05/04/2025
Γνωρίζουμε τώρα ότι οι άρχουσες τάξεις είναι πρόθυμες να σφαγιάσουν ολόκληρους πληθυσμούς φτάνει να παραμείνουν στην εξουσία. Δεν μπορούμε πλέον να πιστεύουμε ότι δικαιώματα, νόμοι και συντάγματα μπορούν να μας βοηθήσουν να φροντίσουμε τη ζωή. Τι θα κάνουμε;
Μπορούμε να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας μόνο με το σώμα μας, να δώσουμε τα πάντα για να αλλάξει αυτός ο κόσμος. Η πρώτη μεγάλη και απροσδόκητη κρίση του νεοφιλελευθερισμού, σήμερα ετοιμοθάνατου όπως αποδεικνύεται από τον νεοπροστατευτισμό ΗΠΑ, ήρθε από τα κάτω, γράφει ο Raúl Zibechi, με την εκπληκτική αργεντίνικη εξέγερση τον Δεκέμβριο του 2001.
Αλλά εκείνη η εξέγερση ήταν παιδί των μητέρων και των γιαγιάδων της Plaza de Majo. Αυτών που σήμερα δεν σταματούν παντού και με πολλούς διαφορετικούς τρόπους να γεννούν αξιοπρέπεια, φωτίζουν, όπως έκαναν εκείνες οι γυναίκες, τις γενιές που θα συνεχίσουν να ανοίγουν «αυλάκια ζωής, αμφισβητώντας και προκαλώντας την αδιαφορία και την περιφρόνηση των περισσότερων…”
Τώρα που ξέρουμε – επειδή όλα τα πέπλα έχουν πέσει και δεν φιλοδοξούν πια να καλύψουν τη φρίκη – ότι οι άρχουσες τάξεις είναι πρόθυμες να σφαγιάσουν ολόκληρους λαούς για να παραμείνουν στην εξουσία, χωρίς να συναντούν μεγάλη αντίσταση στις λεγόμενες δημοκρατίες, του Βορρά ή του Νότου, μπορούν να το κάνουν μέσα στην απόλυτη ατιμωρησία.
Τώρα που γνωρίζουμε ότι τα κρεματόρια λειτουργούν σε πλήρη εκλογική δημοκρατία (διαβάστε 400 ζευγάρια παπούτσια 400 paia di scarpe), έχοντας καταστεί το νέο παράδειγμα του δυτικού, καπιταλιστικού, αποικιακού και πατριαρχικού πολιτισμού. μια πραγματικότητα που έχει ξεπεράσει την επιβεβαίωση του φιλοσόφου Giorgio Agamben, για τον οποίο το παράδειγμα της νεωτερικότητας είναι το στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης, και όχι η πόλη με τα φώτα της, κόρες της προόδου.
Τώρα που γνωρίζουμε ότι η γενοκτονία και το υπαίθριο στρατόπεδο εγκλεισμού είναι η κεντρική δομή της κυριαρχίας, αντικαθιστώντας το πανοπτικό που έχει διαμορφώσει για πολύ καιρό τα σώματα για τον κοινωνικό έλεγχο και εκμετάλλευση. τώρα, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον θρίαμβο του ναζισμού ως έναν τρόπο για επιβολή της εξουσίας.
Ως εκ τούτου, το να αποκαλούμε οποιονδήποτε αυταρχισμό «φασιστικό» μπορεί ακόμη και να καταστήσει αόρατο αυτό που είναι κεντρικό: τη γυμνή βία από ψηλά ώστε να συγκρατούν αυτούς από τα κάτω.
Τώρα που γνωρίζουμε ότι η κυριαρχία δεν έχει όρια και πως τα Κράτη έχουν δεσμευτεί να καθαρίζουν τις σκηνές του εγκλήματος ώστε να κρύβουν τις φρικαλεότητες, δεν μπορούμε να σκεπτόμαστε πως δικαιώματα, νόμοι και συντάγματα μπορούν να μας βοηθήσουν να φροντίζουμε τη ζωή, να υπερασπιζόμαστε τους εαυτούς μας και να έχουμε εμπιστοσύνη ότι οι κυβερνώντες θα κάνουν κάτι για τον λαό. Τι νόημα έχει να κινητοποιούμαστε για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων ενώ οι ισχυροί τα αγνοούν όποτε θέλουν;
Τώρα που βλέπουμε τις εικόνες της ταπεινωτικής μεταχείρισης που επιφυλάσσεται σε κρατούμενους στις σαλβαδοριανές φυλακές του Bukele και σε αυτούς που εκτοπίζονται από τον Τραμπ –οι οποίοι βασανίστηκαν για το μοναδικό έγκλημα ότι είναι φτωχοί του χρώματος της γης–, μπορούμε να ενώσουμε τις κουκκίδες και να παρατηρήσουμε πως το σύστημα λειτουργεί πολύ παρόμοια στη Γάζα, στα σύνορα Βορρά-Νότου, στις μαύρες κοινότητες και αυτόχθονες όπως και στις λαϊκές γειτονιές των πόλεων μας.
Οι σφαγές, οι γενοκτονίες, τα βασανιστήρια, είναι κρίκοι του ίδιου τρόπου κυριαρχίας που έχει ανάγκη να μας συντρίψει και να μας απομακρύνει από τα εδάφη μας για να συνεχίσει να συσσωρεύει. Θα ήταν λάθος να πιστεύουμε ότι πρόκειται για συγκεκριμένες αποκλίσεις αυτού ή εκείνου του κυρίαρχου, γιατί θα χάναμε από τα μάτια μας τη συστημική μετάλλαξη που οδήγησε σε αυτήν την κατάσταση πραγμάτων.
Ένα νέο μοντέλο άρχισε να υφίσταται προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, για να αντιμετωπίσει εκείνη που ο Immanuel Wallerstein αποκάλεσε την «παγκόσμια επανάσταση του 1968», όταν οι πιο διαφορετικοί λαοί στον πλανήτη συνέκλιναν για να την ανατρέψουν.
Τώρα που τα ξέρουμε όλα αυτά, και πολλά άλλα, πως μέρα με τη μέρα αποκρυπτογραφούμε τις αντιστάσεις μας. Τώρα τι θα κάνουμε;
Είναι ανώφελο να γυρίσουμε από την άλλη πλευρά, προσευχόμενοι να μην περάσει από πάνω μας η καταιγίδα, με τη μάταιη ελπίδα ότι θα χτυπήσει μόνο αυτούς που βρίσκονται μόλις μισό βήμα πιο κάτω από εμάς.
Η παθητική αναμονή να πέσουν πρώτοι οι πιο αδύναμοι, τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι μαύροι και οι αυτόχθονες είναι παράλογη, διότι είναι μόνο θέμα χρόνου η καταιγίδα να χτυπήσει όλους εμάς που δεν είμαστε μέρος του πλουσιότερου και ισχυρότερου 1 τοις εκατό.
Στη δεκαετία του εβδομήντα, τουλάχιστον στη Νότια Αμερική, εμείς οι εξεγερμένοι είχαμε δημιουργήσει ένα σύνθημα που συνόψιζε την επιθυμία να αγωνιστούμε για μια ριζική αλλαγή, για την επανάσταση: «να είσαι σαν τον Τσε».
Δεν ήταν μια γραμμή ή ένα πολιτικό πρόγραμμα, αλλά ένας τρόπος προσέγγισης της ζωής, κάτι που σήμερα ονομάζουμε ηθική. Εν ολίγοις, μια ηθική ζωής που περιελάμβανε το να βάζεις το σώμα σου σε αυτό, να δίνεις τα πάντα για να αλλάξει αυτός ο κόσμος.
Πάνω από μισό αιώνα αργότερα, αισθάνομαι ότι τα θέματα είναι διαφορετικά, τυπικά, αν και ταυτόσημα με τη βαθιά έννοια. Θα είμαστε στο ύψος των γονιών και των οικογενειών που αναζητούν τα εξαφανισμένα παιδιά τους; Μπορούμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα ακούραστης σταθερότητας τους; Είμαστε διατεθειμένοι, τουλάχιστον, να τους συνοδεύσουμε στο εκπληκτικό τους ταξίδι;
Πριν από χρόνια σε μια Αργεντινή όπου η αξιοπρέπεια ονομάζονταν οι Μητέρες της Plaza de Mayo, και οι Γιαγιάδες της Plaza de Mayo, γεννήθηκε ένα σύνθημα που έλεγε «Αγωνίσου σαν μια γιαγιά», συχνά συνοδευόμενο από το πρόσωπο της Nora Cortiñas, η οποία σε ηλικία άνω των ενενήντα ετών δεν σταματούσε ποτέ να συμμετέχει σε κάθε συνάντηση ή διαδήλωση όπου η απλή παρουσία της γαλβάνιζε τις ψυχές και υποκινούσε την εξέγερση.
Όπως υπογραμμίζει μια πρόσφατη δήλωση του Ζαπατιστικού Στρατού Εθνικής Απελευθέρωσης, «αυτοί που αναζητούν δεν είναι σιωπή, είναι σπόροι». Δεν είναι μια ουτοπία ή μια επιθυμία, αλλά μια απλή ανάγνωση της πραγματικότητας.
Η εκπληκτική αργεντίνικη εξέγερση της 19 και 20 δεκεμβρίου 2001, που ράγισε τον νεοφιλελευθερισμό, είναι κόρη της αντίστασης των μητέρων και των γιαγιάδων. Χωρίς αυτές δεν θα υπήρχε ούτε μνήμη ούτε οργάνωση.
Υπήρξαν ένα σχολείο για χιλιάδες νέους που δεν υποτάχθηκαν στη λογική της ήττας. Εκείνα τα χέρια που οργώνουν τη γη ψάχνοντας θα γεννήσουν αξιοπρέπεια που θα φωτίσει το μέλλον των γενεών που θα συνεχίσουν να ανοίγουν αυλάκια ζωής, αμφισβητώντας-προκαλώντας την αδιαφορία και την περιφρόνηση των περισσότερων.
Δημοσιεύτηκε και στην La Jornada (μετάφραση της Comune). ο Raúl Zibechi εντάχθηκε στην εκστρατεία Partire dalla speranza e non dalla paura
Mιχάλης ‘Μίκε’ Μαυρόπουλος Comune-info
