7 Φεβρουαρίου 1980: ο δίσκος «The Wall» των Pink Floyd σπάζει…

Και είναι 41 χρόνων – αλλά δεν μοιάζει να τα νιώθει – το διπλό βινύλιο «The Wall». Το concept άλμπουμ της βρετανικής προοδευτικής ροκ μπάντας αποδείχθηκε μια κολοσσιαία εμπορική επιτυχία και (για πολλούς) ένα αριστούργημα.

Έβαλε τους Pink Floyd ξανά μαζί μετά από διαμάχες, εμμονές, μουσικές αλλαγές που άφησαν εποχή και μια κολοσσιαία οικονομική κρίση που είχε φέρει το συγκρότημα στο χείλος της χρεοκοπίας. Πώς προέκυψαν όλα αυτά;

Μοιάζει να βρισκόμαστε μέσα σε ένα biopic, μια δραματική ταινία αυτοβιογραφική λιγάκι ανομοιογενή, εάν δεν ήταν για το γεγονός ότι όλα είναι αληθινά, κακίες και βασανισμοί συμπεριλαμβανόμενοι.

Καμία σχέση με την ταινία που κυκλοφόρησε πρόσφατα «Bohemian rhapsody», σχετικά με την εκτίναξη προς τα επάνω, την κατάρρευση και την αναγέννηση της παραβολής του Freddy Mercury και των Queen (επανεξετάζοντας καλλιτεχνικά την αλήθεια).

Για το «The Wall» έπεσε φτύσιμο και όχι με μεταφορική έννοια.

Όλα ξεκίνησαν με την πανκ, η οποία στη δεκαετία του ’70 είχε κονιορτοποιήσει το προοδευτικό ροκ και πολλούς από τους πιο επιφανείς εκπροσώπους του: Emerson, Lake & Palmer, Yes ή Jethro Tull, για να αναφέρουμε μερικούς όχι σε συγκεκριμένη σειρά.

Το πανκ, με μια καλή δόση αναίδειας αναμεμειγμένης με την αγριότητα, αμφισβήτησε την αισθητική και το μουσικό περιεχόμενο της δεκαετίας, σημειώνοντας σημαντικά στιγμές και φέρνοντας μια μικρή αλλά σημαντική επανάσταση.

Εκτός από αυτό το αλλαγμένο κλίμα, οι Pink Floyd έπρεπε να αντιμετωπίσουν μια οικονομική κρίση λόγω κακών επενδύσεων στο χρηματιστήριο που πραγματοποιήθηκαν από μια εταιρεία που διαχειριζόταν τα σημαντικά έσοδά τους.

Το 1977, κατά τη διάρκεια της συναυλίας «In the flesh», ο Roger Waters συγκρούστηκε σκληρά με έναν φαν που προσπάθησε με κάθε κόστος να ανέβει στο φράχτη που χώριζε τη σκηνή από τους θεατές.

Από αυτή τη σκληρή μάχη, ο Γουότερς βγήκε φτύνοντας προς την κατεύθυνση του τρελαμένου. Από αυτό το επεισόδιο, αφού μάλωσε με τον μάνατζερ Steve O’Rourke, ο Waters είχε επίσης την ευκαιρία να μιλήσει με έναν ψυχίατρο, «φτύνοντας» προς τα έξω όλα τα προβλήματα από τα οποία υπόφερε: το φόβο της παράστασης μπροστά σε ένα μεγάλο ακροατήριο και το μίσος που ένιωθε προς τον εαυτό του.

Ενώ το συγκρότημα αποφάσισε να αφιερωθεί σε σόλο σχέδια, ο Waters προχώρησε σε βάθος το θέμα, ξεκινώντας να γράφει νέο υλικό, σκεπτόμενος ακριβώς την απόσταση μεταξύ των καλλιτεχνών και του κοινού.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι Pink Floyd έδειχναν δυσανεξία στους θαυμαστές τους, αλλά για πρώτη φορά αυτή έγινε θεματική, μια πραγματική «ιδέα», ένα αληθινό “concept” που διαπερνούσε τη μουσική δημιουργία.

Ο Waters είχε την ευκαιρία να μιλήσει γι’ αυτό: «Λίγο μετά το επεισόδιο του Μόντρεαλ μου ήρθε η ιδέα να χτίσω έναν τοίχο κατά τη διάρκεια της παράστασης. Εκτός από την προσωπική για εμένα σημασία, σκέφτηκα ότι θα ήταν ένα υπέροχο κομμάτι μουσικού θεάτρου».

Μεταξύ εντάσεων και φιλονικιών, ο Waters και το συγκρότημα έβαλαν μαζί 26 κομμάτια μουσικής, όλα ενωμένα με μια ενιαία ιδέα: μια πραγματική ροκ όπερα που αφηγούνταν για έναν φανταστικό χαρακτήρα, ένα συγκεκριμένο Pink, ένα πικραμένο και απογοητευμένο ποπ σταρ, που ζούσε με έναν προβληματικό τρόπο την απόσταση που ένιωθε με το κοινό, σε μια σειρά από τραυματικές εμπειρίες, ο οποίος έφτασε στο σημείο να χτίσει ένα τείχος μεταξύ του και των άλλων.

Μερικές από αυτές τις τρομερές εμπειρίες είναι ο πρόωρος θάνατος του πατέρα (αυτό συνέβη πραγματικά στον Roger Waters: ο πατέρας του πέθανε κατά τη διάρκεια του ‘Β παγκοσμίου πολέμου, όταν ήταν πολύ μικρός για να τον θυμάται), το σχολείο με αυστηρούς και αργούς στην αντίληψη δασκάλους, η εμμονική παρουσία της μητέρας.

Ο δίσκος «The Wall» περιέχει αριστουργήματα όπως το «Another brick in the wall» και «Confartably numb».

Τα τραύματα, η κατασκευή του τείχους, η μοναξιά, η αποξένωση … «Συνολικά, είμαι απλώς ένα ακόμη τούβλο στον τοίχο», επαναλαμβάνει εμμονικά στο ρεφρέν.

Σχεδόν θα μπορούσε κανείς να συγκρίνει το «Τοίχος» με τη «Θεία Κωμωδία» του Δάντη, όπου το αποτέλεσμα δεν είναι να δεις τον Θεό αλλά να βυθίζεις τα χέρια εντελώς μέσα στην άβυσσο της ψυχής, αναλύοντας τον εαυτό σου «στη μέση του ταξιδιού».

Εμβληματικό είναι το τραγούδι «Η δίκη»,«The trial» (Il processo) που καταδικάζει τον Πινκ να αναζητήσει την ψυχή του … για να ξανακερδίσει την υγεία του μυαλού. Η απόφαση τον καταδικάζει να γκρεμίσει τον τοίχο.

Φαίνεται να ακούμε την ηχώ από τον γάλλο φιλόσοφο Jean-Paul Sartre, στην ανθολογία με τίτλο ακριβώς «Το Τείχος».

Στο τελευταίο τραγούδι, το «Outside the Wall» ο Waters υπογραμμίζει πόσο δύσκολο είναι να ενσωματωθείς στην κοινωνία ενώ παραμένεις λογικός, υγιής στο πνεύμα: «Μόνος ή σε ζευγάρια – Εκείνοι που σε αγαπούν πραγματικά – Περπατούν πάνω-κάτω έξω από τον τοίχο – Κάποιος χέρι-χέρι – Κάποιοι μαζεύονται σε μπάντες – καρδιές ματωμένες οι και καλλιτέχνες – κάνουν την εμφάνιση τους – Και όταν έχουν δώσει ό, τι μπορούσαν – Κάποιοι τρεκλίζουν και πέφτουν – Δεν είναι καθόλου εύκολο έτσι κι αλλιώς – Να χτυπήσεις την καρδιά σου επάνω σε έναν τοίχο τρελών».

«The Wall»

είχε μια τεράστια επιτυχία, το 1980 ήταν ο δίσκος με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στις ΗΠΑ και παρέμεινε στην κορυφή των charts σε όλο τον κόσμο, έγινε το διπλό άλμπουμ με τις καλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της μουσικής.

Για να το προωθήσουν, οι Pink Floyd συμμετείχαν σε μια σειρά συναυλιών μεταξύ 1980 και 1981, φέρνοντας στη σκηνή τη σκληρή καταγγελία της ειλικρινούς κοινωνίας, με τον διάσημο φελιζόλ τοίχο χτισμένο στη σκηνή που κατεδαφίστηκε στο τέλος της παράστασης.

Τόσο ισχυρό ήταν αυτό το concept άλμπουμ που ο σκηνοθέτης Alan Parker μετέφερε την ιστορία σε μια ταινία (του ίδιου τίτλου) το 1982. Η κριτική χωρίστηκε και αυτό οδήγησε στην τελική διάσπαση της μπάντας. ]

Ο Chris Brazler στο εβδομαδιαίο «Melody Maker» σχολίασε: «Δεν ξέρω αν είναι λαμπρό ή φρικτό, αλλά σίγουρα το βρίσκω ακαταμάχητο».

Στις 21 Ιουλίου 1990,οι Pink Floyd έδωσαν παράσταση στο Βερολίνο στην περιοχή Potsdamer Platz σε ένα ιστορικό live του «The Wall», που συνδέεται με την κατάρρευση του βερολινέζικου τείχους. Εκείνη την εποχή, λίγοι είχαν συνειδητοποιήσει ότι νέα και υψηλότερα τείχη θα σηκώνονταν σύντομα παντού στον κόσμο.

Μιχάλης ‘Μίκης’ Μαυρόπουλος