Τάνια, η αντάρτισσα που πέθανε με τον Τσε

Η Haydée Tamara Bunke Bider, γνωστή ως Τάνια η Αντάρτισσα, σκοτώθηκε στα 29 της χρόνια την 31η Αυγούστου του 1967, στο Ρίο Γκράντε στη Βολιβία, ενώ μάχονταν στο απόσπασμα του Joaquín, που ήταν μέρος του Απελευθερωτικού Στρατού του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα.

Λέγεται ότι όταν ο Τσε ενημερώθηκε για τον θάνατο της, ένιωσε τη θλιβερή είδηση σαν να είχε χάσει τον γιό του. Η Haydée Tamara Bunke Bier γεννήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 1937 στο Μπουένος Άιρες, από μια κομμουνιστική οικογένεια που είχε διαφύγει από τον ναζισμό.

Το 1952 με την πτώση του ναζισμού επιστρέφει πίσω με την οικογένεια στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας και σπουδάζει στο σχολείο «Clara Zetkin». Το 1956, μετακόμισε στο Βερολίνο και άρχισε να εργάζεται στο Υπουργείο Εξωτερικών και αργότερα στην Ομοσπονδία της Ελεύθερης Γερμανικής Νεολαίας. Συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Humbolt και εργάστηκε ως διερμηνέας.

Γράφει ο Daniele Ceccarini πως Είναι τα χρόνια της κουβανικής Επανάστασης και το 1960 γνωρίζει τον Τσε. Το 1961 εργάζεται για τις ξένες αντιπροσωπείες που επισκέπτονται το Ινστιτούτο Φιλίας των Λαών, στο Υπουργείο Παιδείας, στην Ομοσπονδία των Γυναικών της Κούβας, στις Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Επανάστασης.

Την άνοιξη του 1964, στην Τάνια έχει ανατεθεί μια ειδική αποστολή: να διεισδύσει στην κοινωνία της Βολιβίας και να συγκεντρώσει πληροφορίες σχετικά με την πολιτική ελίτ της Βολιβίας και των ένοπλων δυνάμεων της.

Ο Benigno διηγείται πώς, λίγο μετά την άφιξή της στη Λα Παζ, έμαθε ότι ο γιος του αρχηγού του στρατού, του στρατηγού Alfredo Ovando Candia, σχεδίαζε να σπουδάσει στη Γερμανία. Αφού ανακάλυψε που ζούσε ο στρατηγός, νοίκιασε ένα δωμάτιο κοντά στο σπίτι του και έβαλε μια πινακίδα όπου έγραψε «μαθήματα Γερμανικών»

Το τέχνασμα λειτούργησε και άρχισε να διδάσκει γερμανικά στο γιο του στρατηγού και μέσω αυτού να γνωρίζει όλη την υψηλή κοινωνία της Βολιβίας. Χρησιμοποιώντας την ιστορία πως βρίσκονταν στη Βολιβία για να μελετήσει τη λαογραφία, ταξιδεύει σε όλη τη χώρα για να κατανοήσει τη λαϊκή διάθεση.

Πραγματοποιεί ένα γάμο της διευκόλυνσης με ένα νεαρό φοιτητή για να αποκτήσει την υπηκοότητα της Βολιβίας. Κύριος στόχος της ήταν να κατασκοπεύσει την πολιτική και στρατιωτική ελίτ της χώρας. Γνωρίζει τον Barrientos και πηγαίνει διακοπές μαζί του στο Περού.

Όταν ο Barrientos έντονα αντι-κομμουνιστής ανακαλύπτει, μέσω λιποτακτών, ότι η Τάνια ήταν μια αντάρτης γίνεται έξαλλος και αυτή αναγκάζεται να εγκαταλείψει την αστική μεταμφίεση και ενώνεται με την ομάδα του Τσε.

Τον Απρίλιο του 1967, η επαναστατική ομάδα έχει μειωθεί σε μερικές δεκάδες μαχητών. Για μεγαλύτερη ευκολία κινήσεων οι αντάρτες χωρίζονται σε δύο φάλαγγες. Η Τάνια, η οποία έπασχε από υψηλό πυρετό και ένα πόδι τραυματισμένο, παραμένει στην οπισθοφυλακή με 16 άλλους μαχητές που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ενώ ο Γκεβάρα, ο Benigno και οι άλλοι προχωρούν προς τα εμπρός.

Στις 31 Αυγούστου 1967 το απόσπασμα έπεσε σε ενέδρα και Τάνια σκοτώθηκε. Το έτος πριν από τον θάνατο της η Τάνια είχε γράψει ένα ποίημα: «Το όνομά μου θα ξεχαστεί μια ημέρα και δεν θα παραμείνει τίποτα στη Γη να με θυμίζει».

Σήμερα, εκτός από τα βιβλία και τις ταινίες γι’ αυτήν, το όνομά της είναι πλέον χαραγμένο δίπλα σε εκείνο του Τσε Γκεβάρα, κοντά στο γιγαντιαίο μαυσωλείο που χτίστηκε προς τιμήν του στην Κούβα.

Η καλύτερη ανάμνηση για την Τάνια γράφτηκε στο Camiri, πόλη της Βολιβίας, του διαμερίσματος της Santa Cruz, από τον Arnulfo Peña δημοσιογράφο και ποιητή, με τη δημοσίευση ενός παραμυθιού για ένα λουλούδι που γεννιόταν στο Ρίο Γκράντε. Με το παραμύθι, διηγούνταν την ιστορία της Τάνια της Guerrigliera. Η βολιβιανή δικτατορία δεν συγχώρεσε τον ποιητή και ο ArnulfoPeña πλήρωσε με τη ζωή του αυτή την ιστορία: βασανίστηκε, τον σκότωσαν και έκαψαν όλα τα ποιήματά του.

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος

Να ένα τραγούδι αφιερωμένο σε αυτήν: