Η χαοτική ισχύς του ιού και η ανικανότητα της πολιτικής

Ο ιός, σύμφωνα με τον Franco Berardi Bifo, είναι ένας χαοτικός παράγοντας που διαλύει τις ορθολογικές κατηγορίες και χλευάζει την πολιτική απόφαση, «αλλά είναι μόνο ένας από τους πολλούς χαοτικούς παράγοντες που ξεσπούν και εισβάλλουν στην παγκόσμια σκηνή – κλίμα – clima, επιπτώσεις της ραδιενεργού ή μικροπλαστικής ρύπανσης, μαζική καταθλιπτική ψύχωση -, κυρώνοντας το τέλος της ισχύος της απόφασης και της θέλησης, ψευδαίσθηση της φθίνουσας νεωτερικότητας … ».

Τι μπορούμε να κάνουμε; Να αποκτήσουμε μια σοφία που δεν είχε η νεωτερικότητα, «αυτή της αναγνώρισης του ορίου, της αποδοχής του θανάτου ως ατομικού πεπρωμένου, και του τέλους του κόσμου που έχουμε γνωρίσει…”

Διαδηλώσεις-διαμαρτυρίες σε πολλές πόλεις του κόσμου, ετερογενής συμμετοχή: πολλοί υιοθετούν τα συνθήματα του κινήματος εναντίον των παγκόσμιων εταιρειών, και εναντίον της Big Pharma, [παγκόσμιας φαρμακευτικής βιομηχανίας]. Άλλοι αντιτίθενται στη βιοτεχνική εισβολή του εμβολίου. Άλλοι υποστηρίζουν την ελευθερία κινήσεων. Άλλοι έχουν στην καρδιά την επιχείρησή τους, τις μπίζνες τους οι οποίες λαχανιάζουν εξ αιτίας των επαναλαμβανόμενων μέτρων περιορισμού.

Ο κύριος παράγοντας της αλλαγής στο παγκόσμιο υγειονομικό τοπίο είναι ο μαζικός εμβολιασμός των πληθυσμών του βορρά του κόσμου. Ποτέ άλλοτε η διαχωριστική γραμμή μεταξύ του βορρά και του νότου του κόσμου δεν φάνηκε τόσο εμφανής και σκληρή. Ορισμένες πλούσιες χώρες στο βορρά έχουν αποθηκεύσει αρκετές δόσεις για έναν τρίτο, τέταρτο και πέμπτο εμβολιασμό (γιατί; ίσως οι δύο δόσεις αναμένεται να είναι ανεπαρκείς; Δεν είναι αυτό ένα επιχείρημα που δικαιολογεί τη δυσπιστία των free-vax;, αυτών δηλαδή που δεν θέλουν να εμβολιαστούν).

Η πιο ακραία περίπτωση υπέρτατης σκληρότητας είναι αυτή του συγκεντρωτικού λαβύρινθου που σχεδιάστηκε από το Ισραήλ, σε μια περιοχή όπου ο βορράς και ο νότος ζουν μαζί μισώντας ο ένας τον άλλον, οι ισραηλινοί αποικιοκράτες και οι υποτελείς παλαιστίνιοι. Ο πληθυσμός του Ισραήλ είναι 80 τοις εκατό εμβολιασμένος και είναι περήφανος για το παγκόσμιο ρεκόρ του. Λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα, στη λωρίδα της Γάζας, ένα πραγματικό στρατόπεδο συγκέντρωσης που οι κατακτητές επέβαλαν στους ηττημένους, το ποσοστό εμβολιασμού στις αρχές αυγούστου 2021 είναι της τάξης του 5,2 %. Ο αποκλεισμός που επιβάλλει το Ισραήλ στους παλαιστίνιους της Γάζας συνεπάγεται την απαγόρευση της εισαγωγής βασικών ειδών όπως τρόφιμα και φάρμακα. Το αποτέλεσμα, ωστόσο, είναι παράδοξο: δεδομένου ότι ο ιός δεν αναγνωρίζει τις θρησκευτικές ή εθνικές φυλετικές διακρίσεις, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι από την κυκλοφορία του ιού στα νότια και ανατολικά του ρατσιστικού τείχους που χτίστηκε από το Ισραήλ, θα εμφανιστούν παραλλαγές ικανές να ξεπεράσουν το αόρατο τείχος της εμβολιαστικής κάλυψης.

Μια δεύτερη καινοτομία που εμφανίζεται είναι αυτή που αποτελείται, ακριβώς, από τις παραλλαγές. Όσο ο ιός θα συνεχίζει να κυκλοφορεί, μας εξηγούν οι ιολόγοι, ακόμη και αν ο βαθμός κινδύνου μειωθεί επειδή ο πιο εύθραυστος και ηλικιωμένος πληθυσμός εμβολιάζεται, ο κίνδυνος μεταλλάξεων αυξάνεται, ακριβώς επειδή ο ιός πρέπει να παρακάμψει τις προστασίες που παρήγαγε το φάρμακο..

Θα είναι σε θέση τα υπάρχοντα εμβόλια να προστατεύσουν από τις παραλλαγές που μπορούν να εκδηλωθούν τους επόμενους μήνες, το επόμενο έτος;

Ενάντια στην αιώνια κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Εάν στην πρώτη φάση της πανδημίας μόνο μια μικρή μειοψηφία της κοινής γνώμης αντιτάχθηκε στα μέτρα υγείας, με το πέρασμα του χρόνου και με την αυξανόμενη αβεβαιότητα, ένα ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού εξεγείρεται κατά της αιώνιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης και κατά των διακρίσεων, όπως το green pass, η πράσινη κάρτα εισόδου, που θα επιτρέπει στους πλούσιους ηλικιωμένους να πάνε στο εστιατόριο ενώ οι νέοι μένουν σπίτι.

Είναι κατανοητές οι αντιρρήσεις εκείνων που δεν πιστεύουν πολύ στα εμβόλια που παράγονται σε επιταχυνόμενους χρόνους από μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες που έχουν διακριθεί στο παρελθόν και στο παρόν για τον κυνισμό τους (σκεφτείτε την περίπτωση της εγκληματικής μαζικής διάχυσης συνθετικών οπιούχων στις Ηνωμένες Πολιτείες).

Μερικοί φτάνουν ακόμη και στο σημείο να βλέπουν την υγειονομική πειθαρχία ως διωγμό παρόμοιο με αυτόν που υπέστησαν οι εβραίοι. Λίγοι φαίνεται να παρατηρούν ότι το Ολοκαύτωμα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αλλά τα θύματα δεν είναι οι φτωχοί ευρωπαίοι που αναγκάζονται να φορούν μάσκες, αλλά οι αφρικανοί, οι σύριοι, οι αφγανοί που πνίγονται στη Μεσόγειο καθημερινά ώστε οι λευκοί να συνεχίσουν να καταναλώνουν ειρηνικά το μέρισμα πέντε αιώνων αποικιοκρατίας.

Τραλαλα τραλαλο και μια αποκάλυψη πιο διάχυτη από την πανδημία

Είναι αλήθεια ότι η υποχρέωση εμβολιασμού δημιουργεί συνθήκες που μπορούν να ευνοήσουν την καθιέρωση ενός καθεστώτος κοινωνικού ελέγχου επιρρεπή στο να γίνει ολοκληρωτικό. Αλλά αυτό είναι μόνο μια πρόβλεψη εκείνου που θα συμβεί όταν θα είμαστε αναγκασμένοι να λάβουμε μέτρα για να επιβιώσουμε στη μετεωρολογική αποκάλυψη, πολύ πιο διάχυτη και διαβρωτική από την πανδημική αποκάλυψη.

Στη Μαύρη Γη, Το Ολοκαύτωμα ως Ιστορία και Προειδοποίηση-Black Earth, The Holocaust as History and Warning, ο Timothy Snyder υποστηρίζει ότι με αφορμή δραματικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στις οποίες η ζωή της κοινότητας κινδυνεύει, υπάρχει η τάση να δεχόμαστε τον σχηματισμό ολοκληρωτικών καθεστώτων. Επομένως, δεν πρέπει να μας προκαλούν έκπληξη τα μέτρα που λαμβάνουν τα κράτη για την καταπολέμηση της επιδημίας, αλλά πάνω απ’ όλα θα πρέπει να προετοιμαστούμε για πολύ πιο δραστικά μέτρα στα οποία οι αρχές θα καταφύγουν σύντομα για την αντιμετώπιση των κλιματικών καταστροφών. σε σύγκριση με την οποία η πανδημία Covid19 θα εμφανιστεί πιθανώς ως ένα ελαφρύ απεριτίφ.

Η πράσινη κάρτα έχει ξεκινήσει ξανά τη διαμάχη. Ο Paolo Flores d’Arcais απαντά στον Massimo Cacciari ότι δεν εισάγει διακρίσεις η απομάκρυνση από τους δημόσιους χώρους εκείνων που δεν έχουν κάνει δύο δόσεις του εμβολίου περισσότερο από ότι είναι να αποτρέπεις ένα παιδί να οδηγεί φορτηγό χωρίς άδεια οδήγησης, ή να απαγορεύεις το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους. Λογικές σκέψεις, αλλά ανεπαρκείς να σταματήσουν την αυξανόμενη διαμαρτυρία όσων πιστεύουν ότι ο Covid έχει γίνει μια ευκαιρία για τη δημιουργία ενός πειθαρχικού καθεστώτος.

Οι απολύσεις ιταλών εργατών που απασχολούνται από πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες σκοπεύουν να μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρους όπου η εργασία κοστίζει το μισό πολλαπλασιάζονται, η αβεβαιότητα εξαπλώνεται, όπως και η επισφάλεια, την ώρα που η κυβέρνηση Ντράγκι, [όπως και αυτή του Μητσοτάκη] ετοιμάζεται να επιβιώσει έως ότου εκπληρώσει την αποστολή της εξάλειψης-του μηδενισμού των εργασιακών δικαιωμάτων με την υποστήριξη ολόκληρου του κοινοβουλίου ξεκινώντας από τους αξιολύπητους πεντάστερους διπρόσωπους και με την εξαίρεση της ακροδεξιάς που θα ανταμειφθεί γι’ αυτό από τους ψηφοφόρους. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να προβλέψουμε ότι αυτό το φθινόπωρο στους δρόμους θα εισβάλλουν πολυτάραχα πλήθη που θα εξεγερθούν ενάντια στη δικτατορία του εμβολίου, ενώ η δικτατορία του μεγάλου κεφαλαίου προχωρά χωρίς μεγάλη αντίσταση.

Μια ακραία και σχεδόν θυμωμένη πόλωση λαμβάνει χώρα στην κοινωνία μεταξύ εκείνων που, για διαφορετικούς λόγους, έχουν βαρεθεί τον συναγερμό των μέσων ενημέρωσης, τα μέτρα αποστασιοποίησης και τις διακρίσεις που υπονοούνται στο πράσινο πέρασμα, green pass, την ελεύθερη μετακίνηση δηλαδή – και εκείνων που θέλουν να εγγυηθούν στον εαυτό τους και στους άλλους το μέγιστο ασφάλειας και προστασίας ενάντια στον ιό.

Η πανδημία έχει προκαλέσει μια πόλωση που σέρνεται επικίνδυνα στην καθημερινή ζωή, διαχωρίζοντας με τσακωμούς τον αδελφό από την αδελφή, τον φίλο από τον φίλο, τον συνάδελφο από την συνάδελφο: αφενός υπάρχουν αυτοί που τραγουδούν πως, αλίμονο, όλοι πρέπει να φορέσουν μάσκα ακόμα και στην τουαλέτα και ζήτω η υποχρέωση του εμβολίου. Από την άλλη οι τραγουδιστές των ζήτω στην ελευθερία, φτάνει με την δικτατορία, αυτή είναι μόνο μια γρίπη. Ίσως θα είναι απλώς μια γρίπη, αλλά πηγαίνετε να το εξηγήσετε στους ινδιάνους που, σύμφωνα με πολύ ρεαλιστικές εκτιμήσεις, τέσσερα και μισό εκατομμύρια από αυτούς έχουν ήδη πεθάνει.

Η παρακμή της νεωτερικότητας

Η περιοδική επανάληψη του ιικού κύματος και το συνακόλουθο άγχος είναι βέβαιο ότι θα αυξήσουν το χάος που διαταράσσει ορατά τα ίδια τα θεμέλια της αστικής συνύπαρξης. Η πόλωση δύο δογματικών θέσεων και εριστικών μεταξύ τους είναι ηλίθια γιατί η αβεβαιότητα και η αναποφασιστικότητα μιας χαοτικής διαδικασίας όπως η εξέλιξη του ιού καθιστά κάθε περιγραφή αβέβαιη, τυχαία και την πολιτική απόφαση ανίσχυρη. Η νεωτερικότητα ήταν ο χώρος στον οποίο η ορθολογική απόφαση καθιέρωνε έναν κόσμο (την πόλη) που θα μπορούσε να καταστεί λόγος, συζήτηση και απόφαση: η άπειρη πολυπλοκότητα της Φύσης διατηρήθηκε έξω από αυτόν τον χώρο. Αλλά τώρα αυτός ο χώρος δέχεται εισβολή από την επιστροφή της φύσης, από την άπειρη πολυπλοκότητα (χάος) μη αναγώγιμη στην αντίληψη, στην πρόβλεψη, και στην απόφαση του ανθρώπου.

Ο ιός είναι ένας χαοτικός παράγοντας που διαλύει τις εξορθολογικές κατηγορίες και χλευάζει την πολιτική απόφαση. Αλλά είναι μόνο ένας από τους πολλούς χαοτικούς παράγοντες που ξεσπούν και εισβάλλουν στην παγκόσμια σκηνή – κλίμα, επιπτώσεις ραδιενεργής ή μικροπλαστικής ρύπανσης, μαζική καταθλιπτική ψύχωση -, κυρώνοντας το τέλος της ισχύος της απόφασης και της θέλησης, μια ψευδαίσθηση της φθίνουσας νεωτερικότητας, τη δύσης της.

Δεν μπορούμε να εξαλείψουμε το κακό, γιατί το κακό έχει ξεπεράσει τις άμυνες που έχει καθιερώσει, που έχει θεσπίσει ο πολιτικός λόγος στη σύγχρονη εποχή. Μπορούμε να μειώσουμε τη ζημιά, να περιορίσουμε τον πανικό, να αποφύγουμε την εισβολή από την αγωνία. Και πρέπει να αποκτήσουμε μια σοφία που δεν είχε η νεωτερικότητα: να αναγνωρίσουμε το όριο, να αποδεχθούμε τον θάνατο ως ατομικό πεπρωμένο, και το τέλος του κόσμου που γνωρίσαμε..

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος

Να χαιρετίσω με την ευκαιρία την επιστροφή στις σελίδες της Πρωινής του φίλου συνονόματου εκ Παρισίων, ο οποίος μας στέλνει τις τόσο ενδιαφέρουσες ανταποκρίσεις του από την Γαλλία