Γουέστερν, εμπορευματοποίηση και ινδιάνικη αντίσταση, μέρος δεύτερο

ΔΕΥΤΕΡΟ ΗΜΙΧΡΟΝΟ: WASHITA και LITTLE BIGHORN (Piccolograndeuomo, μεγάλο ανθρωπάκι)

Στην πραγματικότητα, ο αρχηγός Μαύρη Χύτρα (βασικά ένας ειρηνιστής, πρόθυμος όχι μόνο για διάλογο, αλλά και για συμβιβασμούς με τον εισβολέα) γλίτωσε τη σφαγή (μαζί με τον Μικρό Μανδύα, τον μετέπειτα “ascaro” του Custer, ινδιάνο που προσχώρησε στους μπλε). Έτσι και κάποιοι Arapaho (Αριστερό χέρι, No-ta-neee…). Ωστόσο, ήταν γραμμένο στη μοίρα του πως έπρεπε να χαθεί μαζί με άλλους επιζώντες στη σφαγή της Washita τέσσερα χρόνια αργότερα (27 νοεμβρίου 1868). Αυτή η επιχείρηση διεξήχθη από τον «στρατηγό» Κάστερ. Αυτή η δεύτερη σφαγή που υπέστησαν οι Σεγιέν (πάλι και Arapaho, που επενέβησαν για να σώσουν μια ομάδα παιδιών Σεγιέν τα οποία κυνηγήθηκαν από ιππείς των Ηπα) αφηγείται στο «μεγάλο ανθρωπάκι». Στην ταινία, ο «μουλαριτζής» Ντάστιν Χόφμαν θα την πει στον Κάστερ στο LittleBighorn πριν από την τελική μάχη. Αλλά όπως εκείνη του SandCreek στον Μπλε Στρατιώτη, και η σφαγή της Washita στο LittleBigMan μερικές φορές συγχέεται με το WoundedKnee.

Η αποθέωση στην ταινία επιτυγχάνεται με τη μεγάλη νίκη των ιθαγενών (Lakota, Cheyenne, Araphao…) με επικεφαλής τους CrazyHorse (Oglala), το Τρελό Άλογο λοιπόν, τον Fiele και τον Καθισμένο Ταύρο, SittingBull (Hunkpapa) όπως και τον Δυο Φεγγάρια (Cheyenne) ενάντια στον αποικιοκρατικό μιλιταρισμό των μπλε στολών στο LittleBighorn (25 ιουνίου 1876). Εκεί όπου ο εγκληματίας πολέμου συνταγματάρχης George A. Custer, διοικητής του 7ου Ιππικού, πλήρωσε τελικά για τις αμαρτίες του.
Αν θέλετε, η εκδίκηση των πολεμιστών που ήρθαν απευθείας από τη νεολιθική στους δόκιμους του WestPoint. Για μια φορά τουλάχιστον.
Επομένως, καμία αναφορά στο WoundedKnee σε αυτά τα δύο κλασικά. Αντίθετα, θα αναφέρεται (με προφανή εξαναγκασμό, οργανικά), καθώς και σε κάποιες τηλεοπτικές σειρές, στο Hidalgo. Μια συζητήσιμη ταινία, η οποία όμως εν μέρει σώζεται για την επική τελική σκηνή όταν απελευθερώνονται τα μάστανγκ που προορίζονταν να σκοτωθούν (ειδικά επειδή σε κάποιο σημείο γκρεμίζουν τα ίδια τους φράχτες). Μου αρέσει να πιστεύω ότι θα είχε συγκινήσει και τον BillRodgers.

Ως γνωστόν, μετά τη νίκη του LittleBighorn τα πράγματα για τους ινδιάνους πήραν μια τροπή προς το χειρότερο. Αναγκασμένος, για να μην δει τον κυνηγημένο του λαό να πεθαίνει από την πείνα και το κρύο, ο TashunkaWitko (Τρελό Άλογο) παραδόθηκε στους στρατιώτες και δολοφονήθηκε (5 σεπτεμβρίου 1877). Χτυπήθηκε με ξιφολόγχη από τον στρατιώτη WilliamGentles, ενώ τον κρατούσε πισθάγκωνα ο ινδιάνος συνεργάτης LittleBigMan (ο ιστορικός βέβαια, όχι αυτός της ταινίας που είναι εμπνευσμένη -ίσως- από ένα Μεγάλο Λευκό Ανθρωπάκι το οποίο έζησε για πολύ καιρό μεταξύ των ινδιάνων). Το σώμα του, που παρελήφθη από μέλη της οικογένειας, μεταφέρθηκε σε κρυφό μέρος στην κοιλάδα του WoundedKnee.

ο TatankaYotanka (ToroSeduto, καθιστός ταύρος), αφού κατέφυγε στον Καναδά το 1877, το 1881 αναγκάστηκε να επιστρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου και συνελήφθη. Στη συνέχεια δούλεψε για λίγο, παίζοντας τον εαυτό του, στο περιπλανώμενο θέαμα BuffaloBill, ο οποίος δολοφονούσε τους βίσωνες, αλλά κάθε δολάριο που κέρδιζε το δώριζε στους φτωχούς και άστεγους της φυλής του. Σύμπτωση; Ένας από τους κορυφαίους εκφραστές του Αμερικανικού Ινδιάνικου Κινήματος, ο RusselMeans (1939-2012, οι στάχτες του οποίου σκορπίστηκαν στους BlackHills), ήδη ένας από τους διοργανωτές της κατάληψης του νησιού Alcatraz και του WoundedKnee, έγινε ένας από τους πιο απαιτητούς ηθοποιούς για ταινίες σχετικές με τους ινδιάνους. Απλά σκεφτείτε τον ρόλο του Chingachgook στην ταινία του MichaelMann The Last of the Mohicans, ο τελευταίος των Μοϊκανών.
ο Καθιστός Ταύρος, τον δεκέμβριο του 1890, ίσως επειδή θεωρούνταν πολύ κοντά στη λατρεία του «Χορού των Πνευμάτων» του προφήτη Wovoka (ενός Paiute), δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια μιας αυθαίρετης σύλληψης. Η μπάντα των LakotaMinneconjou των HeȟákaGlešká (SpottedElk-Στικτή Άλκη, πιο γνωστού ως Bigfoot-Μεγάλο Πόδι, ετεροθαλή αδερφού του TatankaYotanka και ξάδερφου του TashunkaWitko), φοβούμενοι αντίποινα από τον στρατό και τους ινδιάνους συνεργάτες, επιχείρησε να διαφύγει στο PineRidge (από το Red Cloud, το Κόκκινο Σύννεφο) σφαγιάστηκε ακριβώς στο WoundedKnee.

Στο μεταξύ (σεπτέμβριος 1886) είχε παραδώσει τα όπλα του και ο Goyaałé (Geronimo), ο αμετακίνητος απάτσιBedonkohe (αλλά γενικά αφομοιωμένος με τους Chiricahua). Όπως και ο HinmatonYalaktit (Αρχηγός Ιωσήφ) αναχαιτίστηκε μαζί με τις Τρυπημένες Μύτες του στα σύνορα με τον Καναδά μετά από μια απίστευτη πορεία 2740 χιλιομέτρων (σεπτέμβριος 1877).

Τέλος της ιστορίας λοιπόν. Ακόμα κι αν στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα το Αμερικανικό Ινδιάνικο Κίνημα, l’AmericanIndianMovement (Aim) θα επανεκκινήσει το αυτόχθονο ζήτημα ξεθάβοντας το πολεμικό τσεκούρι.

Επίλογος

Το τραγούδι Μπλε Στρατιώτης SoldierBlue (Soldatoblu) της ομώνυμης ταινίας έγραψε και ερμήνευσε η ινδιάνα PiapotBuffySaint-Marie που τα επόμενα χρόνια έγραψε και το BuryMyHeartatWoundedKnee, Έθαψα Την Καρδιά μου στο WoundedKnee, (αναφερόμενη στο γνωστό βιβλίο του Dee Brown). Φράση που σχεδιάστηκε στους τοίχους το 1973, την περίοδο της κατάληψης. Το τραγούδι τιμά επίσης τη μνήμη της αγωνίστριας AnnaMaeAquash, που βιάστηκε και δολοφονήθηκε, με τα χέρια της κομμένα. Μια ιστορία εμποτισμένη με σκιές και υποψίες «βρώμικου πολέμου» (τόσο του FBI και των γηγενών αυτόχθονων φιλοκυβερνητικών πολιτοφυλακών επί του Aim), που πιθανώς συνδέεται με αυτόν του LeonardPeltier. Μετά τις περισσότερες από εβδομήντα ημέρες κατάληψης, τα επόμενα χρόνια, πολυάριθμοι συμμετέχοντες και μέλη ή συμπαθούντες του Aim πέθαναν με αδιευκρίνιστο, «τυχαίο» τρόπο (περίπου 300 θύματα). Πιστεύεται ότι οι γηγενείς φιλοκυβερνητικές πολιτοφυλακές ήθελαν έτσι να «ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους» στις ινδιάνικες προστατευόμενες περιοχές.

Και έτσι κλείνει η κουβέντα, αλλά όχι ο ανεπανόρθωτα σπασμένος, γκρεμισμένος Κύκλος του ινδικού Έθνους. Δυστυχώς.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ LEONARD PELTIER (6 φεβρουαρίου 2023)

Τους χαιρετισμούς μου στους φίλους, τους υποστηρικτές μου, τους ανθρώπους που είναι κοντά μου. Ξέρω ότι έχω πει αυτά τα λόγια χιλιάδες φορές στο παρελθόν, ή κάτι τέτοιο. Και κάθε φορά που τα λέω, είναι σαν πρώτη φορά. Από τα βάθη της ψυχής μου, σας ευχαριστώ για την υποστήριξή σας.
Το να ζεις εδώ μέσα, χρόνο με το χρόνο, μέρα με τη μέρα, βδομάδα με τη βδομάδα, αλλάζει την άποψή σου για τον χρόνο και ακόμη και τον τρόπο σκέψης, περισσότερο από όσο μπορείτε να φανταστείτε.
Κάθε μέρα, το πρωί, πρέπει να κάνω μια προσευχή για να διατηρήσω τη διάθεση μου και εκείνη του λαού μας.
Οι αγώνες του Αμερικανικού Ινδιάνικου Κινήματος είναι οι αγώνες όλων μας, και για μένα δεν έχουν τελειώσει ποτέ. Συνεχίζονται, βδομάδα με βδομάδα, μήνα με τον μήνα, χρόνο με τον χρόνο.

Μερικές φορές σκέφτομαι ότι μπορεί να ακούγομαι πολύ ευαίσθητος όταν μιλώ, αλλά η αγάπη για τους ανθρώπους μου και η αγάπη που δείξατε οι υποστηρικτές μου όλα αυτά τα χρόνια είναι αυτό που με κρατάει ζωντανό.
Δεν διαβάζω τα γράμματά σας με το κεφάλι. Τα διαβάζω με την καρδιά.
Η κράτησή μου είναι απλώς ένα άλλο παράδειγμα της μεταχείρισης και των πολιτικών που έπρεπε να υπομείνει ο λαός μας από την άφιξη των πρώτων ευρωπαίων ακόμη.

Είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος και προέρχομαι από μια κοινωνία που ζει και αφήνει να ζήσουν, όπως όλοι οι άνθρωποι μας. Αλλά από την άφιξη του Χριστόφορου Κολόμβου, βρεθήκαμε αναγκασμένοι να ζούμε σε μια κατάσταση επιβίωσης.
Δεν υπάρχει τίποτα στην περίπτωσή μου, τίποτα στη συνθήκη μεταξύ του αμερικανικού λαού και της κυβέρνησης που είναι το Σύνταγμα, το οποίο να δικαιολογεί την παρατεταμένη φυλάκισή μου.

Η ιστορία μας διδάσκει ότι έχουν φυλακίσει ή εξολοθρεύσει τον λαό μας, έχουν οικειοποιηθεί τη γη και τους πόρους μας. Όποτε ο νόμος ήταν υπέρ μας, αγνόησαν τον νόμο. Ή τον άλλαξαν σύμφωνα με τα σχέδιά τους. Αφού κατάφεραν αυτό που ήθελαν, ίσως μια γενιά αργότερα, κάποιοι πολιτικοί ζήτησαν συγγνώμη.
Ποτέ δεν διαπραγματεύτηκαν αληθινά μαζί μας, εκτός κι αν είχαμε κάτι που πραγματικά ήθελαν και δεν μπορούσαν να πετύχουν διαφορετικά. ή στην περίπτωση που μπορούσαμε να φέρουμε σε δύσκολη θέση τον κόσμο. ή πως ήμασταν κάποιου είδους αντιπολίτευση. Η αντιπολίτευση ήταν πάντα ο κύριος λόγος που τους ώθησε να ασχοληθούν μαζί μας, να διαπραγματευτούν.

Θα μπορούσα να συνεχίσω να μιλάω για την κακομεταχείριση που υφίσταται ο λαός μας, όπως στην περίπτωσή μου, αλλά τα Ηνωμένα Έθνη το έχουν ήδη πει: ο λόγος για τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες με κράτησαν έγκλειστο, είναι επειδή είμαι ένας Ινδιάνος της Αμερικής [όπως στην ταινία του Montaldo, ο Vanzetti λέει στο δικαστήριο: «E mìsonanarchic», είμαι ένας αναρχικός]
Το μόνο πράγμα που με κάνει να διαφέρω θεμελιωδώς από τους άλλους Αμερικανούς Ινδιάνους που υπέστησαν κακομεταχείριση, που τους έκλεψαν τα εδάφη τους ή που έχουν φυλακιστεί από την κυβέρνησή μας, είναι ότι η περίπτωσή μου έχει τουλάχιστον καταχωρηθεί στα πρακτικά του δικαστηρίου. Η παραβίαση των συνταγματικών μου δικαιωμάτων έχει αποδειχθεί δικαστικά. Η παραποίηση κάθε αποδεικτικού στοιχείου που χρησιμοποιήθηκε για την καταδίκη μου έχει αποδειχθεί στο δικαστήριο. Το ίδιο Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών, που αποτελείται από 193 έθνη, ζήτησε την απελευθέρωσή μου, σημειώνοντας ότι είμαι ένας πολιτικός κρατούμενος.

Στην περίπτωσή μου ως πολιτικού κρατουμένου, η ανταλλαγή κρατουμένων δεν είναι απαραίτητη. Η ανταλλαγή που πρέπει να κάνουν είναι να περάσουν από την πολιτική της αδικίας σε μια πολιτική δικαιοσύνης.
Δεν έχει σημασία ποιο είναι το χρώμα ή η εθνικότητα σας. Μαύρο, κόκκινο, λευκό, κίτρινο, καφέ: αν μπορούν να το κάνουν για μένα, μπορούν να το κάνουν για σένα.

Το Σύνταγμα των ΗΠΑ κρέμεται από μια κλωστή.
Και πάλι θέλω να πω, από την καρδιά μου μέχρι την καρδιά σας, με κάθε ειλικρίνεια: κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε για να μορφώσετε τα παιδιά σας. Διδάξτε τους να αμύνονται: σωματικά, ψυχικά, πνευματικά. Ενημερώστε τους για την ιστορία μας.
Διδάξτε τους να φυτεύουν ένα δάσος που μπορεί να καρποφορήσει, ή οποιοδήποτε άλλο φυτό μπορεί να τους προσφέρει, στο μέλλον.

Για άλλη μια φορά, από την καρδιά μου στην καρδιά σας, φυτέψτε ένα δέντρο για μένα.

Στο πνεύμα του Τρελού Αλόγου.

Doksha («Τα λέμε», στη γλώσσα Navajo)

LeonardPeltier

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος