Αλαλούμ με το «πάσο», άκου και σώπα

Γράφει από το Παρίσι ο Μιχάλης Μαυρόπουλος

Ένα δυσκολομετάφραστο ρήμα από τα γαλλικά στα ελληνικά: «εκνευρίζω, τσαντίζω, ενοχλώ» (γαλλιστί emmerder) δημιούργησε το άνω-κάτω στην πολιτική σκηνή της χώρας. Ελέχθη από τον πρώτο πολίτη της Γαλλίας, τον Μακρόν. «Επιθυμώ πολύ να τσαντίσω τους ανεμβολίαστους. Και άρα θα συνεχίσουμε να το κάνουμε μέχρι το τέλος. Αυτή είναι η στρατηγική», δήλωσε ο ένοικος του Ηλυσίου μεγάρου στην λαϊκoφέρνουσα εφημερίδα «Λε Παριζιέν» της 5ης Ιανουαρίου. Η φράση ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών των πολιτικών της αριστεράς και όχι μόνο. Είναι μια στρατηγική που διαχωρίζει τους Γάλλους σε εμβολιασμένους και μη. Εν προκειμένω δημιουργεί την υποψία στους πολίτες ότι δεν είναι, σύμφωνα με το Σύνταγμα, πρόεδρος όλων των Γάλλων. Αυτή η απαράδεκτη δήλωση προεκάλεσε τον αποτροπιασμό στα πέντε και πλέον εκατομμύρια των μη εμβολιασμένων. Δεν θέλω να σας σπαζοκεφαλιάσω, με το θέμα του εμβολιασμού που η κυβέρνηση επιδιώκει να μετατρέψει το «πάσο (πιστοποίηση) υγείας» σε «πάσο εμβολιασμού». Όμολογώ ότι ουδόλως δυσαρεστήθηκα από την απόφαση της Βουλής (04-01-2022) να διακόψει πλειοψηφικώς δια ανατάσεως της χειρός, έστω για 24 ώρες, την συζήτηση επ’αυτού του θέματος. Θα αναρωτηθείτε: μα πώς γίνεται να κερδίσει, η αντιπολίτευση αυτήν την ολιγόωρη κοινοβουλευτική αψιμαχία αφού οι μακρονικοί βουλευτές υπερτερούν αριθμητικώς των άλλων στην Εθνοσυνέλευση; Πολλοί παρατηρητές αποδίδουν την ήττα του της κυβερνήσεως στον ερασιτεχνισμό της που δεν έπραξε ό,τι έπρεπε για να απαιτήσει την παρουσία των βουλευτών σε αυτήν την συνεδρίαση. Είναι ένας λόγος, μα κατ’ άλλους, ο πιο ουσιαστικός, αλλά ανομολόγητος, συνίσταται στο ότι ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάκτυλα, βουλευτές της κλασσικής δεξιάς θέλησαν, να πάρουν εν όψει των εκλογών, τις αποστάσεις τους από τον Μακρόν και δήλωσαν ότι δεν είναι σύμφωνοι με την τροποποίηση. Ή ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν , ο Μελανσόν της Ανυπότακτης Γαλλίας και ο κομμουνιστής Ρουσσέλ κατά την πρώτη ανάγνωση του κειμένου την κατεψήφισαν (214 υπέρ, 93 κατά). Διευκρινίζω ότι σήμερα, οι μη εμβολιασμένοι με ένα απλό γρήγορο τεστ 24 ή 48 ωρών έχουν το δικαίωμα εισόδου (laisser passer) σε διάφορους χώρους όπως σινέμα, μουσεία, εκθέσεις, μπιστρό. Αυτή την ελευθερία ακριβώς επιδιώκει να καταργήσει η κυβέρνηση με την αντικατάσταση του «πάσου» υγείας με εκείνο του εμβολιασμού που για να το αποκτήσει ο πολίτης πρέπει πρώτα να εμβολιασθεί. Με άλλα λόγια, η μακρονική κυβέρνηση καθιστά, παρ’ όλες τις αρνήσεις της, τον εμβολιασμό υποχρεωτικό και περιφρονεί τους πολίτες που τον απορρίπτουν.
Για να αλλάξω ιδέες και για να αποφύγετε την κουραστική λεπτολογία περί «πάσου», ιού και εμβολιασμού, θα αναφερθώ σε ένα νούμερο (22-29 Δεκεμβρίου 2021) της σατιρικής εβδομαδιαίας εφημερίδος «Το Αλυσοδεμένο Παπί» που παρουσίασε μια μελέτη, που σαν «γραφιά» και ακροατή με ενθουσίασε. Το σκωπτικό έντυπο παρουσίαζε τις απόψεις ενός παλαιού δημοσιογράφου της εσπερινής εφημερίδος “Λε Μόντ”, ονόματι Ντιντιέ Πουρκερύ, ετιτλοφορείτο «Να σώσουμε την συζήτηση», (ντιμπέιτ στα αγγλικά όπως δυστυχώς λέγεται και γράφεται σήμερα στην Ελλάδα) και εξεδόθη από τις εκδόσεις La Cité. Το άρθρο που επικέντρωσε την προσοχή μου ανεφέρετο στις τηλεοπτικές συζητήσεις και άρχιζε με μια φράση του Ουμπέρτου Μπέβ-Μερύ (1902-1989), ιδρυτού και διευθυντού του Λε Μόντ, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, συμβούλευε τους συντάκτες: «κύριοι (στα γραπτά σας) να είσθε ενοχλητικοί, δύστροποι, σπαστικοί». Το ειρωνευόμενο τους πάντες και τα πάντα, πλην όμως καλογραμμένο «Παπί» τόνιζε: πόση διαφορά με το σήμερα που η πληροφόρηση είναι κάτι που μας διασκεδάζει. Μόλις γνωστοποιηθεί, μόλις κοινοποιηθεί, αρπάζεται, όπως ένα κομμάτι κρέατος που σταλάζει αίμα, από τους ακονισμένους σκυλόδοντες των θεωρητικολογούντων, των δοκησισόφων (ψευτοσοφών) και άλλων «εμπειρογνώμων», και όλοι αυτοί ξεσπαθώνουν. Δηλώνουν κατηγορηματικώς ότι είναι υπέρ, ή εναντίον, εκφράζουν την αποτροπή τους ή την αγάπη τους για κάποιον, δεν διστάζουν να θάψουν τις ιδέες που δεν τους είναι αρεστές. Αυτό το ονομάζουν συζήτηση. Σύμφωνα με το σατιρικό έντυπο, ο συγγραφεύς του δοκιμίου τονίζει ότι οι κυριαρχούντες στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, ειδικευμένοι στις διαμάχες, στις συγκρούσεις, στις σύντομες και εκκωφαντικές και κραυγαλέες φράσεις οι οποίες στιγμιαίως εντυπωσιάζουν, είναι ένας κακός πελάτης των συζητήσεων. Για τον Πουρκερύ που εκτιμά πολύ τις αποχρώσεις (γαλλιστί nuance) στις λέξεις, την ερωτηματική (σωκρατική;) ειρωνεία, και τις φράσεις δευτέρου βαθμού (που δεν γίνονται αμέσως αντιληπτές από το ευρύ κοινό), η απουσία ή η αδέξια χρήση των ανωτέρω εννοιών δημιουργεί καταστροφικά αποτελέσματα για εκείνον που θέλει να «παρλάρει» με οποιανδήποτε τιμή στο ραδιόφωνο ή στην τηλεόραση.
Ο Πουρκερύ φρονεί ότι η κατάσταση χειροτερεύει και εξηγεί ότι ο αδιάκοπος βομβαρδισμός με πλήθος ειδήσεων, και μια υπερφόρτωση των υπηρεσιών που μας προσφέρει η πλnροφοριακή βάζουν τον καθένα απέναντι σε ένα περίπλοκο κόσμο που είναι δύσκολο να αναλυθεί και να κατανοηθεί. Αυτή ακριβώς τη πολυπλοκότητα είναι η αιτία που γεννά την συγκίνηση, την απόρριψη αλλά επίσης και την άμεση αποδοχή των συζητουμένων ιδεών.
Εν προκειμένω, τι μπορούμε να κάνουμε; Απλώς να μάθουμε να συζητούμε, να προάγουμε την ήρεμη, καθαρή και αργή ομιλία. Μπορούμε επίσης να υιοθετήσουμε την στάση ενός συγγραφέως και δημοσιογράφου, του Φιλίπ Λανσόν που γλύτωσε το 2015 την ζωή του από την σφαγή στην οποία προέβησαν στα γραφεία της σατιρικής εβδομαδιαίας εφημερίδος Charlie Hebdo φανατικοί μωαμεθανοί τρομοκράτες Ο σωθείς δημοσιογράφος που πρεσβεύει την υποχωρητικότητα, διηγείται: «Με συμβουλεύουν να μιλώ, να εκφράζω τις απόψεις μου, να επιβεβαιώνω, να διαμαρτύρομαι, να κραυγάζω, να αγανακτώ, να αντιστέκομαι, να αισχροκερδώ, να αισθάνομαι θύμα, τραυματισμένος, υβριζόμενος, προσβεβλημένος, να είμαι πειθήνιος (για να με χρησιμοποιούν όπως τους συμφέρει), αλλά ακόμη και αν αυτό συμβαίνει, προτιμώ να σωπαίνω διότι πολύ συχνά δεν έχω τίποτα να πω».
Ο υποφαινόμενος υπογράφει με δυο χέρια αυτή την αναγνώριση-παραδοχή όταν ακούει, στο ραδιόφωνο και βλέπει καθημερινώς στην τηλεόραση διαφόρους μεγαλοσχήμονες, ειδικούς και μη, να εκστομίζουν, όσο πιο γρήγορα μπορούν, το…κοντό και το μακρύ τους και εκ τούτου επικρατεί ασυνεννοησία, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουμε γρι από την συζήτηση…