20 Δεκεμβρίου 1973: Η ΕΤΑ εκτελεί τον Carrero Blanco

Ήδη εδώ και πολλά χρόνια, η φασιστική δικτατορία του Francisco Franco συνταράσσεται από μεγάλη κοινωνική δυσαρέσκεια, που βρίσκει στις εργατικές κινητοποιήσεις την βαλβίδα εκτόνωσης ενάντια εκείνου που έχει καταστεί το πιο μακροχρόνιο καθεστώς που οδηγείται από ένα εκτελεστικό διακηρυγμένα αντιδραστικό και συντηρητικό.

Η αφήγηση εκείνων των χρόνων, που προπαγανδίζονταν από το καθεστώς, μιλούσε πράγματι για μια αυξανόμενη ανοχή σε σχέση με τις κοινωνικές συγκρούσεις, σε μια οπτική που σαν στόχο είχε να καθαρίσει την ισπανική κυβέρνηση από την ανάμνηση, ακόμη πολύ ζωντανή, της φρίκης που τα εθνικοσοσιαλιστικά καθεστώτα είχαν διαπράξει στη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Αντιθέτως όμως, ο Φράνκο αποφασίζει να εξαπολύσει σκληρή καταστολή ενάντια σε όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους, επικεντρώνοντας με ιδιαίτερο τρόπο όλη του την μανία ενάντια στον βασκικό λαό στην Euskal Herria. Από το 1961 μέχρι το θάνατο του Caudillo, τον Νοέμβριο του 1975, η χώρα των Βάσκων περιέρχεται 9 φορές κάτω από κατάσταση ανάγκης μέσα σε ούτε 13 χρόνια, ζώντας ένα σύνολο 4 χρόνων και δύο μηνών σε κατάσταση ολοκληρωτικής κατάλυσης οποιουδήποτε θεμελιώδους πολιτικού δικαιώματος, με μια εξουσία ζωής και θανάτου στα χέρια των Δυνάμεων Ασφαλείας του Κράτους.

Είναι μέσα σε αυτό το κλίμα που η Euskadi Ta Askatasuna, που προέρχεται από την μεγάλη δίκη στο Μπούργκος και από τις πρώτες μεγάλες νίκες που κατάφερε να πετύχει σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο, αποφασίζει να εκτελέσει τον διάδοχο που ο Φράνκο έχει ορίσει, τον ναύαρχο Luis Carrero Blanco.

Η επιχείρηση, που ονομάζεται «Ogro» , ‘δράκοντας’ στα ελληνικά, από το παρατσούκλι του νέου Ισπανού προέδρου, διαρκεί σχεδόν εννέα μήνες προετοιμασίας και φέρει την υπογραφή του
«Commando Txikia» της ETA.

Οι τέσσερις νεαροί βάσκοι στους οποίους έχουν εμπιστευτεί την επιχείρηση ξεκινούν να παρακολουθούν τις κινήσεις του ναυάρχου τον Απρίλιο του ’73, έχοντας νοικιάσει ένα ημί υπόγειο στο νο 104 της calle Coello στην Madrid, όπου προσποιούνται πως επιτελούν το επάγγελμα του γλύπτη. Στην πραγματικότητα η αρχική ιδέα ήταν να απαγάγουν τον Καρρέρο Μπλάνκο για να ζητήσουν αντάλλαγμα την απελευθέρωση κάποιων πολιτικών κρατουμένων, όταν όμως τον Ιούλιο ο ναύαρχος έγινε ο αρχηγός της κυβέρνησης, η φρουρά του δυνάμωσε και το σχέδιο απαγωγής εγκαταλείφθηκε.

Μιας και από το σπίτι του στην οδό Hermanos Becquer, l’almirante όπως τον φώναζαν συνήθιζε να ακολουθεί την ίδια διαδρομή με το αυτοκίνητο μέχρι την εκκλησία του S. Francisco de Borjadicalle de Serrano μπροστά στην αμερικανική πρεσβεία, για να επιστρέψει πάλι ακολουθώντας την ίδια διαδρομή, η ΕΤΑ αποφασίζει πως για να τον σκοτώσουν ο καλύτερος τρόπος είναι με ανατίναξη.

Η δουλειά όμως αποδεικνύεται αργή και δαπανηρή, απ’ τη στιγμή που χρειάζεται η προσήλωση την ίδια στιγμή όλων των μελών της ομάδας στο σκάψιμο ενός τούνελ οκτώ μέτρων, από το σπίτι μέχρι τη μέση του δρόμου, με μια επέκταση τριών μέτρων σε σχήμα Τ. Την ώρα που ο ένας σκάβει, ο άλλος περνάει το χώμα στον από πίσω που το γεμίζει σε σακούλες πλαστικές και ο τέταρτος τις τακτοποιεί στο διαμέρισμα. Πρέπει στη συνέχεια να στηρίξουν το τούνελ και ετοιμάσουν τον δυναμίτη σε τρία πακέτα των δεκαπέντε κιλών το καθένα, έτοιμα να εκραγούν ταυτόχρονα με ηλεκτρικό καλώδιο. Ένα άλλο πρόβλημα είναι εκείνο του να απομακρύνουν τον διακόπτη που θα οδηγήσει όλη την έκρηξη όσο το δυνατόν περισσότερο, για να δώσει δυνατότητα στην απομάκρυνση. Γι αυτό προβλέπεται ένα ακόμη καλώδιο που βγαίνοντας απ’ το παράθυρο συνεχίζει στο ύψος του πρώτου ορόφου μέχρι τη διασταύρωση με την calle Diego de Leon, σε 50 μέτρα περίπου.

Η επιχείρηση που προβλέπεται για τις 19 Δεκεμβρίου, μεταφέρεται για την επομένη. Λίγο πριν την ορισμένη ώρα, ένας απ’ τους ‘γλύπτες’ παρκάρει, σε δεύτερη σειρά στο ύψος του τούνελ, ένα «Morris» γεμάτο δυναμίτη με τον τριπλό σκοπό να δυναμώσει την έκρηξη, να αναγκάσει το αυτοκίνητο του Carrero Blanco να περάσει από τη μέση του δρόμου και να δώσει σημάδι σε έναν παρατηρητή τοποθετημένο στην γωνία Coello-Leon [ ο πυροκροτητής, που τροφοδοτείται από τρεις μπαταρίες στη σειρά, έχει τοποθετηθεί πίσω από την γωνία και οι υπεύθυνοι, μασκαρεμένοι εργάτες της ηλεκτρικής υπηρεσίας, δεν βλέπουν την οδό Coello). Όταν το αυτοκίνητο του ναύαρχου φτάνει στην ιδανική ζώνη, με το σημάδι που ορίστηκε η ηλεκτρική σύνδεση τινάζει στον αέρα το αυτοκίνητο.

Πετούν για έξι ορόφους, περνούνε πάνω από την οροφή ενός κτιρίου και καταλήγουν σε εσωτερικό μπαλκόνι στον τρίτο όροφο. Οι φύλακές του, που κατέβηκαν σε κακά χάλια απ’ το αυτοκίνητο συνοδείας που κατέληξε πάνω σε ένα τοίχο, για πολύ ώρα δεν αντιλαμβάνονται τι έχει συμβεί, την ώρα που οι τέσσερις μαχητές «etarras» έχουν όλο τον χρόνο να φύγουν με την ησυχία τους από την πρωτεύουσα.

Τις επόμενες μέρες, το Κομουνιστικό κόμμα και διάφορες συνιστώσες της αντιφρανκιστικής και δημοκρατικής αντιπολίτευσης, μιλούσαν για προβοκάτσια, για πιθανή πράξη
«ultrà» φασιστών, μετά, εμπρός στην ανάληψη ευθύνης της επίθεσης από την ΕΤΑ, για ανεύθυνη πράξη που θα έπαιζε το παιχνίδι του καθεστώτος. Η αλήθεια ήταν πως όλος ο ισπανικός λαός, και όχι μοναχά οι κάτοικοι της Euskal Herria, ήταν πολύ ευτυχισμένοι για τον θάνατο αυτού που, σε όλες τις επιδράσεις, είχε αποδείξει πως είναι τέλειος συνεχιστής των πολιτικών του φρανκικού καθεστώτος.

Τη θέση του στην κυβέρνηση πήρε ο Carlos Arias Navarro, απλώνοντας σε όλους τους χώρους την εντύπωση πως βρίσκονταν πριν από μια αλλαγή καθεστώτος. Η αλήθεια ήταν πως για να επιβιώσει το καθεστώς, έπρεπε να αλλάξει μορφή, ενώ η βασκική πατριωτική αριστερά διαισθάνθηκε πως βρίσκονταν μπρος σε μια αυτο-μεταρρύθμιση προς μια συνταγματική δημοκρατία ‘με όρια’, αποφεύγοντας έτσι την πιθανότητα ένοπλης λαϊκής εξέγερσης.

Η 20η Δεκεμβρίου 1973 ήταν μια πέμπτη. Περίπου στις 9.30 το πρωί, ο αιδεσιμότατος πατέρας Turpin διάβαζε ως συνήθως την ιερά σύνοψη στο μοναστήρι των ιησουϊτών που βρίσκεται στην calle Claudio Coello στη Μαδρίτη, όταν ξαφνικά από το παράθυρο του, που βρίσκεται σε έναν από τους επάνω ορόφους του κτηρίου, είδε να ανεβαίνει προς τον ουρανό ένα μαύρο αυτοκίνητο.

Ήταν το θωρακισμένο Dodge Dart του ναυάρχου Louis Carrero Blanco, επικεφαλής της κυβέρνησης και πιστότατου του δικτάτορα Francisco Franco. Μια έκρηξη περίπου ογδόντα κιλών Goma 2 (ένα ζελατινώδες μείγμα που χρησιμοποιείται ευρέως στα ορυχεία της Ισπανίας) που τοποθετήθηκε από έναν κομάντο της Εta σε μια σήραγγα που σκάφτηκε κάτω από το δρόμο τον είχε στείλει με το αυτοκίνητό του και τους δύο σωματοφύλακες προς τον ουρανό, 35 μέτρα πάνω από την οροφή του μοναστηριού, προσγειώνοντας τον σε μια ταράτσα στην απέναντι πλευρά του κτηρίου.

Ο Carrero Blanco έπρεπε αρχικά να απαχθεί για να ζητηθεί μια ανταλλαγή κρατουμένων, αλλά ένα ατύχημα έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια του σπιτιού όπου έπρεπε να κρυφτεί. Οι ιδιοκτήτες του διαμερίσματος συνειδητοποίησαν ότι ο ενοικιαστής ήταν βάσκος, μια κατάσταση που ώθησε τους κομάντο να εγκαταλείψουν το σχέδιο.

Εκείνο το πρωί ξεκινούσε η δίκη (η οποία πέρασε στην ιστορία ως δίκη 1001) εναντίον εννέα συνδικαλιστών των Comisiones obreras (συνδικάτο κομμουνιστικής έμπνευσης), κατηγορούμενων για «ανατρεπτικές δραστηριότητες». Η ακρόαση διακόπηκε αμέσως μόλις έφτασαν τα νέα.

Ο Carrero Blanco, με το παρατσούκλι «Ogro», ‘Δράκος’, λόγω της εμφάνισής του, ήταν ένας βασικός παράγοντας της φρανκικής δικτατορίας, όπως έγραψε η Eτα στην επίσημη ανάληψη ευθύνης που κυκλοφόρησε περίπου στις 9 μ.μ. την ίδια ημέρα: «Ο Luis Carrero Blanco (…) ήταν μια φιγούρα κλειδί του φρανκικού συστήματος, ο εγγυητής της συνέχειας και της σταθερότητάς του · με την εξάλειψη του θα ενταθούν οι εντάσεις που έφεραν αντίθετες τις διαφορετικές τάσεις του φασιστικού καθεστώτος του Φράνκο θέτοντας σε κίνδυνο την εξουσία». Η Eta είχε δίκιο, η ανάληψη στους ουρανούς του Carrero Blanco ήταν ένα πολύ σκληρό πλήγμα για το φρανκικό καθεστώς που επιτάχυνε την παρακμή του.

Mιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος