Αλφαβήτιση* ιού, οργή λαού στις Αντίλλες

Γράφει από το Παρίσι ο Μιχάλης Μαυρόπουλος

Τρία θέματα απησχόλησαν ευρέως την παρελθούσα εβδομάδα τον γαλλικό Τύπο: η νέα μετάλλαξη του κορωνοιού, τα γεγονότα στις υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλίας (Γουαδελούπη και Μαρτινίκα) και η εκλογή του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων για την προσεχή προεδρική εκλογή που λόγω ελλείψεως χρόνου (1^η – 5η  Δεκεμβρίου) δεν έχω την δυνατότητα να σχολιάσω. Για την νέα μετάλλαξη του κορωνοιού που ραδιόφωνο, τηλεόραση, εφημερίδες της αφιέρωσαν πολύωρα δελτία επαναλαμβανόμενων ειδήσεων, πώς να αγνοήσω ότι το ελληνικό κυριλλικό αλφάβητο οφείλει εν τινί τρόπω χάριτες στον καθημερινό επεκτεινόμενο σχολιασμό της νόσου που μας ταλαιπωρεί  πλέον των δυο χρόνων; Οι Γάλλοι αρχίζουν και εξοικειώνονται με τα 24 γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου. Δεν κάνω άτοπο χιούμορ. Πάρτε το τελευταίο παράδειγμα: η δοθείσα ονομασία της καταραμένης νόσου είναι Ομικρον (Ο), και επ’ευκαιρία υπενθυμίζω ότι είναι το δέκατο πέμπτο του κυριλλικού ελληνικού αλφάβητου,  η δε πρωτοεμφανισθείσα μετάλλαξη του Covid εβαπτίσθη από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας Άλφα (Α), η δεύτερη Βήτα (Β, μπέ στα γαλλικά) και η τρίτη γάμα (Gama, γαλλιστί Σε).  Όσον αφορά τις διδόμενες συμβουλές από τα γαλλικά μέσα ενημερώσεως με στόχο την καλύτερη προστασία του κοινού, παραμένουν εκτεταμένως ακατανόητες. Παράδειγμα: στο διάστημα της μεγάλης αιχμής, το πρωί (μεταξύ 7 και 9 π.μ. και το απόγευμα μεταξύ των ωρών 17—19) στην διάρκεια του ανέβα-κατέβα του κοινού στο μετρό, ποτέ δεν άκουσα την φράση «σεβαστείτε τις χειρονομίες φραγμού», όπως μας επαναλαμβάνει κατά κόρον, πρωί, μεσημέρι, βράδυ η ραδιοτηλεόραση.

Εάν κάποιος συνεπιβάτης στο μετρό είχε απευθύνει υψηλοφώνως στον διπλανό του την δυσκόλως προφερόμενη αυτή έκφραση «παρακαλώ, σεβασθείτε τις χειρονομίες φραγμού», οι υπόλοιποι επιβάτες θα υπομειδιούσαν και θα τον κοίταζαν παράξενα και πιθανώς θα προσπαθούσαν να απομακρυνθούν απορημένοι από τον χρησιμοποιήσαντα τις εν λόγω λέξεις. Ένα απλό «σας παρακαλώ, μπορείτε να κάνετε λίγο πιο πέρα;» είναι πολύ πιο εύηχο και κατανοητό από όλους από το ακαταλαβίστικο «σεβασθείτε τις χειρονομίες φραγμού».

Όσον αφορά τώρα την ελληνική διατύπωση στον Τύπο και την ραδιοτηλεόραση «κοινωνική αποστασιοποίηση», η εκφώνησή της ομολογώ ότι ενοχλεί την ακοή μου διότι όντας γυμνασιόπαιδο και κάτοικος Καβάλας, αντελαμβανόμην ότι  το ρήμα αποστασιοποιούμαι περιείχε για μένα κάτι το αορίστως απορριπτικό,  σχεδόν επιλήψιμο. Στα χρόνια 50 και 60, ήταν εμφανές ότι οι εύποροι Καβαλιώτες των λεγόμενων καλών δυτικών συνοικιών ήθελαν να ξεχωρίζουν από την «τσοκαρία», ήτοι όπως έλεγαν να διατηρούν τις αποστάσεις, αποστασιοποιούντο από τους φτωχούς των απομεμακρυσμένων από το κέντρο γειτονιών, όπως τα Λαζέικα, το «τσοκαρία» αναγόμενο στα χρόνια της γαλλικής Επαναστάσεως όταν οι πωλήτριες στις ψαραγορές, ως επί το πλείστον φτωχές, φορούσαν ξύλινα τσόκαρα για να προστατεύουν τα πόδια τους από τα  εκχυνόμενα νερά. Το ίδιο συνέβαινε άλλωστε και με τις νεαρές κοπέλες που ειργάζοντο στις καβαλιώτικες βιομηχανίες αλιπάστων τις ευρισκόμενες τότε πλησίον της Ιχθυόσκαλας. Αλλά αυτές αντί τσοκάρων, φορούσαν χάρις στην επέμβαση των συνδικάτων, λαστιχένιες μπότες. Αργότερα η λέξη «τσόκαρο» επικολλήθηκε στις γυναίκες που είχαν ανάρμοστη, ανήθικη  συμπεριφορά.

Τον τελευταίο καιρό, η γαλλική επικαιρότης σημαδεύεται μεταξύ άλλων και από τις  αμφισβητήσεις και διαδηλώσεις των υπερπόντιων Γάλλων πολιτών έναντι της κυβερνητικής πολιτικής. Μπορεί η χώρα να έχει την στιγμή που χαράσσονται αυτές οι γραμμές, το ολιγότερα κρούσματα Όμικρον από άλλες ευάριθμες χώρες της ευρωπαïκής ηπείρου, δεν είναι όμως απηλλαγμένη άλλων εσωτερικής φύσεως πολιτικών προβλημάτων. Οι κτήσεις της στην Καραïβική, Γουαδελούπη και Μαρτινίκα, δημιουργούν κεφαλαλγίες στον υπεύθυνο υπουργό των υπερπόντιων διαμερισμάτων της. Από την μια δηλώνει ότι είναι πρόθυμος για την έναρξη συνομιλιών με τους εξεγερμένους αφήνοντας ένα παραθυράκι για μια αυτονομία, όπως π.χ. η περίπτωση της Νέας Καληδονίας–Πολυνησίας και από την άλλη αποκλείει μια καταστατική, οργανική εξέλιξη της Γουαδελούπης.

Αγνοώντας αυτή την ξύλινη γλώσσα (τι θα πεί οργανική εξέλιξη;) διευκρινίζω ότι η  δημιουργηθείσα κρίση υπερβαίνει κατά πολύ το υγειονομικό πρόβλημα. Ποιο είναι αυτό; Η απόρριψη από μεγάλο μέρος του υγειονομικού προσωπικού και των πυροσβεστών να εμβολιασθούν, και να εφοδιαστούν με το πάσο υγείας του οποίου η κατάργηση συζητείται. Άς σημειωθεί ότι στην Γουαδελούπη  1.400 άτομα ασχολούνται στον νοσοκομειακό τομέα τα οποία εκφράζουν αμφιβολίες ή προσωπικές πεποιθήσεις κατά του εμβολιασμού. Δοθέντος αυτού του αριθμού των υγειονομικών και συν εκείνου των πυροσβεστών, η κυβέρνηση έδωσε σε αυτές τις κατηγορίες των εργαζομένων ένα περιθώριο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου προς «συμμόρφωση», πράγμα που εθεωρήθη σαν υποχώρησή της η οποία απέφυγε για μακρόν χρονικό διάσημα να αποστείλει ένα επίσημο προς εξέταση της εκρύθμου καταστάσεως, μόλις δε προ εβδομάδος απέστειλε τον υπουργό των υπερποντίων κτήσεων των οποίων οι κάτοικοι στασιάζουν. Όπως προελέχθη το πρόβλημα δεν είναι μόνο η απόρριψη του εμβολιασμού εκ μέρους μερικών χιλιάδων ατόμων. Είναι και οι συχνότατες διακοπές του ποσίμου ύδατος που λόγω των καθημερινών χιλιάδων διαρροών στερούν από πολίτες νερό ποιότητος και ποσότητος. Είναι συν τοις άλλοις και η ακρίβεια ζωής, ως επίσης και ο ψεκασμός των μπανανοφυτειών, με ένα εντομοκτόνο προϊόν, το χλωρντεκόν (chlordécone), απηγορευμένο στην μητροπολιτική Γαλλία από το 1970, χρησιμοποιηθέν όμως μέχρι το 1993 στις υπερπόντιες νήσους, που προεκάλεσε διάφορες παθήσεις στον προστάτη του ανδρικού γένους. Μερικοί δημοσιογράφοι ειδικευμένοι στις γαλλικές Αντίλλες αναρωτιούνται εάν αυτή η μόλυνση δεν συνεργεί στην δημιουργία φόβου και απορρίψεως του εμβολιασμού. Οι ίδιοι υπομιμνήσκουν ότι πιθανόν η εφαρμοσθείσα μέχρι τούδε πολιτική εγκαταλείψεως αυτών των περιοχών να είναι μια από τις κύριες αιτίες του ξεσηκωμού του έγχρωμου πληθυσμού.

*Υ.Σ. H λέξη περιέχεται στο λεξικό Μπαμπινιώτη εκδοθέν το 2004 στην Αθήνα από το Κέντρο Λεξικολογίας ΕΠΕ, προέρχεται από το απαρέμφατο του αρχαίου ρήματος αλφαβητίζειν και σημαίνει τοποθετώ σε αλφαβητική σειρά.