείου. Δυστυχώς ο κ. πρύτανης -όπως και πολλοί άλλοι επιστήμονες- ομίλησε σε ώτα μη ακουόντων.
Θόδωρος Θεοδωρίδης
