20/04/2025
Οι πόλεμοι σε εξέλιξη είναι παράλογοι: το 2024, ειδικά στην Παλαιστίνη, συμβαίνει μια εξόντωση όπως στην εποχή του Χίτλερ. Η Παλαιστίνη, η Εύφορη Ημισέληνος, ήταν στην πραγματικότητα το πρώτο θέατρο πολέμου στη νεολιθική εποχή.
Είναι σημαντικό να στοχαστούμε γύρω από την λέξη-έννοια πόλεμος διαπλέκοντας την ετυμολογία, την ιστορία – ειδικότερα αυτή της νεολιθικής – και τις μεταφορές, τις αλληγορίες. Η αναζήτηση αξιόπιστων πηγών, από αυτές τις απόψεις, είναι περίπλοκη, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση, ειδικά σε αγόρια και κορίτσια, γράφει η Fiorella Palomba.
Στον etimoitaliano.it διαβάζουμε:
“Η ετυμολογία της λέξης πόλεμος-guerra συνδέεται με την αρχαία γερμανική werra που εκφράζει την ιδέα μιας φιλονικίας, συμπλοκής-mischia [1], ενός κουβαριού, μιας άτακτης σύγκρουσης στην οποία οι μαχόμενοι μπλέκονται σε μια πραγματική «σφαγή» (η ίδια ρίζα βρίσκεται στην αγγλική λέξη war). Αυτή η μέθοδος μάχης, τυπική των αρχαίων γερμανικών πληθυσμών, βρίσκονταν σε αντίθεση με το bellum, τη διατεταγμένη μέθοδο μάχης τυπική των Ρωμαίων”.
Οι μελετητές συμφωνούν στην επιβεβαίωση ότι ο πόλεμος συνδέεται με την αγροτική επανάσταση στη νεολιθική. Ο αρχαιολόγος Vere Gordon Childe επινόησε την έκφραση «νεολιθική επανάσταση» στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα και πολλοί μελετητές έχουν εμβαθύνει τους τρόπους αυτής της αλλαγής.
Η αρχαιολόγος Marija Gimbutas και η ανθρωπολόγος Riane Eisler έγραψαν ότι οι Kurgan, νομαδικές ορδές που ήρθαν από τη νότια Ρωσία, έφεραν τον πόλεμο τερματίζοντας το εξισωτικό/κοινοτικό μοντέλο και επιβάλλοντας την πατριαρχία.
Η ανθρωπότητα καθίσταται μόνιμη [2] και η γεωργία απαιτεί άρδευση, έτσι τα χωριά βρίσκονται κοντά σε μεγάλα ποτάμια: την κοιλάδα του Νείλου στην Αίγυπτο, τη λεκάνη του Τίγρη και του Ευφράτη στη λεγόμενη Μεσοποταμία, που αντιστοιχεί στο σημερινό Ιράκ, τις λεκάνες του ινδού στην Ινδία και του κίτρινου ποταμού στην Κίνα. Στο χωριό, θέλουν να προστατεύσουν τα αποθέματα τροφής και
“οι πρώτοι πόλεμοι της ανθρωπότητας γεννιούνται πιθανώς από αυτό: διαφωνίες για την κατοχή εδαφών, εδάφη που με τη γέννηση της γεωργίας αποκτούν μεγάλη αξία. Έτσι ο πόλεμος – γράφει το storiadeuropa.com – μπαίνει στην ανθρώπινη ιστορία: είναι μια συνέπεια της μόνιμης ζωής, του αγώνα για τους πόρους που συνδέονται όλο και περισσότερο, με τη γέννηση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, την κατοχή μιας συγκεκριμένης περιοχής.
Σε όλα αυτά βέβαια παίζει ρόλο και ο αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός. Και ο πόλεμος έρχεται για να παραμείνει: θα είναι αναμφίβολα ο μεγάλος πρωταγωνιστής της ανθρώπινης ιστορίας”. Και τι αφηγούνται οι μεταφορές; Το ποδόσφαιρο είναι «η αλληγορία του πολέμου» έγραψε ο Ζαν-Πολ Σαρτρ.
Ο Τζορτζ Όργουελ έλεγε ότι το ποδόσφαιρο είναι «ένας πόλεμος δίχως σφαίρες…». Επίσης ενδιαφέρον είναι αυτό που εξηγεί ο Treccani.it: “Ήδη τον 25ο αιώνα π.Χ., ο κινέζος αυτοκράτορας Xeng Ti ανάγκαζε τους άνδρες του στρατού του να εξασκούν, μεταξύ των διαφόρων ασκήσεων στρατιωτικής εκπαίδευσης, ένα παιχνίδι βασισμένο στην κατοχή ενός σφαιρικού αντικειμένου, πολύ παρόμοιου με μια σύγχρονη μπάλα, φτιαγμένου από φυτικές ουσίες, που συγκρατείται και μαλακώνεται στην επιφάνεια από δεμένα μαλλιά (σύμφωνα με μια πιο ποιητική εκδοχή, από απαλά μαλλιά κοριτσιού)…”.
Fiorella Palomba, καθηγήτρια και εκπαιδευτικός
[1] mischia: Πυκνή και άτακτη συγκέντρωση ανθρώπων που μαλώνουν ή ένοπλων ανθρώπων σε μάχη
[2] μόνιμη: Που διαμένει ή είναι μόνιμα παρούσα σε ένα μέρος.
Μιχάλης ΄Μίκε΄ Μαυρόπουλος Comune-info
