Πανελλαδικές Εξετάσεις: Εκτός από αδιάβλητες οφείλουν να είναι και αξιοκρατικές

Ούτε ο ίδιος οCOVID-19, που επέφερε μια ασύλληπτη παγκόσμια ανατροπήστους ρυθμούς της ζωής μας στάθηκε (ευτυχώς) ικανός να ανατρέψει τον προγραμματισμό των φετινών Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτοςπάνω από 100.000  νέοι θα μπουν την ερχόμενη Δευτέρα στη «μάχη», όπως συνηθίζεται να λέγεται,των Πανελλαδικών, διεκδικώντας την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με όνειρα και φιλοδοξίες για προσωπική και επαγγελματική εξέλιξη και πρόοδο. Αν λάβει κανείς υπόψη του το πλήθος των μελών του στενού και ευρύτερου οικογενειακού περιβάλλοντος των υποψηφίων, τον αριθμό όλων των δημοσίων λειτουργών και τους πόρους που απαιτούνται για τη διεξαγωγή τους (1.100 εξεταστικά κέντρα, 20.000 εκπαιδευτικοί, κόστος γύρω στα 12 εκατομμύρια ευρώ), εύκολα αντιλαμβάνεται ότι η διαδικασία αγγίζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της χώρας μας, στρέφοντας αιτιολογημένα επάνω της τα φώτα της δημοσιότητας.

Είναι κοινός τόπος, ότι οι Πανελλαδικές Εξετάσεις αποτελούν μια αδιάβλητη διαδικασίαμε πολλαπλές δικλείδες διασφάλισης του αδιάβλητου χαρακτήρα τους (αυτό δε σημαίνει ότι είναι και απολύτως αντικειμενικές, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση). Υποστηρίζουμε όμως, ότι πέρααπό  τον αδιάβλητο χαρακτήρα τους οφείλουν να εκπέμπουν και το μήνυμα μιας αξιοπρεπούς και αξιοκρατικής διαδικασίας επιλογής φοιτητών, που σέβεται τον αγώνα και τη προσπάθεια όλων όσων συμμετέχουν σ’ αυτή.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους νέους μας να αποχαιρετούν τη μαθητική τους ζωήέχοντας λάβει  μέρος σε μια διαγωνιστική διαδικασία της επίσημης πολιτείας που θα αποκαθιστά  στον ψυχισμό τους ένα αίσθημα δικαίου και την πεποίθηση ότι η πολιτεία σέβεται και αναγνωρίζει την προσπάθεια κάθε της πολίτη, ανταποδίδοντάς του τα ανάλογα προς αυτήν.

Αφορμή για το άρθρο μας αποτελούν επανειλημμένα φαινόμενα άστοχηςεπιλογής θεμάτων, που συνοδεύονται από τη βαθμολογική ισοπέδωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των υποψηφίων, δημιουργώντας πλήθος ψυχολογικών και όχι μόνο,παρενεργειών που δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι λαμβάνουν σοβαρά υπόψη όσοι τα εισηγούνται.

Πριν επεκταθούμε, ας ξεκαθαρίσουμε πως ο αριθμός των εισακτέων δεν διαμορφώνεται ούτε από το ύφος των θεμάτων, ούτε από τις λεγόμενες «βάσεις» (γύρω από τις οποίες επικρατεί τόση μεγάλη σύγχυση και παραφιλολογία). Ο αριθμός των εισακτέων καθορίζεται με υπουργική απόφαση της ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, αποτελεί μια πολιτική απόφαση και για φέτος ανέρχεται σε 77.970, στα ίδια με τα περσινά επίπεδα (ΦΕΚ 1853/2020), προκειμένου (και σωστά κατά τη γνώμη μας) να διατηρηθεί η κοινωνική ηρεμία και παρά την εκπεφρασμένη θέση της κυβέρνησης για τη μείωσή του.

Επομένως,η ποιότητα των θεμάτων σε καμία περίπτωση δεν καθορίζει πόσοι τελικά θα εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μιλούμε για ποιότητα και όχι για δυσκολία ή ευκολία των θεμάτων, αποδίδοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στον όρο, καθώς θεωρούμε ότι είναι ο καταλληλότερος για να περιγράψειχαρακτηριστικά όπως η επιστημονική ορθότητα, η συμβατότητα προς τη διδακτέα ύλη και τις διδακτικές προσεγγίσεις που ακολουθούνται στο σχολείο και η κλιμακούμενη δυσκολία, τα οποία κατά τη γνώμη μας είναι αυτά που επιτρέπουν τη δίκαιη και ορθολογική απόδοση βαθμολογιών στους υποψηφίους ανάλογα με το βαθμό της προετοιμασίας τους και την ικανότητά τους να επεξεργαστούν τη γνώση που έχουν κατακτήσει.

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι επιτροπές θεματοδοσίας παραβλέπουν τα όσα εκθέσαμε και επιδίδονται σε έναν αγώνα εντυπωσιασμούκαι μιας ιδιόρρυθμης πρωτοτυπίας, που θέτει υπόαμφισβήτηση το κύρος της διαδικασίας εκπέμποντας ένα λανθασμένο μήνυμα σε όλους όσους συμμετέχουν. Οι εξετάσεις δεν αποτελούν την κατάλληλη διαδικασία για να εκφράσουν οι θεματοδότες τα όποια διδακτικά τους οράματα, ούτε βέβαια για να εντυπωσιάσουν τους συναδέλφους τους. Οι μαθητές διδάσκονται συγκεκριμένη ύλη, με συγκεκριμένο τρόπο και είναι απολύτως φυσιολογικό και δίκαιο να προσδοκούν να εξεταστούν στο πλαίσιο και στο ύφος που την έχουν διδαχθεί, με σεβασμό στον κόπο τους και την ιδιαίτερα επιβαρυμένη ψυχολογία τους.

Προς άρση κάθε παρεξήγησης, η παρέμβασή μας δεν υπερθεματίζει προς την κατεύθυνση της επιλογής εύκολων,αλλά προς εκείνη της επιλογήςποιοτικών θεμάτων (υπό την έννοια που αποδώσαμε προηγουμένως στον όρο), έτσι ώστε να βοηθήσουν τους υποψήφιους να καταγράψουν επιδόσεις σε ευθεία αναλογία με τον κόπο τους και την ικανότητά τους. Τα θέματα ακραίας και αινιγματικής δυσκολίας ισοπεδώνουν τις βαθμολογίες με τελικό αποτέλεσμα ο καλός, ο μέτριος και ο αδιάφορος να βρίσκονται βαθμολογικά τόσο κοντά που λειτουργούν στην ουσία υπέρ του τελευταίου, ενώ οι υπόλοιποι αποκωδικοποιούν το μήνυμα ως «κρίμα τον κόπο»!

Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη, την ψυχική ταλαιπωρία που έχουν υποστεί οι μαθητές που συμμετέχουν στις φετινές Πανελλαδικές, λόγω της Πανδημίας του κορονοϊού και της συνακόλουθης αναστάτωσης που επέφερε, αλλά και τη διαχρονική πικρία που απομένει στους εξεταζόμενους, όταν τα όσα προαναφέραμε δεν ικανοποιούνται, εκφράζουμε την ευχή οι φετινές εξετάσεις ναδιεξαχθούν με υποδειγματικό τρόπο και οι επιτροπές θεματοδοσίαςνα προσεγγίσουν με ενσυναίσθηση και κοινωνική ευαισθησία τον αγώνα των υποψηφίων μας.

Καλή δύναμη και επιτυχία σε όλους τους εμπλεκόμενους.

Συγχαρητήρια σε όλους τους νέους μας για την υποδειγματική υπομονή και ωριμότητα με την οποία αντιμετώπισαν την πιο περίεργη και ιδιαίτερη σχολική χρονιά των τελευταίων δεκαετιών.

Καλόν αγώνα και επιτυχία σε όλους τους υποψηφίους.

Αργύρης Μυστακίδης

Β’ Αντιπρόεδρος

Ομοσπονδίας Εκπαιδευτικών Φροντιστών Ελλάδας