06/05/2025
Το παγκόσμιο ποδόσφαιρο εκπέμπει περισσότερο CO2 από την Αυστρία. Ένα άρθρο του Luca Pisapia από το ενημερωτικό δελτίο Chicxulub.
| Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα στον κόσμο, από τις ελίτ σούπερ λίγκ των πλουσιότερων χωρών μέχρι τα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα ενός απομακρυσμένου, χαμένου νησιού στη μέση του Ειρηνικού Ωκεανού. Έχει ένα εκτιμώμενο παγκόσμιο κοινό άνω των τρεισήμισι δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Και σύμφωνα με μια έρευνα της Fifa στις αρχές της χιλιετίας, τριακόσια εκατομμύρια άνθρωποι το ασκούν σε πάνω από διακόσιες Χώρες. Και επειδή η Fifa αναγνωρίζει 211 Χώρες, τα Ηνωμένα Έθνη σταματούν στις 193. Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να φανταστεί κάποιος ότι, εφόσον το ποδόσφαιρο είναι το πιο διαδεδομένο άθλημα, είναι επίσης αυτό που παράγει τις υψηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, οι οποίες είναι επιβλαβείς για τον πλανήτη. Ακόμα κι αν περιοριστούμε σε τουρνουά υψηλού επιπέδου, αυτά που ακολουθούνται από μαζικά ταξίδια εκατομμυρίων οπαδών, δεκάδες χιλιάδες αγώνες παίζονται κάθε χρόνο. Μα αυτό δεν σημαίνει ότι το ποδόσφαιρο πρέπει απαραίτητα να ρυπαίνει, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να περιοριστεί ο αντίκτυπος της μπάλας στην παγκόσμια κλιματική κρίση. Και αυτοί οι τρόποι θα βοηθούσαν και το ποδόσφαιρο να επιστρέψει στους πραγματικούς του ιδιοκτήτες: τους οπαδούς. Μόνο που αυτοί δεν λαμβάνονται υπόψη, επειδή έρχονται σε αντίθεση με το νεοφιλελεύθερο δόγμα που μας διέπει. |
| Fifa και Uefa: πράσινες υποσχέσεις, αλλά το ποδόσφαιρο συνεχίζει να μολύνει |
| Για τουλάχιστον είκοσι χρόνια, η Fifa και η Uefa έχουν συμμετάσχει σε όλες τις πιθανές εκστρατείες για τη μείωση των εκπομπών και την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Και πάντα έλεγαν ότι τα τουρνουά τους θα γίνουν μηδενικών εκπομπών από το 2030. Ή το αργότερο από το 2040. Το 2024 η Uefa έχει μάλιστα λανσάρει τον δικό του Υπολογιστή Αποτυπώματος Άνθρακα Carbon Footprint Calculator για να βοηθήσει τους συλλόγους να διαχειριστούν τις δικές τους εκπομπές CO2. «Η αριθμομηχανή- ο υπολογιστής ενσαρκώνει τη φιλοδοξία μας να δείξουμε ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να αποτελέσει μέρος της λύσης στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των εκπομπών», εξήγησε η αντιπρόεδρος της Uefa, Λόρα ΜακΆλιστερ-Laura McAllister. Αλλά η αριθμομηχανή βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάπτυξης, για περισσότερα από δύο χρόνια. Και πάνω απ’ όλα δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό, σε τίποτα. Καταρχάς, επειδή περιορίζεται στην ανάλυση ορισμένων άμεσων εκπομπών, αλλά δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τις έμμεσες εκπομπές, υποβαθμίζοντας έτσι τους αριθμούς, παίζοντας έτσι προς τα κάτω με τα νούμερα. Και έπειτα διότι η Fifa και η Uefa, όπως όλες οι άλλες ηπειρωτικές ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες, κηρύττουν καλά και ασκούν κακά. Σχετικά με την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης και όχι μόνο, δεδομένης της έκδηλης περιφρόνησής τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα il loro manifesto disprezzo per i diritti umani. Έτσι, αφενός συμμετέχουν σε εκστρατείες για μηδενικές εκπομπές και αφετέρου υπογράφουν συμφωνίες χορηγίας με πολυεθνικές εταιρείες ορυκτών καυσίμων όπως η Saudi Aramco και η Gazprom. Ή με αεροπορικές εταιρείες που προκαλούν υψηλές εκπομπές ρύπων, εξαιρετικά ρυπογόνες, όπως η Emirates, η Etihad, η Qatar Airways και ούτω καθεξής. Ή, ακόμα χειρότερα, αυξάνουν τον αριθμό των αγώνων στις διοργανώσεις τους, των παιχνιδιών, από το Παγκόσμιο Κύπελλο μέχρι το Champions League. Ή ακόμη και εφευρίσκουν νέα τουρνουά όπως το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Όπου είναι σαφές ότι με την αύξηση των διεθνών αγώνων και τουρνουά, εκείνων όπου οι άνθρωποι ταξιδεύουν περισσότερο, οι εκπομπές αυξάνονται δραματικά. |
| Το ποδόσφαιρο ρυπαίνει όσο η Αυστρία: τα δεδομένα για τις παγκόσμιες εκπομπές |
| Είναι ήδη πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί η ποσότητα αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται παγκοσμίως από το ποδόσφαιρο. Μια έρευνα της Μια έρευνα της Earth με βάση τα περιορισμένα διαθέσιμα δεδομένα από την Fifa εκτιμά ότι η παγκόσμια ποδοσφαιρική βιομηχανία παράγει περισσότερους από 30 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα ισοδύναμου κάθε χρόνο. Περίπου οι συνολικές εκπομπές που παράγονται από μια αναπτυσσόμενη χώρα. Kάτι τεράστιο. Αλλά αυτά τα στοιχεία είναι πιθανώς ακόμη πολύ χαμηλά. Μια άλλη μελέτη του New Weather Institute και της Scientists for Global Responsibility, με τίτλο Βρώμικο Τάκλιν – το αυξανόμενο αποτύπωμα άνθρακα του ποδοσφαίρου, Dirty Tackle – the growing carbon footprint of football, στην πραγματικότητα πηγαίνει πολύ παραπέρα. Και ενώ ισχυρίζεται ότι δημοσιεύει υποτιμημένα στοιχεία, εξετάζει επίσης τις έμμεσες εκπομπές από την μπάλα, καταλήγοντας σε μια εκτίμηση περίπου 64-66 εκατομμυρίων τόνων CO2 ισοδύναμου στο έτος. Πάνω από το διπλάσιο. Αυτό σημαίνει ότι το ποδόσφαιρο παράγει τόσες εκπομπές κάθε χρόνο όσες παράγει η Αυστρία, μια ανεπτυγμένη, βιομηχανική χώρα στην καρδιά της Ευρώπης. Ή ότι εκπέμπει περίπου 60% περισσότερο από την Ουρουγουάη, το πρώτο έθνος που φιλοξένησε το Παγκόσμιο Κύπελλο. Ή, πάλι, ότι οι εκπομπές του είναι ίσες με εκείνες που προκύπτουν από την καύση 150 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου. Αυτός ο υπολογισμός οφείλεται στο γεγονός ότι η παρούσα έρευνα, για πρώτη φορά, εκτιμά τη ρύπανση που παράγεται από το ποδόσφαιρο λαμβάνοντας υπόψη και τις χορηγίες. Αυτές τις «εμπορικές συμφωνίες που διεγείρουν τη ζήτηση των καταναλωτών προωθώντας προϊόντα και τρόπους ζωής που προκαλούν υψηλή ρύπανση». Με τον ίδιο τρόπο που η χορηγία προϊόντων καπνού στον αθλητισμό ενθάρρυνε κάποτε το κάπνισμα. «Παρά τη μαζική απήχησή του και το παγκόσμιο κοινό του, το ποδόσφαιρο εξακολουθεί να αγωνίζεται να κατανοήσει τον πραγματικό περιβαλλοντικό του αντίκτυπο. Λόγω κατακερματισμένων δεδομένων και αποκλεισμού βασικών περιοχών του αποτυπώματος διοξειδίου του άνθρακα, ιδίως των εκπομπών από χορηγίες. Αυτή η έρευνα καταγράφει αδιάσειστα στοιχεία ότι το ποδόσφαιρο αποτελεί έναν σημαντικό ρυπαντή και η συμβολή του στην κλιματική αλλαγή αυξάνεται. Δείχνει επίσης ότι υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις πως οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων είναι προετοιμασμένοι να αξιολογήσουν επαρκώς το πρόβλημα της ρύπανσης του παιχνιδιού. «Για να μην μιλήσουμε για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων για τη μείωσή της», εξηγεί ο Στιούαρτ Πάρκινσον-Stuart Parkinson της οργάνωσης «Scientists for Global Responsibility», ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας Dirty Tackle. |
| Κατάρ 2022: Γιατί το Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν μια περιβαλλοντική καταστροφή |
| Σύμφωνα με την έρευνα της Earth, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι χορηγίες και οι παραληρηματικές δηλώσεις της Fifa και του προέδρου της, Τζάνι Ινφαντίνο-Gianni Infantino, πως η διοργάνωση θα ήταν «μηδενικών εκπομπών», το Παγκόσμιο Κύπελλο ανδρών του 2022 στο Κατάρ παρήγαγε περίπου 3,63 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Οι μεταφορές αντιπροσώπευαν το 52% του συνόλου (1,89 εκατομμύρια tCO2e). Ενώ η στέγαση παρήγαγε το 20% των συνολικών εκπομπών (728.404 tCO2e). Η κατασκευή προσωρινών (162.556 tCO2e) και μόνιμων (654.658 tCO2e) κατασκευών αντιπροσώπευε το 23% του συνόλου. Άλλοι παράγοντες που έχουν συμβάλει περιλαμβάνουν την εφοδιαστική, τα μέσα ενημέρωσης, τα υλικά και τα αγαθά, καθώς και την ηλεκτρική ενέργεια, τη θέρμανση και την ψύξη. Ωστόσο, σύμφωνα με την έρευνα Dirty Tackle του New Weather Institute και της Scientists for Global Responsibility, σε αυτές πρέπει να προστεθούν και οι συμφωνίες χορηγίας. Εκείνες που βρίσκονται ανάμεσα στο ποδόσφαιρο και τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως γράψαμε στο Valori, come abbiamo scritto su Valori είναι οι πιο κερδοφόρες. Αλλά κατά τον υπολογισμό των παραγόμενων εκπομπών, πρέπει να προστεθούν και άλλες ρυπογόνες εταιρείες, από αεροπλάνα μέχρι αυτοκινητοβιομηχανία. Μεταξύ των ρυπογόνων συνεργατών και χορηγών της Fifa για το Κατάρ 2022 εμφανίζονταν οι Hyundai-Kia, Qatar Airways, Qatar Energy, McDonald’s, Mengniu Dairy, Saudi Tourism Authority και Visit Las Vegas. Συμφωνίες χορηγίας που συνολικά ευθύνονται για εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου άνω των 16 εκατομμυρίων τόνων ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα. Για να γίνουμε κατανοητοί, η έρευνα αναφέρει ότι οι εκπομπές από έναν μόνο ποδοσφαιρικό αγώνα στο ανδρικό Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 στο Κατάρ ισοδυναμούν με εκείνες 40.000 αυτοκινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο που οδηγούνται για έναν ολόκληρο χρόνο. |
| Χορηγοί ορυκτών καυσίμων και αθλητικό ξέπλυμα-sportwashing [1]: Ποιος χρηματοδοτεί τη ρύπανση στο ποδόσφαιρο; |
| Αλλά το ζήτημα των χορηγών προφανώς αφορά και τους συλλόγους. Αρκεί να δεις έναν αγώνα του Champions League για να καταλάβεις ότι οι περισσότερες ομάδες παίζουν με χορηγούς αεροπορικών εταιρειών. Συνεπώς η έρευνα υπολόγισε ότι οι τέσσερις μεγαλύτερες συμφωνίες χορηγίας μεταξύ ευρωπαϊκών συλλόγων και αεροπορικών εταιρειών το 2023 (Παρί Σεν Ζερμέν, Ρεάλ Μαδρίτης, Μάντσεστερ Σίτι και Άρσεναλ, με την Μίλαν στην πέμπτη θέση) ήταν από κοινού υπεύθυνες για εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου άνω των 8 εκατομμυρίων τόνων CO2 ισοδύναμου. Για να μην αναφέρουμε τις ομοσπονδίες και τα πρωταθλήματα. Η αεροπορική εταιρεία Lufthansa είναι ο ιστορικός χορηγός της γερμανικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και της εθνικής ομάδας. Και από τον ιούλιο, η Serie A χρηματοδοτείται από την Enilive, σε μια γιγαντιαία επιχείρηση αθλητικού ξεπλύματος για την οποία γράψαμε στο Valori gigantesca operazione di sportwashing di cui abbiamo scritto su Valori. Ας επιστρέψουμε όμως στη Fifa και τα υπέροχα προγράμματά της για τη μείωση των εκπομπών. Αμέσως μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 στο Κατάρ, η Fifa υπέγραψε τετραετή συμφωνία χορηγίας αξίας περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως με τη Saudi Aramco, τη μεγαλύτερη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου στον κόσμο. Αυτό συνέβη, συμπτωματικά, λίγους μήνες αφότου η Σαουδική Αραβία κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2034. Η Saudi Aramco από μόνη της ευθύνεται για το 4,5% του παγκόσμιου ετήσιου προϋπολογισμού εκπομπών που διατίθεται βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού, όπως αναφέρει ο Guardian, come riporta il Guardian. Και ποιος βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε αυτή την ιδιαίτερη και ατυχή κατάταξη; Μα προφανώς η Gazprom, η οποία, εκτός από τη χορηγία του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2018 στη Ρωσία, ήταν ο κύριος χορηγός της Uefa και του Champions League εδώ και χρόνια. |
| Ταξίδια και εκτός έδρας αγώνες στο ποδόσφαιρο: το (πραγματικό) βάρος των εκπομπών |
| Αλλά δεν τελειώνει εκεί. Διότι, αν η UEFA αποφάσισε να επεκτείνει το Champions League και να διπλασιάσει τον αριθμό των παιχνιδιών και των εκτός έδρας αγώνων που θα διεξαχθούν στην Ευρώπη, η FIFA προχώρησε ένα βήμα παραπέρα. Εφηύρε το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων για 32 ομάδες και 63 αγώνες. Η πρώτη έκδοση αυτό το καλοκαίρι στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε διάφορες τοποθεσίες από τη Νέα Υόρκη μέχρι το Λος Άντζελες. Και όχι μόνο αυτό. για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026, αποφάσισε όντως να αυξήσει τον αριθμό των ομάδων από 32 σε 48 και τον αριθμό των αγώνων από 64 σε 104, απλώς για να αυξήσει λίγο τις εκπομπές ρύπων. Αλλά ίσως αυτό να μην ήταν αρκετό και έτσι αποφάσισε επίσης ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026, όπως και αυτό του 2030, δεν θα διεξαχθεί σε μία μόνο Χώρα αλλά σε διαφορετικές τοποθεσίες όσο το δυνατόν πιο μακριά μεταξύ τους. Τρεις Χώρες στην πρώτη περίπτωση: Μεξικό, Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδάς. Και πέντε στη δεύτερη: Ισπανία, Πορτογαλία, Μαρόκο, Αργεντινή και Ουρουγουάη. Έτσι, θα υπάρχει η βεβαιότητα της αύξησης των αποστάσεων και των αεροπορικών ταξιδιών. Και ως εκ τούτου, η ρύπανση και οι εκπομπές που παράγονται. Σε πείσμα του μηδενικού καθαρού αποτελέσματος. Χωρίς να υπολογίζονται οι χορηγίες, οι δραστηριότητες που συμβάλλουν περισσότερο στη ρύπανση που προκαλεί το ποδόσφαιρο είναι στην πραγματικότητα οι μετακινήσεις ομάδων και θεατών για τους αγώνες. Όπως εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης Dirty Tackle: «Βρήκαμε ισχυρές ενδείξεις ότι η επέκταση των διεθνών ποδοσφαιρικών τουρνουά και η επακόλουθη αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών αυξάνουν τις εκπομπές». Σχεδόν όλες αυτές οι εκπομπές οφείλονται στις δραστηριότητες διεθνών διοργανώσεων και ελίτ εθνικών πρωταθλημάτων, από την Premier League στην Bundesliga, μέχρι και τη Serie A. Αυτές, από μόνες τους, ευθύνονται για το 93% των συνολικών εκπομπών που παράγονται από το ποδόσφαιρο. Μια έρευνα του Bbc του 2023 προέβλεπε ότι το διογκωμένο πρόγραμμα αγώνων θα είχε οδηγήσει τις ομάδες και τους οπαδούς να πετούν περίπου 3,2 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα κατά τη διάρκεια της σεζόν 2024-25. Μια σημαντική αύξηση σε σχέση με τα 2,4 δισεκατομμύρια το 2022-23. Στοιχεία που ισοδυναμούν με 4 χιλιάδες ταξίδια μετ’ επιστροφής στη Σελήνη. Και αυτό μεταφράζεται στην απελευθέρωση σχεδόν μισού εκατομμυρίου τόνων αερίων του θερμοκηπίου που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Αν τα ταξίδια των οπαδών σε εκτός έδρας αγώνες, με αυτοκίνητο, λεωφορείο και αεροπλάνο, παράγουν λίγο λιγότερο από τις μισές εκπομπές που παράγονται από το ποδοσφαιρικό σύστημα, και τα ταξίδια των συλλόγων δεν αστειεύονται. όπως γράψαμε στο Valori υπάρχουν παραδείγματα που θα ήταν γελοία αν δεν ήταν τραγικά. Όπως η Παρί Σεν Ζερμέν, η οποία, για να πάει σε εκτός έδρας αγώνα, πετάει στη Ναντ, 300 χιλιόμετρα μακριά και σε απόσταση μιάμισης ώρας με το τρένο. Ή η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που πετάει για Λέστερ και η Άρσεναλ που πετάει για Νόριτς. Πτήσεις που διήρκησαν λιγότερο από ένα τέταρτο της ώρας. Μια έρευνα του περασμένου έτους του Josimar αφηγούνταν μετά πώς η Τότεναμ και η Νιούκαστλ χρησιμοποίησαν ιδιωτικά αεροπλάνα για άσκοπες φιλικές αναμετρήσεις. Και πράγματι, το ζήτημα των φιλικών αγώνων που παίζουν οι σύλλογοι το καλοκαίρι, από τη Νοτιοανατολική Ασία έως τη Βόρεια Αμερική, καθίσταται παράλογο. Ενώ από τη μία πλευρά οι σύλλογοι παίρνουν το αεροπλάνο για ελάχιστες αποστάσεις όταν υπάρχουν απαραίτητα ταξίδια πρωταθλήματος, από την άλλη το καλοκαίρι διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα για αγώνες που δεν είναι καθόλου απαραίτητοι. Σχετικά, μια έρευνα του Play the Game μιλά για εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα που έχει διανύσει κάθε σύλλογος. Και εκατοντάδες tCO2e εκπέμπονται από τον καθένα κάθε καλοκαίρι. Εδώ η ευθύνη προφανώς βαρύνει τους μεμονωμένους συλλόγους, αλλά τα πρωταθλήματα και οι ομοσπονδίες θα μπορούσαν και θα έπρεπε να κάνουν κάτι. |
| Λιγότεροι αγώνες και στάδια: λύσεις για ένα λιγότερο ρυπογόνο ποδόσφαιρο (και ετούτο θα μπορούσε να δώσει το ποδόσφαιρο πίσω στους οπαδούς) |
| Οι λύσεις θα πρέπει να ξεκινήσουν από εδώ. Αντί να επεκτείνονται τα τουρνουά, όσον αφορά τον αριθμό των διαγωνισμών, των αγώνων και των χιλιομέτρων που πρέπει να καλυφθούν, όλα θα πρέπει να μειωθούν. Η μείωση του αριθμού των παιχνιδιών και των ταξιδιών θα ωφελούσε επίσης την ευημερία, την καλή κατάσταση των παικτών. Και γιατί όχι, την ελκυστικότητα των αγώνων, οι οποίοι σε ένα ολοένα και πιο υπερτροφικό και τεταμένο ημερολόγιο κινδυνεύουν να γίνουν όλο και λιγότερο συναρπαστικοί. Οι μεμονωμένοι σύλλογοι θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη γι’ αυτό, να δουν την περίπτωση των άχρηστων καλοκαιρινών φιλικών αγώνων, αλλά πάνω απ’ όλα θα πρέπει να παρέμβουν η FIFA και η UEFA. Και οι άλλες ηπειρωτικές ομοσπονδίες και ενώσεις. Προς το παρόν, στην πραγματικότητα, οι παρεμβάσεις τους πηγαίνουν όλες προς τη λάθος κατεύθυνση. Η μείωση του αριθμού των αγώνων και των διοργανώσεων θα επηρεάσει επίσης το ζήτημα της κατασκευής νέων σταδίων. Ή την ανακαίνιση των υπαρχόντων. Σύμφωνα με την έρευνα της Dirty Tackle, η κατασκευή και η ανακαίνιση των εγκαταστάσεων ευθύνονται για το 12% των συνολικών εκπομπών που παράγονται από το ποδόσφαιρο. Μια εκτίμηση προφανώς φτιαγμένη προς τα κάτω, δεδομένου ότι, όπως η FIFA και η UEFA χρησιμοποιούν τις πονηρές αποζημιώσεις της αγοράς πιστώσεων άνθρακα για να μειώσουν τις εκπομπές των τουρνουά τους, το ίδιο κάνει και ο κατασκευαστικός κλάδος. Εδώ, οι αποζημιώσεις πηγαίνουν προς την μεγαλύτερη, προς τα πάνω. Και όπως είδαμε στην παραδειγματική περίπτωση της κατεδάφισης ή της ανακατασκευής του σταδίου Σαν Σίρο, della demolizione o della ricostruzione dello stadio di San Siro, είναι σαφές ότι παρά τα πολλά ωραία λόγια και τα πράσινα σχέδια που τα συνοδεύουν, τα σχέδια για την κατασκευή νέων τσιμεντένιων τεράτων είναι επιβλαβή. Σχεδόν πάντα πρόκειται για καθαρές λειτουργίες greenwashing, ξεπλύματος. Υπάρχουν πράγματι πολύ λίγα ενάρετα παραδείγματα: ένα από αυτά, παρά όλες τις αντιφάσεις του, είναι σίγουρα αυτό του Forest Green pur con tutte le sue contraddizioni, è sicuramente quello del Forest Green. Το ζήτημα των μετακινήσεων-ταξιδιών και των σταδίων ανοίγει επίσης ένα άλλο, γενικότερο ερώτημα, αυτό του τέλους του ποδοσφαίρου ως συνδετικού ιστού της κοινότητας. Όπως έχει αναφερθεί αρκετές φορές στο Valori, οι νεοφιλελεύθεροι μετασχηματισμοί του ποδοσφαίρου το έχουν καταστήσει ένα καταναλωτικό προϊόν ολοένα και πιο απομακρυσμένο από τις τοπικές κοινότητες. Ξεκινώντας από τις πολύ υψηλές τιμές των εισιτηρίων για τους αγώνες, με τα νέα γήπεδα που κατασκευάζονται έχοντας τη σκέψη στα πολυτελή θεωρεία για τους πελάτες και όχι την υποστήριξη των οπαδών. Μέχρι τα νέα όρια του merchandising, πολύ ρυπογόνο, με τρίτα και τέταρτα μπλουζάκια-φανέλες σχεδιασμένα να εισβάλουν σε μια μακρινή αγορά μόδας, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την υποστήριξη της ομάδας. Μια λύση σε αυτά τα προβλήματα, καθώς και σε εκείνα της ρύπανσης, θα μπορούσε να είναι – όπως προτείνεται από την έρευνα του New Weather Institute και της οργάνωσης Scientists for Global Responsibility – η επικέντρωση των πωλήσεων εισιτηρίων στους τοπικούς οπαδούς. Προφανώς σε ελεγχόμενες τιμές. Και, άλλο τόσο προφανώς, αυτό δεν θα συμβεί ποτέ. Τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, το ζήτημα των χορηγιών. Όπως γράφει το Dirty Tackle, «θα πρέπει να υπάρξει μια ταχεία σταδιακή κατάργηση όλων των συμφωνιών χορηγίας ποδοσφαίρου με εταιρείες που ρυπαίνουν έντονα. Ο τερματισμός των συμφωνιών με εταιρείες ορυκτών καυσίμων, αεροπορικές εταιρείες και κατασκευαστές SUV θα πρέπει να αποτελεί ιδιαίτερη προτεραιότητα. Η FIFA, οι έξι ηπειρωτικές συνομοσπονδίες και οι κορυφαίοι σύλλογοι πρέπει να αναλάβουν ηγετικό ρόλο. Ένα ταχύ σχέδιο σταδιακής κατάργησης θα πρέπει να αποτελεί μια προϋπόθεση για την είσοδο της ομάδας σε υψηλού επιπέδου διοργανώσεις. οι νέες συμφωνίες με εταιρείες χαμηλών εκπομπών CO2 θα πρέπει γρήγορα να γίνουν ο κανόνας». Αλλά ακόμη και εδώ, στον ύστερο καπιταλισμό, όπου η ελευθερία διέλευσης των συνόρων προορίζεται για αγαθά και όχι για ανθρώπους, όπου η ελευθερία (εννούμενη ως δυνατότητα) της φροντίδας και της εκπαίδευσης απουσιάζει, η μόνη ελευθερία που μας δίνεται, η ελευθερία της επιχειρηματικότητας και του εμπορίου, θα απέτρεπε κάθε πιθανό περιορισμό. Το ποδόσφαιρο, όπως έχει πλέον εννοιολογηθεί τώρα, εντός του νεοφιλελεύθερου συστήματος, είναι καταδικασμένο να μολύνει όλο και περισσότερο. |
[1] Το αθλητικό ξέπλυμα είναι η χρήση του αθλητισμού για την απομάκρυνση της προσοχής του κοινού από ανήθικη συμπεριφορά. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι η βελτίωση της φήμης της παραβατικής οντότητας, χρησιμοποιώντας την τεράστια δημοτικότητα του αθλητισμού για να «ξεπλύνει» την κακή δημοσιότητα.
Μιχάλης Μίκε’ Μαυρόπουλος La Bottega del Barbieri
